Ο κίνδυνος πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από την Ρωσία ήταν ορατός, τώρα είναι πραγματικότητα. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει επιβαρύνει περαιτέρω τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης, με την ευρωπαϊκή οικονομία να αντιμετωπίζει σοβαρή οπισθοδρόμηση λόγω των εμπορικών, επενδυτικών και οικονομικών δεσμών με τις εμπόλεμες χώρες.
Σήμερα η Ευρώπη υφίσταται σχεδόν ολική διακοπή των εξαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, τον μεγαλύτερο προμηθευτή ενέργειάς της. Η προοπτική μιας άνευ προηγουμένου πλήρους διακοπής της τροφοδοσίας με αέριο, πυροδοτεί ανησυχίες για ελλείψεις φυσικού αερίου, ακόμη υψηλότερες τιμές και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Ενώ φαίνεται ότι υπάρχει έντονη κινητικότητα στη χάραξη κοινής ενεργειακής πολιτικής, δεν υπάρχει ένα βασικό σχέδιο διαχείρισης και ελαχιστοποίησης του αντίκτυπου το οποίο να έχει ποσοτικοποιηθεί ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας.
Η Ευρώπη εξαρτάται σημαντικά από το ρωσικό φυσικό αέριο, και η μη ύπαρξη πολλών και μεγάλων υποδομών υποδοχής και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου δυσχεραίνουν τη θέσης της και την ενεργειακή της ασφάλεια. Οποιαδήποτε αύξηση των εισαγωγών απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε νέες υποδομές LNG.
H αποθήκευση, το LNG και η άμεση ανάπτυξη υποδομών
Το γεγονός του αποκλεισμού της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, δημιουργεί ιδιαίτερη δυσκολία για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, τα οποία επιδιώκουν επειγόντως να μειώσουν την ενεργειακή τους εξάρτηση, ενώ η αντικατάσταση φαίνεται σενάριο μακρινό, κυρίως λόγω τις έλλειψης υποδομών αποθήκευσης και τερματικών εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς η Ε.Ε απαιτεί μεγάλους όγκους εισαγωγών φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Η χωρητικότητα των τερματικών σταθμών εισαγωγής LNG στην Ευρώπη όσο και η αποθήκευση αερίου, είναι άνισα κατανεμημένη, με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις
Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος της υποδομής της Ευρώπης είναι οργανωμένο για την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών, τώρα οι νέες συνθήκες αλλάζουν και απαιτούν προμήθειες κυρίως δια θαλάσσης με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Με τα νέα δεδομένα για να εγγυηθεί την ασφάλεια του εφοδιασμού η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου παραμένουν υψηλά, έτσι ώστε τα κράτη μέλη μπορεί να αντιμετωπίσουν από κοινού ή ένα ένα ξεχωριστά μια ξαφνική διακοπή της παροχής αερίου.
Επιπλέον θα πρέπει να είναι γνωστό ότι η χωρητικότητα των τερματικών σταθμών εισαγωγής LNG στην Ευρώπη όσο και η αποθήκευση αερίου, είναι άνισα κατανεμημένη, με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Υπάρχει σαφής ανάγκη για προεφοδιασμό των επενδύσεων, για διαφοροποίηση των προμηθειών και πλήρωση αποθήκευσης, αλλά και αβεβαιότητα για το ποιος μπορεί ή πρέπει να χρηματοδοτήσει αυτές τις άμεσες αλλαγές.
Δυσχερής η κατάσταση στην ΕΕ
Επιπλέον γίνεται εμφανές το ερώτημα πώς να συντονιστεί η πολιτική δράση σε επίπεδο ΕΕ, πώς να προστατευθούν από τις αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες και πώς να διασφαλιστεί η συνοχή της ασφάλειας του εφοδιασμού από τα υφιστάμενα τερματικά LNG, υποδομές αποθήκευσης (LNG και φυσικού αερίου), και διασυνοριακά δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου.
