Με τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη να αναμένεται ότι θα πιάσει τον στόχο του 2% με διατηρήσιμο τρόπο στο β' εξάμηνο του 2025, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) συνιστά στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων περαιτέρω στο 2% το καλοκαίρι και να το διατηρήσει στο επίπεδο αυτό, αν δεν υπάρξουν σημαντικά νέα σοκ.
Στη συνέντευξη Τύπου για τις προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας που δόθηκε στο πλαίσιο της εαρινής συνόδου του Ταμείου, ο διευθυντής του για την Ευρώπη, Αλφρεντ Κάμερ, τόνισε ότι το ΔΝΤ προβλέπει ταχύτερη σύγκλιση του πληθωρισμού στον στόχο λόγω της μείωσης των τιμών ενέργειας και της μειωμένης ζήτησης λόγω του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, οι αυξημένοι αμερικανικοί δασμοί και η αβεβαιότητα για την εμπορική πολιτική σημαίνουν ότι οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη στην Ευρώπη είναι πτωτικοί, τόνισε ο διευθυντής του ΔΝΤ, σημειώνοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει το αναπτυξιακό δυναμικό της με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ισορροπημένη οικονομική πολιτική.
Θετικά στην ανάπτυξη αναμένεται να λειτουργήσουν οι μειωμένες τιμές ενέργειας και οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες - ιδιαίτερα δε οι δαπάνες της Γερμανίας για υποδομές, ύψους 500 δισ. ευρώ την επόμενη 10ετία - με το Ταμείο να εκτιμά τον αντίκτυπο στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης από τις επιπλέον δαπάνες σε 0,1% το 2025 και σε 0,2% για το 2026.
«Οι κίνδυνοι στην ανάπτυξη είναι καθοδικοί καθώς οι εμπορικές εντάσεις και η αβεβαιότητα μπορεί να επιδεινωθούν περαιτέρω. Οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες μπορούν να γίνουν πιο σφιχτές και - παρά το γεγονός ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα εμφανίζεται γενικά ανθεκτικό - μπορούν να υπάρξουν πιέσεις», σύμφωνα με το Ταμείο.
Σημειώνεται ότι την περασμένη Τρίτη, το Ταμείο αναθεώρησε πτωτικά τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, λόγω του εμπορικού πολέμου που κήρυξε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ειδικότερα, οι νέες προβλέψεις του είναι 0,8% για το 2025 και 1,2% για το 2026, αμφότερες κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερες σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιανουαρίου.
Για την Ελλάδα, το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 2% φέτος και 1,8% το 2026.
Οι συστάσεις για τις πολιτικές
Τι είδους πολιτικές θα πρέπει να εφαρμόσει η Ευρώπη για να ξεπεράσει αυτές τις ταραγμένες εποχές και να διασφαλίσει το μέλλον;
Πρώτον, σημειώνει το Ταμείο, η Ευρώπη θα πρέπει να επιδιώξει περισσότερο και όχι λιγότερο εμπόριο.
- Η διατήρηση ανοικτών των εμπορικών διαύλων είναι ζωτικής σημασίας δεδομένης της σημασίας τους και η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει να επεκτείνει το δίκτυο των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου.
- Για την αντιμετώπιση των κλυδωνισμών από τις εμπορικές εντάσεις,, οποιαδήποτε στήριξη σε βιώσιμες επιχειρήσεις με στόχο τον μετριασμό των δασμολογικών επιπτώσεων θα πρέπει να είναι προσωρινή και στοχευμένη. Η Ευρώπη θα πρέπει να προστατεύει τους πολίτες της, αλλά δεν πρέπει να εμποδίσει τις αναπόφευκτες διαρθρωτικές αλλαγές.
- Τέλος, θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά ο αντίκτυπος από μία πιθανή εκτροπή του εμπορίου. Οι υψηλοί δασμοί μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα οδηγήσουν πιθανόν σε αύξηση των κινεζικών εξαγωγών στην Ευρώπη. Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις του ΔΝΤ κάνουν λόγο για υψηλότερες εισαγωγές από την Κίνα κατά περίπου 0,25% του ΑΕΠ της ΕΕ βραχυπρόθεσμα.
- Η εκτροπή του εμπορίου θα μειώσει πιθανότατα επίσης το κόστος εισροών για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τις τιμές για τους καταναλωτές. Συνολικά, οι επιπτώσεις από αυτό το κανάλι φαίνεται να είναι διαχειρίσιμου μεγέθους. Και οι ευρωπαϊκές εξαγωγές θα επηρεαστούν πιθανότατα επίσης.
Οι καθαρές επιπτώσεις όλων αυτών είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Τα μέτρα θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τις αρχές του ΠΟΕ (Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου), να είναι χρονικά περιορισμένα και να επικοινωνούνται καλά.
