Ο κίνδυνος από τους δασμούς του Τραμπ στην Ευρώπη αφορά περισσότερο στην ανάπτυξη και όχι τόσο στον πληθωρισμό, δηλώνει ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρος Πελαγίδης, μιλώντας στην «Η» στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. «
«Αν μπορούσα να διαλέξω ανάμεσα στον κίνδυνο του πληθωρισμού και της ανάπτυξης στην Ευρώπη, θα διάλεγα το δεύτερο, όχι το πρώτο. Τον κίνδυνο της ύφεσης, δηλαδή της μηδενικής ανάπτυξης κι αν ανέβει λίγο ο πληθωρισμός», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελαγίδης.
Στην βαρυσήμαντη συνέντευξη που παραχωρεί στην «Η» ο κ. Πελαγίδης περιγράφει το manual της νέας κρίσης που έχουμε μπροστά μας.
Για την Ελλάδα, ειδικότερα, ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος εκτιμά ότι η επίπτωση στην ανάπτυξη δεν θα είναι ισχυρή και δεν θα έχει καμία σχέση με τον αντίκτυπο από την κρίση της περασμένης δεκαετίας.
«Δεν έχω την εντύπωση ότι αυτή τη στιγμή θα υπάρχει οπωσδήποτε άμεση επίδραση σε αυτό το 2,3% που προβλέπουν οι περισσότεροι για την ανάπτυξη το 2025. Θα το δούμε αυτό. Μπορεί με έμμεσο τρόπο, αν η ύφεση καθιερωθεί και πάρουμε τη χειρότερη εκδοχή των γεγονότων, να έχουμε με τους δασμούς μεγάλα ζητήματα», σημείωσε.
Πάντως, η όποια κρίση που έχουμε μπροστά μας δεν μπορεί να συγκριθεί με την υπερδεκαετή κρίση που ζήσαμε την εποχή των μνημονίων, «διότι η ελληνική οικονομία έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, , έχει μια δυναμική, τα δημόσια οικονομικά είναι πολύ καλά, είναι κλειδωμένα, υπάρχουν χαμηλά επιτόκια, υπάρχει μεγάλη ωρίμανση των ομολόγων».
Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει σχέδιο, λέει ο κ. Πελαγιδης. Θέλει να αλλάξει την ισχύουσα τάξη πραγμάτων και μπορεί να έχει το δικό του τρόπο, διασκεδαστικό πολλές φορές, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας ξεγελά: έχει σχέδιο για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα για την Αμερική.
Με την επιβολή δασμών λέει επί της ουσίας «ελάτε να διαπραγματευτούμε για μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων, όχι μόνο οικονομικών. Αυτό είναι σε εξέλιξη».
Αυτή τη στιγμή ο Πρόεδρος Τραμπ προσπαθεί να φέρει μια γρήγορη αλλαγή, disruption (αποδιάρθρωση) που προκαλεί τεκτονικές αλλαγές - Αλλάζει τη φιλελεύθερη δομή της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία βασιζόταν στην παγκοσμιοποίηση και στο ελεύθερο εμπόριο
Υπάρχει η άποψη εδώ που έχει εκφραστεί και εδώ από διάφορους αναλυτές ότι είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη να βγει μπροστά, να πάρει τον έλεγχο του εαυτού της, παρατηρεί ο Υποδιοικητής της ΤτΕ, προσθέτοντας πως «η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε κινδύνους μεγάλους αλλά και σε ευκαιρίες, πρέπει να βαδίσει αρκετά πιο γρήγορα και πιο μπροστά, ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι κοινός δανεισμός».
Ο Τραμπ επιδιώκει, εξηγεί ο κ. Πελαγίδης, να σπρώξει την Ευρώπη να χρησιμοποιήσει τις πολλές της αποταμιεύσεις οι οποίες μέχρι τώρα τροφοδοτούσαν το πλεόνασμα στο εμπορικό της ισοζύγιο με την Αμερική, που ταυτόχρονα ήταν και ένα μεγάλο κομμάτι του ελλείμματος της Αμερικής.
Ο Τραμπ θέλει να αλλάξει την ισχύουσα τάξη πραγμάτων και μπορεί να έχει το δικό του τρόπο, διασκεδαστικό πολλές φορές, αλλά να μην μας ξεγελά αυτό: έχει σχέδιο για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα για την Αμερική.
