Οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ λειτουργούν σαν αφύπνιση για την Ευρώπη εκτιμά ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, μιλώντας στην «Η» και το OPEN, με αφορμή την συμμετοχή του στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
«Χρειάζεται αυτή η αφύπνιση για να μεταφέρουμε το βάρος από την πράσινη μετάβαση – στην οποία είχε πέσει το κύριο βάρος της προσπάθειας της Ευρώπης – στην παραγωγή», εξηγεί ο κ. Θεοδωρόπουλος, ο οποίος πάντως χτυπά και καμπανάκι κινδύνου για τις έμμεσες επιπτώσεις που μπορεί να χτυπήσουν την ελληνική οικονομία.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα προέλθει από τις έμμεσες επιπτώσεις, δηλαδή από το γεγονός ότι πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, που είναι και σημαντικοί εξαγωγικοί προορισμοί για εμάς, υπάρχει πιθανότητα να επιβραδυνθούν ή ακόμη και να περάσουν σε ύφεση
«Πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, που είναι και σημαντικοί εξαγωγικοί προορισμοί για εμάς, υπάρχει πιθανότητα να επιβραδυνθούν ή ακόμη και να περάσουν σε ύφεση. Όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Αγγλία», επισημαίνει ο κ. Θεοδωρόπουλος, εξηγώντας πως «είναι χώρες στις οποίες εξάγουμε, και τις επιπτώσεις στις εξαγωγές προς αυτές δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς αυτή τη στιγμή να τις αξιολογήσει επαρκώς»...
Σε αυτό το πλαίσιο ο ισχυρός άνδρας της ελληνικής βιομηχανίας εκφράζει την πεποίθηση ότι η εκτίμηση Στουρνάρα για επιβράδυνση της ανάπτυξης κατά 0,2% φέτος λόγω των δασμών «θα έλεγα πως αυτό είναι το πιο αισιόδοξο από τα σενάρια που έχουμε μπροστά μας»...
Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι αναμένει μια μείωση του ΑΕΠ φέτος κατά 0,2% εξαιτίας των δασμών. Εγώ θα έλεγα πως αυτό είναι το πιο αισιόδοξο από τα σενάρια που έχουμε μπροστά μας.
Οι εξελίξεις πάντως στο μέτωπο του πληθωρισμού είναι άδηλες. «Οι δασμοί συνήθως δεν προκαλούν πληθωρισμό. Αλλά τώρα, στην παγκόσμια διάστασή τους, δεν έχουμε ιστορικό προηγούμενο για να ξέρουμε τι θα γίνει», ξεκαθαρίζει.
Ο πολύπειρος επιχειρηματίας επικροτεί την στάση της Ευρώπης που ακολουθεί τον δρόμο της διαπραγμάτευσης έναντι της Κίνας. «Πιστεύω ότι η διαπραγμάτευση είναι πάντα καλύτερη από τον πόλεμο».
Νομίζω ότι οι δασμοί του Τραμπ λειτουργούν σαν αφύπνιση. Χρειάζεται αυτή η αφύπνιση για να μεταφέρουμε το βάρος από την πράσινη μετάβαση στην παραγωγή.
Μάλιστα ο ίδιος, ενώ δεν αρνείται πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια «ιστορική αλλαγή», παρατηρεί πως δεν μπορούμε να μιλάμε για το τέλος της παγκοσμιοποίησης. «Η παγκοσμιοποίηση δημιουργεί αξία για όλους και θα συνεχίσει να υπάρχει, έστω κι αν επιβραδυνθεί για λίγο. Η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να σταματήσει, είναι ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω.
Το πρόβλημα είναι ότι αναπτύσσονται εθνικισμοί, οι οποίοι υποκρύπτουν οικονομική ανασφάλεια για τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις».
Στο μέτωπο των μισθών, ο κ. θεοδωρόπουλος ξεκαθαρίζει πως «ως ΣΕΒ είμαστε υπέρ των συλλογικών συμβάσεων, αλλά πρέπει να υπάρξει σοβαρό πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Σήμερα, αυτό δεν υπάρχε. Χρειαζόμαστε ένα συνολικό, πιο πλήρες πλαίσιο για σοβαρές διαπραγματεύσεις».
