Με τον νόμο Βρούτση (4670/2020) νομοθετήθηκε η υποχρέωση του συνταξιούχου που πρόκειται να απασχοληθεί, δήλωσης στον ΕΦΚΑ της απασχόλησής του αυτής και θεσπίσθηκε «ποινή» καταλογισμού δώδεκα μηνιαίων συντάξεων, σε περίπτωση που παραβίαζε την υποχρέωση αυτή, αποκρύπτοντας την απασχόληση ή αυταπασχόληση.
Ο λόγος και η αιτιολογία της ποινής αυτής ήταν προφανής και συνδεόταν αφ΄ ενός μεν με την εισφοροδιαφυγή που ελάμβανε χώρα από την απόκρυψη της απασχόλησης, αφ΄ ετέρου δε με την συνέχιση, παρανόμως, λήψης της πλήρους σύνταξης, παρ΄ ότι η σχετική διάταξη προέβλεπε μείωση αυτής κατά 30%, τόσο της κύριας, όσο και της επικουρικής.
Η διάταξη της επιβολής της «ποινής» του καταλογισμού των δώδεκα μηνιαίων συντάξεων από την παράλειψη δήλωσης στον ΕΦΚΑ της απασχόλησης, επανελήφθη και στον νόμο Γεωργιάδη (5078/2023), όπου βέβαια πλέον συνδέθηκε μόνο με την αποφυγή της εισφοροδιαφυγής, αφού πλέον η μείωση της σύνταξης κατά 30% καταργήθηκε.
Επισημαίνω και πάλι ότι μια τέτοια πραγματικά «βαρειά» ποινή, μπορούσε να έχει δικαιολογητικό λόγο την απόκρυψη της απασχόλησης και την εξ αυτής προκύπτουσα εισφοροδιαφυγή, που προφανώς πρέπει να τιμωρείται σε ένα ασφαλιστικό σύστημα.
Πρόστιμο για μία τυπική παράβαση
Η πρόσφατα εκδοθείσα υπουργική απόφαση που αφορά την απασχόληση συνταξιούχων και την δημιουργία πλατφόρμας στην οποία θα δηλώνεται η απασχόληση, συνδέει την ποινή καταλογισμού αυτή, με μια τυπική παράβαση, την μη δήλωση της απασχόλησης στην συγκεκριμένη πλατφόρμα, αδιαφορώντας παντελώς για το αν η δήλωση απασχόλησης έχει χωρήσει κατ΄ άλλο καθ΄ όλα νόμιμο τρόπο.
Μάλιστα υποχρεώνει τον συνταξιούχο που ήδη έχει δηλώσει την απασχόλησή του, να επαναλάβει την δήλωση αυτή στην σχετική πλατφόρμα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καλό είναι στην πλατφόρμα να συγκεντρωθούν όλες οι δηλώσεις απασχόλησης των συνταξιούχων, άλλωστε η διαδικασία δήλωσης είναι απλή, όμως επ΄ ουδενί η παράλειψη αυτής δεν μπορεί να οδηγεί σε καταλογισμό, όταν η γνωστοποίηση της απασχόλησης είναι ήδη γνωστή και δεδομένη στον ΕΦΚΑ, αφού του κατέβαλε μειωμένη κατά 30% σύνταξη, ζητά αυξημένες εισφορές στον ελεύθερο επαγγελματία κλπ.
Δεν πρέπει να παραβιαστεί η αρχή της αναλογικότητας
Άποψή μου είναι ότι η προβλεπόμενη από την υπουργική απόφαση, ποινή παράλειψης δήλωσης απασχόλησης στην πλατφόρμα, για την οποία είναι αμφίβολο αν είναι εντός εξουσιοδοτήσεως από την σχετική διάταξη (άρθρο 154 ν. 5078/2023), δεν μπορεί να επιβάλλεται επί δικαίων και αδίκων, αλλά πρέπει να περιορισθεί μόνο όπου πράγματι εντοπίζεται απόκρυψη απασχόλησης ή αυταπασχόλησης από τον ΕΦΚΑ.
Σε διαφορετική περίπτωση αναμφίβολα παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητος που είναι απαραίτητη στην λειτουργία ενός συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Δεν θεωρώ ότι οι προθέσεις τόσο του ΕΦΚΑ όσο και του Υπουργείου είναι αντίθετες με αυτά που επισημαίνω, όμως καλύτερα είναι οι προθέσεις να αποτυπώνονται με σαφήνεια στις σχετικές ρυθμίσεις.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘ. ΜΠΟΥΡΛΟΣ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ τ. ΕΚΔΟΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΙΚΑ»
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