Η βασική σύγκρουση, πάντως, αυτή τη στιγμή, στην οποία ο Τραμπ θέλει να καλύψει τα νώτα του για να αφοσιωθεί, είναι η σύγκρουση με την Κίνα, την ώρα που η τάση, η οποία κερδίζει μέσα στην Αμερική και μέσα στην κυβέρνηση Τραμπ είναι η τάση του απομονωτισμού.
Ολόκληρη η συνέντευξη
Είμαστε σε πολύ ταραχώδη γεωπολιτική και οικονομική περίοδο, με τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ να αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο σκηνικό στην οικονομία. Ποιες επιπτώσεις βλέπετε εσείς για την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία;
Ο Πρόεδρος Τραμπ βλέπει ένα έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο περίπου 6,5% του ΑΕΠ και δίπλα σε αυτό υπάρχει το δίδυμο έλλειμμα, το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το οποίο είναι το βασικό πρόβλημα γιατί αφορά έσοδα και δαπάνες. Αυτό είναι 2 τρισ. και το έλλειμμα του Δημοσίου προκαλεί σε μεγάλο βαθμό και το εξωτερικό έλλειμμα.
Δεν είναι εύκολο να κλείσει το έλλειμμα του Δημοσίου, διότι αυτό έχει πολιτικό κόστος. Πρέπει να αυξήσει τους φόρους, να μην δαπανήσει και δεν τίθεται θέμα αύξησης των φόρων στην Αμερική, ιδιαιτέρως υπό τον Τραμπ.
Ο Πρόεδρος επιλέγει ως κινητήριο δύναμη των αλλαγών που επιθυμεί - οι οποίες αφορούν και τη γεωπολιτική, όχι μόνο την οικονομία - την επιβολή δασμών σε όλους, σε κάποιους περισσότερο, σε κάποιους λιγότερο, ώστε να πει: ελάτε να διαπραγματευτείτε μαζί μου για μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων, όχι μόνο οικονομικών. Αυτό είναι σε εξέλιξη.
Άρα η κατηγορία πηγαίνει στο (εξωτερικό) έλλειμμα. Και ο τρόπος που ο Πρόεδρος επιλέγει να θέσει ως κινητήριο δύναμη όλων των αλλαγών - που αφορούν και τη γεωπολιτική, όχι μόνο την οικονομία - είναι να πει ότι επιβάλλω δασμούς σε όλους, σε κάποιους περισσότερο, σε κάποιους λιγότερο, και ελάτε εδώ να διαπραγματευτείτε μαζί μου για μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων, όχι μόνο οικονομικών. Αυτό είναι σε εξέλιξη.
Ο πρόεδρος Τραμπ αυτή τη στιγμή έχει μια ομάδα γύρω του ανθρώπων που είναι αφοσιωμένοι σε αυτόν. Δεν είναι όπως την πρώτη φορά, είναι αφοσιωμένοι και υπάκουοι σε κάποιο βαθμό, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι, πιο διεθνοποιημένοι, όπως ο Ρούμπιο και ο Γουότς.
Αυτή τη στιγμή ο Πρόεδρος Τραμπ προσπαθεί να φέρει μια γρήγορη αλλαγή, disruption (αποδιάρθρωση) που προκαλεί τεκτονικές αλλαγές
Αλλά αυτή τη στιγμή προσπαθεί να φέρει μια γρήγορη αλλαγή, disruption (αποδιάρθρωση) που προκαλεί τεκτονικές αλλαγές, καθώς αλλάζει τη φιλελεύθερη δομή της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία βασιζόταν στην παγκοσμιοποίηση και στο ελεύθερο εμπόριο σε μεγάλο βαθμό, σε μια πιο διευθυνόμενη οικονομική κατάσταση, η οποία περιλαμβάνει στο μενού και διάφορα ζητήματα ισχύος διεθνών σχέσεων, για τα οποία δεν είμαστε 100% ειδικοί, αλλά πρέπει να αναφερθούμε σε αυτά.
Υπάρχει η άποψη εδώ που έχει εκφραστεί και εδώ από διάφορους αναλυτές ότι είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη να βγει μπροστά, να πάρει τον έλεγχο του εαυτού της. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι γι΄αυτό, οι αμυντικές δαπάνες, η δική της εκδοχή της ψηφιακής οικονομίας, παντρεμένης με την κλιματική αλλαγή, κτλ.