Η τρέχουσα κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρκετά δυσχερής, καθώς εισάγεται το 90% του φυσικού αερίου που καταναλώνει, με την εσωτερική παραγωγή να μειώνεται σημαντικά σε επίπεδα άνω του 30%.
Η συντριπτική πλειοψηφία του ρωσικού φυσικού αερίου τροφοδοτείται με αγωγούς μέσω Λευκορωσίας, Ουκρανίας, Τουρκίας και/ή του αγωγού Nord Stream 1 παρέχοντας απευθείας σύνδεση με τη Γερμανία. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία το 2021 ήταν μεγαλύτερες των 186 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm/ετησίως).
Μέτρα για τους επόμενους τρεις χειμώνες
Η αύξηση των προμηθειών LNG και η εξασφάλιση επαρκούς αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι δύο βασικά βήματα πολιτικής κυρίως για τους επόμενους τρεις χειμώνες, με ζωτικής σημασίας προϋπόθεση η ΕΕ να διαθέτει υποδομές εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου, και επαρκώς υψηλούς όγκους φυσικού αερίου σε όλους τους χώρους αποθήκευσης, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει μια διακοπή της παροχής ρωσικού φυσικού αερίου, είτε πρόκειται για πρωτοβουλία της ίδιας της Ρωσίας είτε αποτελεί μέρος ενός πιθανού εμπάργκο σε όλες τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία.
Περιορισμένη η δυνατότητα αποθήκευσης
Σήμερα η δυνατότητα αποθήκευσης αερίου της ΕΕ είναι περιορισμένη, με διαθέσιμη χωρητικότητα αποθήκευσης αερίου στα 1120,7TWh (ισοδύναμο με 114,3 bcm), σχετικά πολύ μικρότερο από τις συνολικές ετήσιες εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Επιπλέον, η χωρητικότητα αποθήκευσης δεν κατανέμεται ομοιόμορφα στην Ευρώπη με μόνο πέντε χώρες να αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα τρία τέταρτα του συνόλου (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ολλανδία και Αυστρία), ενώ περίπου το ένα τρίτο των μικρότερων κρατών μελών της ΕΕ καμία χωρητικότητα αποθήκευσης.
Θα θέλαμε 73 σταθμούς LNG στην Ευρώπη
Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι η τρέχουσα ετήσια συνολική κατανάλωση της Ευρώπης είναι στα επίπεδα των 410,3 bcm, ενώ η υποδομές τερματικών εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι ελάχιστες ώστε να μπορέσουν να ικανοποιήσουν τόσο υψηλό όγκο κατανάλωσης, με μεγάλο ετήσιο δείκτη ανάπτυξης.
Η Ελλάδα έχει την αποκλειστικότητα να γειτνιάζει με την αγορά των Βαλκανίων η οποία είναι απόλυτα εξαρτώμενη από το ρωσικό φυσικό αέριο ή με καθόλου πρόσβαση σε αυτό. Πρόκειται για αγορά συνολικής ζήτησης άνω των 36 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε ετήσια βάση.
Συγκριτικά απαιτούνται 73 τερματικά μεσαίου μεγέθους για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν τέτοια ζήτηση, όταν αυτή τη στιγμή σε λειτουργία βρίσκονται μόνο 23 με σχεδόν μη ισομερή κατανομή στο σύνολο της Ευρώπης και των ενεργειακών της αναγκών (ο χάρτης παρέχει τη σχετική ανάλυση).
Η μεγάλη ενεργειακή πρόκληση της Ελλάδας
Η χώρα μας λόγω της γεωγραφικής της θέσης με μεγάλη περιφερειακή θαλάσσια πρόσβαση, ανοικτή θάλασσα με μεγάλα βάθη, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα πρόσβασης μεγάλων LNG πλοίων αποτελεί ιδανική θέση για πολλαπλούς σταθμούς εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Επίσης η Ελλάδα έχει την αποκλειστικότητα να γειτνιάζει με την αγορά των Βαλκανίων η οποία είναι απόλυτα εξαρτώμενη από το ρωσικό φυσικό αέριο ή με καθόλου πρόσβαση σε αυτό. Πρόκειται για αγορά συνολικής ζήτησης άνω των 36 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε ετήσια βάση.