Οι δασμοί συνήθως δεν προκαλούν πληθωρισμό. Αλλά τώρα, στην παγκόσμια διάστασή τους, δεν έχουμε ιστορικό προηγούμενο για να ξέρουμε τι θα γίνει.
Μάλιστα ο ίδιος λέει πως τώρα «είναι η στιγμή να γίνει μια νέα κοινωνική σύμβαση εργασίας. Οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν, όπως έχουμε αναγνωρίσει, αλλά κι εμείς χρειαζόμαστε τη βοήθεια των εργαζομένων για την αύξηση της παραγωγικότητας».
Ολόκληρη η συνέντευξη:
Ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος των δασμών βρίσκεται σε εξέλιξη. Ποιοι είναι, κατά τη γνώμη σας, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία;
Νομίζω ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο έμμεσος. Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Αμερική δεν είναι πολύ μεγάλες. Φτάνουν μόλις στο 2,8% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας και είναι σε προϊόντα τα οποία, σε μεγάλο βαθμό, η Αμερική δεν είναι εύκολο να αντικαταστήσει. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, θα προέλθει κυρίως από τις έμμεσες επιπτώσεις, δηλαδή από το γεγονός ότι πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, που είναι και σημαντικοί εξαγωγικοί προορισμοί για εμάς, υπάρχει πιθανότητα να επιβραδυνθούν ή ακόμη και να περάσουν σε ύφεση. Όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Αγγλία…
Είναι χώρες στις οποίες εξάγουμε, και τις επιπτώσεις στις εξαγωγές προς αυτές δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς αυτή τη στιγμή να τις αξιολογήσει επαρκώς. Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι αναμένει μια μείωση του ΑΕΠ φέτος κατά 0,2% εξαιτίας των δασμών. Εγώ θα έλεγα πως αυτό είναι το πιο αισιόδοξο από τα σενάρια που έχουμε μπροστά μας.
Άρα, εκτιμάτε ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης θα είναι μεγαλύτερη από 0,2%;
Θα δούμε.
Νομίζω ότι η στάση που κρατάει η Ευρώπη είναι σωστή. Πιστεύω ότι η διαπραγμάτευση είναι πάντα καλύτερη από τον πόλεμο.
Πώς μπορεί να θωρακιστεί η Ευρώπη και η Ελλάδα απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους; Πολλοί αναλυτές –και εδώ στο Φόρουμ των Δελφών– λένε ότι ζούμε περίοδο μεγαλύτερης αβεβαιότητας ακόμα και από την πανδημία. Για τις επενδύσεις ειδικά, το στοίχημα είναι μεγάλο. Τι πρέπει να γίνει;
Άμεσα μέτρα θωράκισης δεν νομίζω ότι υπάρχουν. Το θετικό είναι ότι ο κ. Τραμπ δεν διαχώρισε την Ευρώπη δεν μας αντιμετώπισε κατακερματισμένα, δεν είπε ότι χώρες όπως η Ουγγαρία ή η Σλοβακία θα εξαιρεθούν λόγω των καλύτερων σχέσεων. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να κινηθεί συλλογικά. Κι άρα, η όποια απάντηση αποφασιστεί, θα είναι κοινή.
Νομίζω ότι η στάση που κρατάει η Ευρώπη είναι σωστή: προετοίμασε μια λίστα προϊόντων στα οποία ίσως χρειαστεί να επιβάλουμε δασμούς, αλλά ταυτόχρονα δεν όξυνε περαιτέρω τα πράγματα. Έτσι, βρισκόμαστε τώρα σε μια φάση όπου μπορούμε να επαναδιαπραγματευτούμε με τις ΗΠΑ. Πιστεύω ότι η διαπραγμάτευση είναι πάντα καλύτερη από τον πόλεμο.
Άρα, η στάση της Ε.Ε. είναι πιο παραγωγική από της Κίνας, να πάμε σε διάλογο και όχι σε άμεσους ανταποδοτικούς δασμούς;
Νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή στάση.