Το βλέπετε κι εσείς σαν ευκαιρία αυτό, μπορεί να λειτουργήσει και σαν ξυπνητήρι, δηλαδή, να πάει την Ευρώπη πιο μπροστά;
Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι η Ευρώπη δεν έχει ηγεσία αυτή τη στιγμή, συμπεριλαμβανομένης της Μεγάλης Βρετανίας, όπου υπάρχει ήδη ένας υπεύθυνος πρωθυπουργός. Ο Γερμανός, ο Μερτς, που έχει κάνει ήδη πράγματα προτού αναλάβει, με συναίνεση από τους Πράσινους και τους Σοσιαλδημοκράτες. Υπάρχει η Ισπανία που παίζει ρόλο, η Ελλάδα όσο μπορεί και οπωσδήποτε και η Γαλλία, όπου τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν προς μια κατεύθυνση που νομίζω έχει και την αποδοχή του κόσμου.
Η Ευρώπη πρέπει να βαδίσει αρκετά πιο γρήγορα και πιο μπροστά, ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι κοινός δανεισμός. Τα έχουμε ξανασυζητήσει αυτά.
Η Ευρώπη θα πρέπει να προχωρήσει σε μια οικονομική αυτονομία που σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσει τις πολλές της αποταμιεύσεις οι οποίες μέχρι τώρα τροφοδοτούσαν το πλεόνασμα στο εμπορικό της ισοζύγιο με την Αμερική, που ταυτόχρονα ήταν και ένα μεγάλο κομμάτι του ελλείμματος της Αμερικής.
Επομένως η Ευρώπη είναι μπροστά σε κινδύνους μεγάλους αλλά και σε ευκαιρίες.
Διότι θέλει δε θέλει θα πρέπει να προχωρήσει σε μια πρώτη οικονομική αυτονομία, που σημαίνει για εμάς ότι πρέπει να χρησιμοποιήσει τις αποταμιεύσεις που έχει, που είναι πολλές και μέχρι τώρα αυτές τροφοδοτούσαν αυτό που λέμε το πλεόνασμα στο εμπορικό της ισοζύγιο με την Αμερική, που ταυτόχρονα ήταν και ένα κομμάτι μεγάλο του ελλείμματος της Αμερικής.
Άρα συνδέονται αυτά και αυτή είναι η τάξη που θέλει να αλλάξει ο Τραμπ. Μπορεί να έχει το δικό του τρόπο, διασκεδαστικό πολλές φορές, αλλά να μην μας ξεγελά αυτό, έχει ένα σχέδιο και όραμα για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα για την Αμερική.
Η δομή του εμπορίου και το βάθος του αλλάζουν και θα αλλάξουν.
Άρα, εκτιμάτε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική αλλαγή, δηλαδή ότι στο τέλος του παγκοσμιοποιημένου εμπορίου, όπως το ξέραμε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Είναι η εποχή των τεκτονικών αλλαγών. Δεν θα έλεγα το τέλος του εμπορίου.
Της παγκοσμιοποίησης εννοώ
Υπάρχει η δομή του εμπορίου και το βάθος του. Η δομή του εμπορίου και το βάθος του αλλάζουν και θα αλλάξουν. Διότι η βασική σύγκρουση αυτή τη στιγμή, στην οποία ο Τραμπ θέλει να καλύψει τα νώτα του για να αφοσιωθεί, είναι η σύγκρουση με την Κίνα.
Ο Τραμπ θέλει να αλλάξει την ισχύουσα τάξη πραγμάτων και μπορεί να έχει το δικό του τρόπο, διασκεδαστικό πολλές φορές, αλλά να μην μας ξεγελά αυτό: έχει σχέδιο και όραμα για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα για την Αμερική.
Αλλάζει η δομή του εμπορίου, δηλαδή οι θαλάσσιοι δρόμοι κυρίως, γιατί για αυτό μιλάμε. Δηλαδή οι σχέσεις Μεγάλης Βρετανίας και Ευρώπης είναι πιο στενές, οι εμπορικές σχέσεις Καναδά, Αυστραλίας, Κορέας, Ιαπωνίας, Ινδίας και Ευρώπης επίσης αναμένεται να είναι πολύ πιο ισχυρές, αλλά αυτά τα πράγματα για να κτιστούν χρειάζονται και κάποιο χρόνο.
