Χρειάστηκαν δύο χρόνια συνομιλιών, δώδεκα τριμερείς συναντήσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και ένα δεύτερο σφοδρό κύμα του κορονοϊού, για να επιτευχθεί συμβιβαστική συμφωνία στις 10 Νοεμβρίου, μεταξύ της Γερμανικής Προεδρίας, του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον Πολυετή Προϋπολογισμό, τους Ιδίους Πόρους και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ωστόσο, πριν καλά-καλά αρχίσουν οι πανηγυρισμοί, η Ουγγαρία και η Πολωνία άσκησαν βέτο στον Πολυετή Προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω της σύνδεσης της εκταμίευσης των κονδυλίων του πακέτου με την τήρηση των κανόνων του Κράτους Δικαίου, θέτοντας ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε «πολιτική ομηρία».
Για την Ελλάδα το διακύβευμα παραμένει εξαιρετικά μεγάλο, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων. Η χώρα και η κοινωνία δοκιμάζονται πλέον από ένα σφοδρό δεύτερο κύμα. Το σύστημα υγείας βρίσκεται «στο κόκκινο», η ύφεση είναι ήδη διψήφια, με εκτιμήσεις ασθενικής ανάκαμψης τα επόμενα χρόνια, η ανεργία καλπάζει και το δημόσιο χρέος αναμένεται να εκτιναχθεί σε ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση της ΝΔ επιλέγει να μην λαμβάνει επαρκή μέτρα για τη στήριξη των εργαζόμενων, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η ανταπόκρισή της στις αυξημένες ανάγκες του συστήματος υγείας είναι απόλυτα ανεπαρκής, με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ να κατατάσσουν την Ελλάδα δεύτερη από το τέλος σε επιπρόσθετες δαπάνες για την υγεία το 2020.
Παντελώς απροετοίμαστη στη διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας -παρά την αρχική επιτυχία της χώρας στη διαχείριση του πρώτου κύματος που η ίδια έσπευσε να πιστωθεί- αλλά και δογματικά κυνική, η ΝΔ αντιμετώπισε εξαρχής την κρίση αυτή ως μια ευκαιρία. Εκμεταλλεύεται στο έπακρο μια περίοδο όπου κυριαρχούν η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια και ο φόβος, για να προωθήσει ταχύτερα τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα της.
Mεγαλύτερος κίνδυνος η «παραδοσιακή νοοτροπία»
Η νέα πολιτική «επένδυση» της κυβέρνησης είναι η ελπίδα που φέρνει το εμβόλιο και ο πακτωλός των κοινοτικών χρημάτων που αναμένεται να έρθουν στην Ελλάδα, με καθυστέρηση μεν αλλά με πολύ υψηλότερα ποσά από τις προηγούμενες περιόδους. Ωστόσο, ούτε το εμβόλιο ούτε τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν μπορεί να αποτελέσουν πανάκεια. Ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με την αξιοποίηση των πάνω από 70 δισ. ευρώ συνολικά που θα έρθουν στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η «παραδοσιακή νοοτροπία» πως αυτά τα χρήματα δεν είναι της Ελλάδας αλλά του κυβερνώντος κόμματος. Τα χρήματα αυτά δεν είναι προίκα του Μητσοτάκη, της ΝΔ ή κανενός άλλου κόμματος. Είναι χρήματα που πρέπει να αξιοποιηθούν έγκαιρα μέχρι το 2026-27. Διαφορετικά θα επιστρέψουν στα ευρωπαϊκά ταμεία. Για δε το κομμάτι εκείνο που δεν είναι επιχορηγήσεις αλλά δάνεια, θα το ξεπληρώνουμε μέχρι το 2058!
Δεν έχουμε το περιθώριο να πάει ούτε ένα ευρώ χαμένο, ακολουθώντας τις πρακτικές του παρελθόντος που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία. Πρόσφατο είναι, άλλωστε, και το «χαστούκι» από τις Βρυξέλλες, με αφορμή το σχέδιο που υπέβαλε η κυβέρνηση για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 που χαρακτηρίστηκε από έλλειψη εστίασης, στόχευσης και ιεράρχησης προτεραιοτήτων και αγνόηση των συνεπειών της πανδημίας. Απαιτείται αναπτυξιακό σχέδιο για την αξιοποίησή τους, συνεννόηση της κυβέρνησης με τη Βουλή και τα κόμματα της αντιπολίτευσης και διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς - επιμελητήρια, παραγωγικούς φορείς, περιφέρειες.
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι η τελευταία ευκαιρία για ένα δίκαιο και αποτελεσματικό πακέτο μέτρων ενίσχυσης της δημόσιας υγείας, ανάσχεσης της ύφεσης και ουσιαστικής στήριξης της οικονομίας, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, αντιμετωπίζοντας συγχρόνως τις προκλήσεις της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