Η Ελλάδα προσπαθεί εδώ και χρόνια να αλλάξει το παραγωγικό της μοντέλο. Εκτιμάτε ότι οι δασμοί του Τραμπ μπορούν να απειλήσουν αυτή την προσπάθεια, ειδικά λόγω των επενδύσεων που ενδεχομένως θα αναβληθούν;
Αντίθετα. Νομίζω ότι οι δασμοί του Τραμπ λειτουργούν σαν αφύπνιση. Είχαμε ένα παραγωγικό μοντέλο που, σε έναν βαθμό, απέδιδε. Αλλά χρειάζεται αυτή η αφύπνιση για να μεταφέρουμε το βάρος από την πράσινη μετάβαση – στην οποία είχε πέσει το κύριο βάρος της προσπάθειας της Ευρώπης – στην παραγωγή.
Μέσα από την πράσινη μετάβαση διώξαμε εκατομμύρια θέσεις εργασίας από την Ευρώπη και τις στείλαμε σε τρίτες χώρες, χωρίς απόδειξη ότι αυτές μολύνουν λιγότερο. Αντίθετα, πολλές μολύνουν περισσότερο.
Όλη η ευρωπαϊκή βιομηχανία θεωρεί ότι αυτή ήταν μια λανθασμένη προσέγγιση. Οι δασμοί Τραμπ μάς βοηθά να την ξανασκεφτούμε. Όπως επανεξετάσαμε το ζήτημα της αμυντικής βιομηχανίας και δημιουργήσαμε το πρόγραμμα ReArm Europe, έτσι πρέπει να ξαναδούμε και τους υπόλοιπους βιομηχανικούς τομείς και να σταματήσουμε να είμαστε μονομερώς υπέρ της πράσινης ανάπτυξης.
Στην αρχή, όμως, η Ευρώπη δεν ήταν ιδιαίτερα ενωμένη. Κάποιες χώρες ήθελαν να απαντήσουν άμεσα, άλλες να διαπραγματευτούν. Είναι αυτή η συνθήκη αρκετά σοβαρή ώστε να ξεπεράσουμε αυτή την πολυδιάσπαση;
Αποδεικνύεται ότι είναι. Είναι η δεύτερη φορά που η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε έναν κοινό κίνδυνο και τον αντιμετωπίζει με ενιαία στάση. Το ίδιο έγινε και στην πανδημία. Φαίνεται πως όταν υπάρχει κοινή απειλή, μπορούμε να ξεπεράσουμε τις μικροδιαφορές μας. Είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα.
Η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να σταματήσει, είναι ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω.
Μπροστά μας βλέπουμε το τέλος του παγκοσμιοποιημένου κόσμου όπως τον γνωρίσαμε;
Είμαστε, σίγουρα, σε ιστορική αλλαγή. Όμως δεν πιστεύω ότι πρόκειται για το τέλος της παγκοσμιοποίησης. Η παγκοσμιοποίηση δημιουργεί αξία για όλους και θα συνεχίσει να υπάρχει, έστω κι αν επιβραδυνθεί για λίγο. Τίποτα μεγάλο στην ιστορία δεν εξελίσσεται γραμμικά. Πάντα υπάρχουν διακοπές και αναταράξεις.
Η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να σταματήσει, είναι ένα ποτάμι που δεν γυρίζει πίσω. Το πρόβλημα είναι ότι αναπτύσσονται εθνικισμοί, οι οποίοι υποκρύπτουν οικονομική ανασφάλεια για τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις, διότι η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε μεν οικονομικές αξίες αλλά δεν τις μοίρασε ούτε καν σχετικά δίκαια. Οι αξίες αυτές έμειναν στα ανώτερα οικονομικά στρώματα, και δεν πήγαν ούτε στη μεσαία τάξη ούτε και στη βάση.
Αυτό πρέπει να το σκεφτεί ξανά η παγκοσμιοποίηση, γιατί αλλιώς πέραν των δασμών θα γεννηθούν – και ήδη γεννιούνται – εθνικισμοί. Και οι εθνικισμοί ζητούν επιστροφή στις «παλιές εποχές».