Με απλή αναλογία για την εξυπηρέτηση αυτής της ζήτησης απαιτούνται 6 τερματικοί σταθμοί μεσαίου προς μεγάλου μεγέθους των 6.0 δις κυβικών μέτρων ΦΑ ο καθένας.
Η περιοχή του Βόλου, στρατηγικό σημείο αναφοράς στη μέση ακριβώς του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου μπορεί να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο για την Ελλάδα, την Ανατολική Ευρώπη αλλά και την ευρύτερη περιοχή.
Ο Βόλος και ο Τερματικός Σταθμός Εισαγωγής και Αεριοποίησης Φυσικού Αερίου θα δώσουν άμεση ώθηση και θα συμβάλουν στην ενεργειακή ασφάλεια, αυτοτέλεια, ενεργειακή διαφοροποίηση και βιομηχανική ανάπτυξη της Κεντρικής Ελλάδας με σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία.
Η δέσμευση μελλοντικής δυναμικότητας που υπεβλήθη από την Mediterranean Gas A.E. και αφορά την ανάπτυξη ΑΡΓΩ - FSRU στην θαλάσσια περιοχή του Βόλου, αφορά μεταφορική ικανότητα παράδοσης 149.029,68 MWh/Ημέρα, με μέγιστη ωριαία ποσότητα παράδοσης 6.209,57 MWh/ώρα, ελάχιστη πίεση παράδοσης 67 barg και μέγιστη πίεση παράδοσης 100 barg.
Ο τερματικός σταθμός ΑΡΓΩ αναμένεται να είναι σε πλήρη λειτουργία στις αρχές το 2024 (Q1), παρέχοντας πολλαπλές υπηρεσίες στο εθνικό σύστημα ΦΑ, και συνδράμοντάς σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια, αυτοτέλεια και διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας μας.
Στo πλαίσιo αυτό η Mediterranean Gas έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με την ExxonMobil για την ανάπτυξη προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
Η ανάπτυξη του συστήματος τροφοδοσίας με υγροποιημένο φυσικό αέριο για την απευθείας παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θα καλύψει τις άμεσες βιομηχανικές και εμπορικές ανάγκες σε ευρύτερο γεωγραφικό πλάτος, με πολύπλευρες θετικές οικονομικές επιπτώσεις για τον πολίτη της Θεσσαλίας.
Σήμερα, επιβάλλεται η επιτάχυνση τέτοιων έργων που στόχο έχουν την ασφάλεια και την άμεση ευημερία κοινωνιών και πολιτών και η άμεση ένταξή τους στο Repower Europe για γρήγορη χρηματοδότηση, κατασκευή και υλοποίηση.
Η ασφάλεια και η προστασία του περιβάλλοντος, η συνεχής ανταλλαγή ιδεών με ενδιαφερόμενους φορείς, ο συνεχής διάλογος και η υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών, μαζί με τη δέσμευση για βιώσιμη ανάπτυξη, είναι τα θεμέλια της κοινωνικής ευθύνης του ”ΑΡΓΩ” Τερματικός Σταθμός Βόλου, και της εταιρείας Mediterranean Gas A.E. ως φορέας ανάπτυξης και υλοποίηση του έργου.
O Δρ. Θεόδωρος Θεοδωρόπουλος είναι ειδικός σε θέματα λειτουργίας υποδομών, μεταφοράς-υποδοχής-αποθήκευσης-αεριοποίησης, υγροποιημένου φυσικού αερίου με 25ετή εμπειρία σε τρεις εν ενεργεία τερματικούς σταθμούς LNG στην Ευρώπη.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
