Οι ελληνικές τράπεζες μαζί με αυτές της Κύπρου, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη αύξηση στα κόκκινα δάνειά τους λόγω του υψηλού πληθωρισμού και της ανόδου των επιτοκίων, σύμφωνα με ανάλυση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Στη βάση αυτής της εκτίμησης είναι ότι πάνω από το 40% των καταναλωτικών δανείων των ελληνικών τραπεζών έχουν χορηγηθεί σε νοικοκυριά που ανήκουν στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια και δεν διαθέτουν επαρκείς αποταμιεύσεις.
Η δόση για τα φτωχότερα νοικοκυριά αντιστοιχεί στο 50% του εισοδήματός τους
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, η μέση δόση των δανείων των ελληνικών νοικοκυριών που ανήκουν στο χαμηλότερο 20% των εισοδημάτων αντιστοιχεί σε ποσοστό πάνω από το 50% του εισοδήματός τους και τα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία τους είναι περίπου μηδενικά, με συνέπεια η πιθανότητα να γίνουν «κόκκινοι» να είναι υψηλή λόγω κυρίως του πληθωρισμού και δευτερευόντως της αύξησης των επιτοκίων.
Στην ανάλυσή της, η ΕΚΤ χρησιμοποιεί τα στοιχεία των δανειοληπτών ανάλογα με το εισοδηματικό κλιμάκιο που ανήκουν για να εκτιμήσει το διαθέσιμο εισόδημά τους μετά από την πληρωμή των φόρων, της δόσης των δανείων ή του ενοικίου και της βασικής κατανάλωσής τους.
Αν το διαθέσιμο εισόδημα γίνει αρνητικό, τα νοικοκυριά θα μπορούν να καταφύγουν σε αποταμιεύσεις, εφόσον υπάρχουν, για να εξυπηρετήσουν τα δάνειά και να διατηρήσουν τη βασική κατανάλωσή τους.
Τα νοικοκυριά υπό πίεση και τα νοικοκυριά χωρίς ρευστότητα
Σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΚΤ, αν τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού καλύπτουν ένα διάστημα μικρότερο των 12 μηνών των δαπανών για τις δόσεις του δανείου και τη βασική κατανάλωσή του, τότε αυτό θεωρείται ότι είναι σε πίεση (distressed), ενώ αν αρκούν για λιγότερο από έναν μήνα το νοικοκυριό θεωρείται ότι δεν έχει ρευστότητα (illiquid).
Ο αριθμός των ελληνικών νοικοκυριών που δεν έχουν ρευστότητα εκτιμάται στο 2% του συνόλου των νοικοκυριών πριν από την κρίση και ότι θα αυξηθεί προς το 3% μετά το πληθωριστικό σοκ. Ακόμη υψηλότερη εκτιμάται ότι θα είναι η αύξηση των νοικοκυριών χωρίς ρευστότητα στην Κύπρο, την Ιταλία, τη Λετονία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία.
Αύξηση των κόκκινων δανείων κατά 2 μονάδες προβλέπεται για τις ελληνικές τράπεζες
Τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα επηρεάζονται αναλογικά περισσότερο από την αύξηση των τιμών και των επιτοκίων καθώς δαπανούν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους για βασικές ανάγκες, ιδιαίτερα για τρόφιμα και ενέργεια. Καθώς και οι δύο αυτές κατηγορίες έχουν εκτιναχθεί φέτος, τα φτωχότερα νοικοκυριά βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPL) στις ελληνικές τράπεζες από τα τέλη του 2022 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες (200 μονάδες βάσης) και από λίγο κάτω από το 10% θα κινηθεί προς το 12%, με την υπόθεση ότι θα «κοκκινίσουν» όλα τα νοικοκυριά που είναι χωρίς ρευστότητα ή βρίσκονται υπό πίεση.
Για το σύνολο της Ευρωζώνης, το ποσοστό των NPL εκτιμάται ότι θα αυξηθεί 80 μ.β. αλλά από ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Η ΕΚΤ σημειώνει ότι το αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων είναι λιγότερο σημαντικό σε σχέση με τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, καθώς ένα σημαντικά ποσοστό των δανείων έχουν σταθερό επιτόκιο.
Σημειώνει, επίσης, ότι μπορεί να υπάρξουν δευτερογενείς επιπτώσεις στην ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών από την οικονομική επιβράδυνση που θα προκαλέσει η μείωση της κατανάλωσης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