Αυτό σημαίνει και πιθανή αναζωπύρωση της πληθωριστικής κρίσης στην Ευρώπη; Ή αντίθετα, μπορεί να έχουμε αποπληθωρισμό λόγω φθηνών κινεζικών προϊόντων;
Δεν ξέρω. Οι δασμοί συνήθως δεν προκαλούν πληθωρισμό. Αλλά τώρα, στην παγκόσμια διάστασή τους, δεν έχουμε ιστορικό προηγούμενο για να ξέρουμε τι θα γίνει. Το περιβάλλον ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει και είναι νωρίς για απαντήσεις.
Και μια τελευταία ερώτηση για τους μισθούς. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε στα 780 ευρώ, αλλά η αγοραστική δύναμη παραμένει χαμηλή. Πού βρισκόμαστε με τις συλλογικές συμβάσεις; Μήπως ήρθε η ώρα να δοθεί νέα ώθηση;
Σίγουρα. Ως ΣΕΒ είμαστε υπέρ των συλλογικών συμβάσεων, αλλά πρέπει να υπάρξει σοβαρό πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Σήμερα, αυτό δεν υπάρχει. Το βασικό πρόβλημα είναι η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία. Αν ίσχυε μόνο με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο πλευρών, θα γινόταν σοβαρός διάλογος, όχι προσχηματικός.
Επιπλέον, δεν έχει τηρηθεί ο νόμος Χατζηδάκη – ούτε από εργοδότες ούτε από εργαζόμενους. Δεν ξέρουμε ποιος εκπροσωπεί ποιον. Χρειαζόμαστε ένα συνολικό, πιο πλήρες πλαίσιο για σοβαρές διαπραγματεύσεις.
Τώρα είναι η στιγμή να γίνει μια νέα κοινωνική σύμβαση εργασίας. Οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν, όπως έχουμε αναγνωρίσει, αλλά κι εμείς χρειαζόμαστε τη βοήθεια των εργαζομένων για την αύξηση της παραγωγικότητας.
Το υπουργείο έχει δεσμευτεί ότι θα φέρει τις μεταρρυθμίσεις μέχρι το τέλος του χρόνου.
Το αρμόδιο υπουργείο έχει υποχρέωση έως τον Νοέμβριο να περάσει έναν νόμο, ώστε να φτάσουμε σε κάλυψη του 80% των εργαζομένων από συλλογικές διαπραγματεύσεις. Μπορεί να μη φτάσουμε το 80%, αλλά μπορούμε να ανέβουμε σημαντικά από το 24% που είμαστε σήμερα. Είναι η στιγμή, κατά τη γνώμη μου, να γίνει μια νέα κοινωνική σύμβαση εργασίας. Οι μισθοί πρέπει να αυξηθούν, όπως έχουμε αναγνωρίσει, αλλά κι εμείς χρειαζόμαστε τη βοήθεια των εργαζομένων για την αύξηση της παραγωγικότητας.
Ας κλείσουμε με τους δασμούς. Παραμένετε αισιόδοξος για την πορεία της ελληνικής οικονομίας;
Οι οικονομίες δεν πεθαίνουν ποτέ. Αρρωσταίνουν, αλλά δεν πεθαίνουν. Μακροπρόθεσμα, είμαι αισιόδοξος. Υπάρχουν πολλές επενδύσεις στην Ελλάδα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και δεν πρόκειται να σταματήσουν. Νομίζω ότι, τα επόμενα χρόνια, θα συνεχιστούν σε υψηλό επίπεδο. Πρέπει, βέβαια, να ενισχυθούν περισσότερο γιατί είμαστε μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Κι ενδέχεται κάποιες νέες επενδύσεις να μην ξεκινήσουν λόγω της αβεβαιότητας;
Ναι, ίσως υπάρξει μια αναβολή για λίγους μήνες, μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Οι επενδύσεις που δεν έχουν ξεκινήσει ενδέχεται να καθυστερήσουν μέχρι να ξεπεραστεί αυτός ο κίνδυνος.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