Αλλά η τάση αυτή τη στιγμή που κερδίζει μέσα στην Αμερική και μέσα στην κυβέρνηση Τραμπ είναι η τάση του απομονωτισμού. Υπάρχουν και οι Ριγκανικοί φιλελεύθεροι και αυτοί που κοιτάνε προς τον Ειρηνικό Ωκεανό. Υπάρχουν διάφορες τάσεις, αλλά να μην μας ξεγελά το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ομάδα σκληροπυρηνική και ένας πρόεδρος που έχει την εμπειρία από την προηγούμενη του διακυβέρνηση, ανεξαρτήτως αν μας αρέσει ή δεν μας αρέσει, και με μια ομάδα η οποία είναι πολύ σφριγηλή, συγκροτημένη και αφοσιωμένη σε αυτό που θέλει να κάνει.
Η τάση αυτή τη στιγμή που κερδίζει μέσα στην Αμερική και μέσα στην κυβέρνηση Τραμπ είναι η τάση του απομονωτισμού.
Εσείς βλέπετε ενίσχυση των πληθωριστικών κινδύνων στην Ευρώπη από αυτή την ιστορία;
Αν συνεχίσει ο Πρόεδρος Τραμπ, θα φέρει ύφεση και πληθωρισμό στην Αμερική. Ο πληθωρισμός θα προέλθει κυρίως μέσα από τα προϊόντα των εταιρειών, αλλά είναι μικρό το κομμάτι των επιπτώσεων.
Το κομμάτι που είναι μεγάλο, είναι οι διασυνδέσεις που έχουν οι επιχειρήσεις. Ένα προϊόν για να γίνει σήμερα, με την παγκοσμιοποίηση μπορεί να μπει και να βγει στη χώρα σου εκατό φορές και μετά ως τελικό προϊόν να πουληθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Αυτό είναι ένα θέμα, διότι είναι και ένα θέμα το πώς θα βάλεις και πού θα βάλεις δασμούς.
Αρα, βλέπετε ενίσχυση του πληθωρισμού ή όχι;
Υπάρχει μία εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός θα ενισχύονταν, αν επιβαλλόταν οι δασμοί όπως αρχικά είχε σχεδιάσει ο Τραμπ, 1% για την Αμερική, εάν πιστέψουμε ότι το δολάριο θα υποχωρήσει.
Αν θα μπορούσα να διαλέξω ανάμεσα στον κίνδυνο του πληθωρισμού και της ανάπτυξης στην Ευρώπη, θα διάλεγα το δεύτερο, όχι το πρώτο. Τον κίνδυνο της ύφεσης, δηλαδή της μηδενικής ανάπτυξης.
Αν και κανονικά στη θεωρία οι δασμοί πρώτα απ' όλα ενισχύουν το νόμισμα, αλλά επειδή πρόκειται να έχουμε αντίμετρα, πρόκειται να έχουμε υποτιμήσεις άλλων νομισμάτων.
Είναι λίγο περίπλοκη κατάσταση. Αν θα μπορούσα να διαλέξω ανάμεσα στον κίνδυνο του πληθωρισμού και της ανάπτυξης στην Ευρώπη, θα διάλεγα το δεύτερο, όχι το πρώτο. Τον κίνδυνο της ύφεσης, δηλαδή της μηδενικής ανάπτυξης.
Είναι καλύτερο να έχουμε ύφεση παρά πληθωρισμό;
Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα πληθωρισμό που είναι πολύ κοντά στο 2%. Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση το βασικό ζήτημα, και με δεδομένες τις ανάγκες που έχει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη - να επανασυστήσει την οικονομία της και να κάνει δαπάνες όχι μόνο στην Αμυνα αλλά και αλλού - με μία επίπτωση που φέρνουν οι δασμοί περίπου μισό και 0,7 (της ποσοστιαίας μονάδας) από το 1,1% έως 1,3% που ήταν η πρόβλεψη για το 2025, άρα να πάει στο μισό και στο μηδέν σε μερικές χώρες για τρίτη, τέταρτη χρονιά, καταλαβαίνετε ότι το πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι η ανάπτυξη.
Άρα αν έδινα μία προτεραιότητα προφανώς θα ήταν προς την ανάπτυξη αυτή τη στιγμή και ας είναι λίγο παραπάνω πληθωρισμός για ένα μικρό διάστημα.
