Κι αυτήν την προεκλογική περίοδο παραμένει στον πυρήνα της αντιπαράθεσης το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους. Η κυβέρνηση απέτυχε να ανταποκριθεί στην αγωνία των δανειοληπτών για προστασία της πρώτης κατοικίας και δημιουργία ενός πλαισίου που, με τον οφειλέτη πρωταγωνιστή, θα εξασφαλίζει βιώσιμες ρυθμίσεις όπως διαφαίνεται και από τις συνέπειες της αύξησης των επιτοκίων και των επιβαρύνσεων για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Οι ρυθμίσεις που έγιναν, πρόχειρες και αποσπασματικές, είναι ραμμένες στα μέτρα των τραπεζών και των funds με τους δανειολήπτες στο περιθώριο. Ο ισχύων μηχανισμός εξωδικαστικής ρύθμισης στερεί από τους οφειλέτες τη δυνατότητα να προτείνουν οι ίδιοι όρους ρύθμισης ενώ, αν αρνηθούν την πρόταση της Τράπεζας που δεν αξιολογείται από οποιονδήποτε τρίτο, απειλούνται με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.

Για τον λόγο αυτό, πολλά από τα λίγα δάνεια που ρυθμίστηκαν, «ξανακοκκινίζουν» εντός έτους και δεν υπάρχει εκείνο το προστατευτικό πλέγμα για να μην καθίσταται ο δανειολήπτης ευάλωτος απέναντι στις τράπεζες και τα fund

Τα τελευταία χρόνια:

• Καταργήθηκε η προστασία της πρώτης κατοικίας σε πρώτη φάση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με την κατάργηση του ν. 3869/2010 και, ακολούθως, από τη σημερινή κυβέρνηση με την ψήφιση του νέου πτωχευτικού κώδικα.
• Το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων «Ηρακλής» σήκωσε το βάρος των τραπεζών, που ξεφορτώθηκαν πολλά κόκκινα δάνεια, αλλά δεν ελάφρυνε τη θέση των ανίσχυρων οφειλετών.
• Οι τράπεζες ξεπούλησαν τα ενυπόθηκα κόκκινα δάνεια στα funds σε τιμή που δεν ξεπερνούσε, μεσοσταθμικά, το 15-20% της αξίας τους χωρίς να δοθεί η δυνατότητα επαναγοράς τους από τους οφειλέτες στην ίδια αξία που αγόραζαν τα funds.
• Τα funds και οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) απαιτούν από τους δανειολήπτες το 80-90% του συνολικού ποσού (κεφάλαιο, τόκοι, έξοδα). Ενδεχόμενη αδυναμία και άρνηση του οφειλέτη οδηγούν σε αναγκαστική είσπραξη μέσω διαδικασιών εκτέλεσης που πλέον τρέχουν ταχύτατα.
• Χιλιάδες ακίνητα βγαίνουν στο σφυρί, με το 70% τον πλειστηριασμών το περασμένο έτος να αφορά κατοικίες αξίας ως 100.000 ευρώ.
• Με «fast track» διαδικασίες έγινε η εκδίκαση και έκδοση απόφασης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου υπέρ της νομιμοποίησης των servicers να προχωρούν σε κατασχέσεις και να επισπεύδουν πλειστηριασμούς.

Απέναντι σε αυτή την ήδη παγιωμένη κατάσταση που αποτελεί τέλμα για τους δανειολήπτες, θα πρέπει ένα νέο πλέγμα προστασίας του δανειολήπτη να προβλέπει:

• Κατοχύρωση του δικαιώματος του οφειλέτη στην αγορά του δανείου του πριν πωληθεί σε fund.
• Ουσιαστικό ρόλο των οφειλετών στην εξωδικαστική διαδικασία: δυνατότητα αντιπρότασης και υποχρέωση αξιολόγησης αυτής με ενιαία προκαθορισμένα κριτήρια.
• Την επαναφορά του ν. 3869/2010, με νέα επικαιροποιημένα κριτήρια (εισοδηματικά και αξίας περιουσίας), για τους πραγματικά ευάλωτους, με πλαίσιο προσωρινής προστασίας.
• Πλήρη προστασία της αγροτικής γης από διαδικασίες πλειστηριασμών
• Άμεση νομοθετική παρέμβαση για τη ρύθμιση της λειτουργίας των servicers με γνώμονα το συμφέρον των δανειοληπτών.
• Αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας με σχετική ΠΝΠ.

*Η Αριστέα Καζάκου είναι δικηγόρος, υποψήφια βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στη Μεσσηνία

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!