«Ενθουσιασμό» ένιωσε όταν πάτησε το πόδι του στο νότιο Αφγανιστάν ανήμερα των Χριστουγέννων 2001, ο 19χρονος τότε Lance Cpl. William Bee. Ο Bee ανήκε στο Αμερικανικό στρατό και μετέβη στην μακρινή χώρα της Ασίας για να «ρίξει» την Αλ Κάιντα, η οποία θεωρείτο υπεύθυνη για τρομοκρατία και την πτώση των Δίδυμων Πύργων.
Ο απόβαση των Αμερικανών κράτησε για περίπου δύο δεκαετίες, ενώ περισσότερες από τρεις αποστολές έφτασαν στο Αφγανιστάν.
Για τον Bee όμως, το αίσθημα του ενθουσιασμού κράτησε μόλις λίγα χρόνια. Το 2008 το ίδιο αίσθημα μετατράπηκε σε ανάγκη για φυγή. Οι συνεχείς απώλειες «συμπολεμιστών» του, του έφεραν αγανάκτηση.
Η τέταρτη αποστολή του Bee είχε μόνο έναν σκοπό: «Θέλω απλά να επιστρέψουν όλοι πίσω. Μόνο αυτό με ενδιαφέρει. Θέλω να τους φέρω σπίτι», έχει δηλώσει χαρακτηριστικά στο Associated Press.
Το κόστος
Μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν να αποσύρει τα στρατεύματα των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναρωτιούνται αν τελικά ο πόλεμος άξιζε το κόστος ή εάν πρόκειται για μία επανάληψη του πολέμου στο Βιετνάμ.
Κατά τη διάρκεια της 20ετίας περισσότεροι από 3.000 Αμερικανοί έχασαν την ζωή τους, ομοίως με χιλιάδες στρατιώτες του ΝΑΤΟ και δεκάδες χιλιάδες Αφγανούς. Παράλληλα το Αμερικανικό κράτος «σπατάλησε» τρισεκατομμύρια δολάρια, τα οποία έχουν οδηγήσει σε ένα τεράστιο χρέος που θα πρέπει να αποπληρώσουν οι νέες γενιές των Αμερικανών.
Το Αφγανιστάν από την άλλη δεν βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα καθώς έπεσε «εν μια νυκτί» και πάλι στα χέρια των Ταλιμπάν. Με λίγα λόγια η κατάσταση επέστρεψε στα προ 20ετίας επίπεδα αν αφαιρέσουμε κάποιες δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και προσθέσουμε ένα τεράστιο χρέος.
Αξιζε τελικά;
Η ερώτηση αν άξιζε το κόστος αυτός ο μακροχρόνιος πόλεμος θα πρέπει να απαντηθεί από τους αναλυτές και την ιστορία. Ωστόσο οφείλουμε να σταθούμε στα πρώτα χρόνια του πολέμου, τα οποία στέφθηκαν με μία κάποια «επιτυχία» - κυρίως από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ.
Στις αρχές του 21ου αιώνα οι Αμερικανοί κατάφεραν και διέσπασαν την Αλ Κάιντα του Οσάμα Μπιν Λάντεν και «διώξανε» την κυβέρνηση των Ταλιμπάν από το Αφγανιστάν που είχε διασπείρει την τρομοκρατία, «σπρώχνοντάς» την προς άλλες περιοχές.
Μια νίκη για το Αφγανιστάν μια ήττα για την Μέση Ανατολή; Μπορεί.
Η Αλ Κάιντα αποδυναμώθηκε αρκετά τα πρώτα χρόνια. Ωστόσο η αποδυνάμωσή της γέννησε άλλα εξτρεμιστικά κινήματα, τα οποία επικράτησαν σε αρκετές περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Παράλληλα οι φόβοι για ανάκαμψη των Ταλιμπάν σε περίπτωση απόσυρσης των αμερικανών στρατευμάτων, κυρίευσαν τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα... η σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Οι τότε κυβερνήσεις των ΗΠΑ υποστήριζαν ωστόσο, ότι με αυτό τον τρόπο αγόραζαν χρόνο στην πολιτεία του Αφγανιστάν να οργανωθεί και να αναπτυχθεί σε μα σημαντική στρατιωτική δύναμη.
Η ζωή στο Αφγανιστάν
Ενα θετικό της κυριαρχίας των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και κυρίως των γυναικών και των παιδιών. Μάλιστα, τα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας μειώθηκαν κατά το ήμισυ, οι Αφγανές κέρδισαν και πάλι όλα όσα στερήθηκαν από τους φονταμενταλιστές Ταλιμπάν. Σήμερα περισσότερα από 1 στα 3 έφηβα κορίτσια γνωρίζουν να διαβάζουν και να γράφουν.
Το 2005, λιγότεροι από 1 στους 4 Αφγανούς είχαν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια. Μέχρι το 2019, είχαν σχεδόν όλοι.