Εκτιμάτε, δηλαδή, ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή είναι η ύφεση, δηλαδή το ψαλίδισμα της ανάπτυξης.
Οι ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν τη δυνατότητα αυτή τη στιγμή, ιδίως κάποιες από αυτές οι οποίες είναι και εξειδικευμένες στις εξαγωγές προς την Αμερική, όπως είναι η Σλοβακία, όπως είναι η Γερμανία, όπως είναι άλλες χώρες.
Αυτό δευτερογενώς θα επηρεάσει την Ελλάδα;
Λένε στην Αμερική αυτά που έχει κάνει ο Τραμπ έχουν ήδη μια επίδραση, όπως λένε οι επιχειρηματίες του τουρισμού, κυρίως στις αερομεταφορές, που είναι το... καναρίνι στο ανθρακωρυχείο.
Επομένως, οπωσδήποτε σε κάποιο βαθμό, κυρίως λόγω της δομής της ελληνικής οικονομίας, η οποία είναι, θα έλεγε κανείς, μια ελαφριά δομή και συγκεντρωμένη κυρίως στους τομείς που ξέρουμε, δηλαδή στον τουρισμό και δορυφόρους του τουρισμού, κτηματαγορά και κάποια μεταποίηση που είναι 10% του ΑΕΠ.
Δεν έχω την εντύπωση ότι αυτή τη στιγμή θα υπάρχει οπωσδήποτε άμεση επίδραση σε αυτό το 2,3% που προβλέπουν οι περισσότεροι για την ανάπτυξη το 2025. Θα το δούμε αυτό. Μπορεί με έμμεσο τρόπο, αν η ύφεση καθιερωθεί και πάρουμε τη χειρότερη εκδοχή των γεγονότων, αν έχουμε με τους δασμούς μεγάλα ζητήματα.
Προφανώς θα υπάρχει μια επίπτωση, αλλά όχι κάτι το οποίο μπορεί να συγκριθεί με μία κρίση που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια. Διότι η ελληνική οικονομία έχει εξασφαλισμένη τη χρηματοδότηση, τουλάχιστον μέχρι το 2026, μέχρι το 2029 τα δάνεια, έχει μια δυναμική.
Επίσης, μη ξεχνάτε ότι από τις μελέτες που έχουν γίνει και τις έρευνες, ο τουρισμός, το ταξίδι, έχει αποδειχθεί ότι είναι η τέταρτη ανάγκη του ανθρώπου, μετά την τροφή, την ένδυση και τη στέγαση. Άρα ο ευρωπαίος θα ταξιδέψει.
Άρα, εκτιμάτε ότι το εύρος της κρίσης που έχουμε μπροστά μας δεν είναι τόσο ισχυρό όσο αυτό που περάσαμε.
Όχι φυσικά, αλλά πάλι προσοχή, σύμφωνα με αυτά που ξέρουμε. Θέλω να πω για μια ακόμη φορά ότι τα δημόσια οικονομικά είναι πολύ καλά, είναι κλειδωμένα. Υπάρχουν χαμηλά επιτόκια, υπάρχει μεγάλη ωρίμανση των ομολόγων, μπροστά πολλές δεκαετίες.
Είναι όλα καλά φτιαγμένα. Τώρα, οπωσδήποτε υπάρχουν τα εισοδήματα του κόσμου. Υπάρχει ένα ζήτημα γενικά, έχει να κάνει με την παραγωγικότητα, τις επενδύσεις. Όλα αυτά είναι ζητήματα.
Το διαθέσιμο εισόδημα είναι ένα μεγάλο ζήτημα, αλλά είναι μια άλλη τεράστια κουβέντα, την οποία θα πρέπει να κάνουμε, διότι και εκεί υπάρχει μεγάλο ζήτημα. Πάντως κρατώ δύο πράγματα από την κουβέντα μας. Ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή τη στιγμή είναι ο κίνδυνος της ύφεσης και όχι της αύξησης του πληθωρισμού και ότι εσείς εκτιμάτε ότι η επίπτωση στην ελληνική ανάπτυξη δεν φαίνεται με τα μέχρι στιγμής δεδομένα να είναι πάρα πολύ ισχυρή.
Όχι, όχι. Έτσι είναι και νομίζω.
Πάντως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με την κρίση που περάσαμε μια προηγούμενη δεκαετία.
Καμία σχέση.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