Μακροοικονομικές πολιτικές
Δεύτερον, οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να διασφαλίσουν τη σταθερότητα μέσω ισορροπημένων μακροοικονομικών πολιτικών.
Τα ποσοστά πληθωρισμού είναι τώρα κοντά στους στόχους. Με την τεράστια επιτυχία της προσπάθειας της ΕΚΤ για αποπληθωρισμό, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να συνεχίσουν να εξομαλύνουν τη νομισματική πολιτική με προσοχή. Οι παγκόσμιες εντάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό να διολισθήσουν και πάλι προς τα πάνω, αν και μια βαθύτερη οικονομική ύφεση στην Ευρώπη θα τις πίεζε προς τα κάτω.
Η νομισματική πολιτική πρέπει να παραμείνει ευέλικτη και επικεντρωμένη στη διαρκή επίτευξη των στόχων. Συν«ιστούμε στην ΕΚΤ να μειώσει το επιτόκιο πολιτικής στο 2% αυτό το καλοκαίρι και να το διατηρήσει εκεί, εκτός αν υπάρξουν σημαντικά σοκ.»
Για τις περισσότερες χώρες, η αποκατάσταση των δημοσιονομικών μαξιλαριών παραμένει προτεραιότητα. Εκείνες με χαμηλά ελλείμματα και χρέος μπορούν να προωθήσουν προσωρινά τις αμυντικές δαπάνες προτεραιότητας, αλλά θα πρέπει να επιστρέψουν στους στόχους βιωσιμότητας του χρέους με την πάροδο του χρόνου. Οι χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους θα πρέπει είτε να ανακατανείμουν τις δαπάνες είτε να ενισχύσουν τα δημοσιονομικά έσοδα χωρίς καθυστέρηση.
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
Τέλος, η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη και την ανθεκτικότητα. Η υιοθέτηση της ατζέντας διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο μπορεί να απελευθερώσει το αναπτυξιακό δυναμικό της Ευρώπης και να την καταστήσει πιο εύρωστη.
- Τα εμπόδια στο εμπόριο εντός της ΕΕ εξακολουθούν να είναι σημαντικά.
- Σε έρευνες που θα δουν προσεχώς το φως της δημοσιότητας, το ΔΝΤ εκτιμά ότι επιλεγμένες, εφαρμόσιμες μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο ΕΕ θα μπορούσαν να αυξήσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά περίπου 3% κατά την επόμενη δεκαετία. Οι βασικοί τομείς βελτίωσης περιλαμβάνουν τη μείωση των φραγμών στην κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, την ενίσχυση της λειτουργίας των κεφαλαιαγορών, τη δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την εναρμόνιση των νόμων και των κανονισμών. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα καταστήσουν επίσης την οικονομία της Ευρώπης πιο ανθεκτική σε σοκ.
- Υπάρχει όμως και μεγάλο ανεκμετάλλευτο αναπτυξιακό δυναμικό στο εσωτερικό μέτωπο. Σε μια άλλη επικείμενη μελέτη, διαπιστώνεται ότι οι ολοκληρωμένες εθνικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να αυξήσουν τα επίπεδα του πραγματικού ΑΕΠ κατά περίπου 5% στην προηγμένη Ευρώπη και κατά 7 έως 9% στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα εξαλείψουν τις αναποτελεσματικότητες στο εσωτερικό και θα συμπληρώσουν τις μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο ΕΕ. Τα μεγαλύτερα κέρδη θα προέλθουν από την αύξηση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και τη βελτίωση της λειτουργίας των αγορών εργασίας. Για τις περισσότερες προηγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες, οι εθνικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της καινοτομίας.
«Η επιτυχής εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων θα απαιτήσει πολιτική βούληση. Τα δυνητικά κέρδη είναι μεγάλα. Η πρόοδος είναι τώρα επειγόντως αναγκαία για να αναπτυχθεί η Ευρώπη και να διατηρήσει την ποιότητα ζωής της», κατέληξε στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Κράμερ.
- Για τη ζώνη του ευρώ, προβλέπουμε ρυθμούς ανάπτυξης 0,8% και 1,2% για το 2025 και το 2026. Το μέγεθος της υποβάθμισης σε σχέση με την τελευταία πρόβλεψή μας τον Ιανουάριο του 2025 είναι -0,2 ποσοστιαίες μονάδες και για τα δύο έτη και έχει ευρεία βάση σε όλες τις χώρες (Πίνακας 1).
- Η αύξηση των δασμών των ΗΠΑ[1], η αυξημένη αβεβαιότητα και οι αυστηρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες αποδυναμώνουν τη δραστηριότητα το 2025 και επιβαρύνουν την αναμενόμενη ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης το 2026 και το 2027.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