Ωστόσο ο χρόνος ήρθε να αποδείξει το πρόσκαιρο των «κατακτήσεων» του αμερικανικού εγχειρήματος.
Παρά τον χρόνιο πόλεμο στο Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν ποτέ να κερδίσουν πραγματικά τους Ταλιμπάν, απλώς κατάφεραν να τους «σωπάσουν» για μερικά χρόνια.
Δεν φέρνει έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι πριν προλάβουν να αποχωρήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα οι Ταλιμπάν έχουν ήδη μπει στην Καμπούλ. Μια είσοδος που πιθανότατα σηματοδοτεί την «ματαιότητα» της προσπάθειας για ουσιαστική και στέρεα βελτίωση της ζωής των Αφγανών.
Ισως για το Αφγανιστάν σήμερα ξημέρωσε ένας Μεσαίωνας στο 2021.
Δεν επιτεύχθει καμία αποστολή με επιτυχία
«Δεν επιτεύχθει καμία αποστολή με επιτυχία», υπογράμμισε ο Μπάιντεν τον περασμένο μήνα, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου. «Η επιτυχία ήταν ότι ρίξαμε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και σταματήσαμε την τρομοκρατία σε αυτό το μέρος του κόσμου», συμπλήρωσε γρήγορα.
Ο Αμερικανός διπλωμάτης, Richard Boucher, τονίζει πως η κριτική δεν έγκειται στο αν άξιζε να ξεκινήσει ο πόλεμος αλλά στο αν άξιζε να κρατήσει 20 χρόνια.
«Το πρόβλημα ήρθε με τους μακρόχρονιους στόχους, στην προσπάθεια δηλαδή, οργάνωσης μιας κυβέρνησης ικανής να αντικρούσει μελλοντικές επιθέσεις». «Η Αμερική ξόδεψε πολλές ζωές και δολάρια, στα πιο αδιέξοδα χρόνια του πολέμου».
Σύμφωνα με το «Κόστος του Πολέμου», του Πανεπιστημίου Μπράουν, περίπου 2,8 εκατ. Αμερικανοί στρατιώτες είχαν πάει τουλάχιστον σε μία αποστολή στο Αφγανιστάν, ενώ οι μισοί από αυτούς είχαν επιστρατευτεί περισσότερες φορές.
Πάνω από 2 τρισ. δολάρια η «φροντίδα» των Βετεράνων
Οι Βετεράνοι του πολέμου, τελικώς, είναι υπερδιπλάσιοι από εκείνους του Βιετνάμ και τα ποσοστά αναπηρίας έχουν ανέβει κατά πολύ, υποστηρίζει η Linda Bilmes, λέκτορας δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
Η Bilmes υπολογίζει ότι η ιατρική φροντίδα των Βετεράνων του Αφγανιστάν και του Ιράκ θα στοιχίσει περισσότερα από 2 τρισ. δολάρια στο αμερικανικό κράτος, με το κόστος να κορυφώνεται στα επόμενα 30-40 χρόνια.
Οι Αμερικανοί για να πληρώσουν το κόστος του πολέμου αντί να αυξήσουν την φορολογία, δανείστηκαν, με αποτέλεσμα οι τόκοι να κοστίσουν τρισ. δολάρια στις νεότερες γενιές.
Η θυσία των Αμερικανών έκανε τη διαφορά
Η 21χρονη Shogufa δηλώνει πως «Τα στρατεύματα των ΗΠΑ για περίπου 2 δεκαετίες ήταν αρκετά για να κάνουν τη διαφορά».
Κατά την εφηβική της ηλικία, οι γονείς της, της είχαν καταστήσει σαφές πως θα παντρευόταν έναν μακρινό ξάδερφo, ως αποπληρωμή ενός δανείου.
Η Shogufa μεγάλωσε σε μια οικογένεια και σε μία κοινωνία που ελάχιστα κορίτσια ήξεραν να διαβάζουν και να γράφουν. Αλλά καθώς μεγάλωνε, συνάντησε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που είχε έρθει στην Καμπούλ για να προωθήσει την υγεία και την ηγεσία των Αφγανών κοριτσιών. Η εν λόγω ΜΚΟ ήταν μία από τις πολλές που έστελναν οι ΗΠΑ στο Αφγανιστάν τα τελευταία χρόνια.
Η Shogufa έκανε στροφή 180 μοίρων. Απέκλεισε τις κινήσεις της οικογένειάς της για αναγκαστικό γάμο, πήρε πτυχίο στη διοίκηση των επιχειρήσεων και έπιασε δουλειά.
Η ίδια διαβεβαιώνει το AP πως «η ευγνωμοσύνη για όσα κέρδισε δεν σκιάζεται από τους φόβους της για όλα όσα θα χάσει».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
