Αλλάζει ριζικά το τοπίο για τους οφειλέτες με μεσαία εισοδήματα, καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες ενεργοποιείται η ανανεωμένη πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, με βάση τον νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ στις 14 Απριλίου 2025.
Το νέο πλαίσιο ενισχύει θεαματικά τη δυνατότητα αυτόματης ρύθμισης οφειλών, διπλασιάζοντας τα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια που ίσχυαν έως σήμερα μόνο για ευάλωτους οφειλέτες.
Πρακτικά, πλέον, οι περισσότεροι φορολογούμενοι που επιθυμούν να ρυθμίσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες, servicers και Δημόσιο, θα μπορούν να το κάνουν χωρίς να απαιτείται η έγκριση των πιστωτών. Η αίτηση θα γίνεται δεκτή αυτόματα, εφόσον πληρούνται τα νέα κριτήρια.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το νέο θεσμικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα αυτόματης ρύθμισης στο 85% των πολιτών που υποβάλλουν αίτηση.
Έως τώρα, μόνο το 7% των αιτήσεων περνούσε τη στενή "πόρτα" των αυστηρών ορίων που ίσχυαν για τους ευάλωτους, κάτι που περιόριζε σημαντικά την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού.
Η ρύθμιση αυτή κρίνεται κρίσιμη ενόψει της ανάγκης διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους που παραμένει υψηλό, ενώ αναμένεται να διευκολύνει ιδιαίτερα τα νοικοκυριά που είδαν το κόστος διαβίωσης να αυξάνεται σημαντικά την τελευταία διετία.
Δεύτερη ευκαιρία για αίτηση
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόβλεψη του νόμου για όσους είχαν ήδη υποβάλει αίτηση ρύθμισης στο παρελθόν και είχε απορριφθεί, επειδή δεν πληρούσαν τα τότε ισχύοντα – στενά – εισοδηματικά ή περιουσιακά κριτήρια. Οι οφειλέτες αυτοί έχουν πλέον το δικαίωμα να καταθέσουν νέα αίτηση, με βάση τα διευρυμένα όρια.
Η νέα αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή έως τα μέσα Ιουνίου 2025. Πρόκειται για ένα σαφές "παράθυρο δεύτερης ευκαιρίας", που στόχο έχει να απορροφήσει χιλιάδες πολίτες που είχαν μείνει εκτός της διαδικασίας λόγω παλαιότερων αυστηρών περιορισμών.
Η δυνατότητα αυτή αφορά αποκλειστικά σε υφιστάμενες οφειλές – τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια. Δεν καλύπτει χρέη που θα δημιουργηθούν μετά την ενεργοποίηση του νέου πλαισίου.
Τα νέα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια
Με τις αλλαγές που θεσπίστηκαν, τόσο τα εισοδηματικά όσο και τα περιουσιακά όρια αυξάνονται σημαντικά, ανοίγοντας τον δρόμο για ρύθμιση σε ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας.
Εισοδηματικά όρια (ετήσιο εισόδημα):
- Άγαμος: από 7.000 → 14.000 ευρώ
- Δύο μέλη (π.χ. ζευγάρι): από 10.500 → 21.000 ευρώ
- Τρία μέλη ή μονογονεϊκή με 1 ανήλικο: από 14.000 → 28.000 ευρώ
- Τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή με 2 ανήλικα: από 17.500 → 35.000 ευρώ
- Πέντε και άνω μέλη ή μονογονεϊκή με 3+ ανήλικα: από 21.000 → 42.000 ευρώ
Περιουσιακά όρια (αξία ακινήτων):
- Άγαμος: από 120.000 → 240.000 ευρώ
- Δύο μέλη: από 135.000 → 270.000 ευρώ
- Τρία μέλη ή μονογονεϊκή με 1 ανήλικο: από 150.000 → 300.000 ευρώ
- Τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή με 2 ανήλικα: από 165.000 → 330.000 ευρώ
- Πέντε και άνω μέλη ή μονογονεϊκή με 3+ ανήλικα: από 180.000 → 360.000 ευρώ
Οι καταθέσεις που διατηρούνται από τους αιτούντες εξετάζονται σωρευτικά με τα παραπάνω στοιχεία. Το ύψος τους δεν πρέπει να υπερβαίνει το 25% των νέων περιουσιακών ορίων.
Πλαφόν οφειλών – Τι ισχύει
Για την αυτόματη ένταξη σε ρύθμιση, ο συνολικός όγκος των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών οφειλών (σε τράπεζες ή διαχειριστές δανείων) δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ.
Η ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει δόσεις έως και 240 μηνών για χρέη σε Δημόσιο και 420 μηνών για στεγαστικά δάνεια. Προβλέπονται παράλληλα και μειώσεις τόκων και επιτοκίων, με στόχο την εξυγίανση του χρέους χωρίς δικαστικές διαδικασίες.
Το υπουργείο επιδιώκει περαιτέρω ψηφιοποίηση της διαδικασίας, ώστε η αίτηση να ολοκληρώνεται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά, με ελάχιστη παρέμβαση ανθρώπινου παράγοντα. Στόχος είναι να μειωθούν οι καθυστερήσεις, να αποφευχθούν περιπτώσεις αδικαιολόγητων απορρίψεων και να προχωρήσει η διαδικασία ταχύτερα και δικαιότερα.
Η επιτυχία του νέου πλαισίου θα φανεί στους πρώτους μήνες εφαρμογής, όταν και θα φανεί αν οι τράπεζες και οι servicers θα τηρήσουν τη ρητή υποχρέωση να αποδέχονται τις αιτήσεις που πληρούν τα νέα κριτήρια.