«Αν δεν διακοπεί η ροή ρωσικού αερίου στον Turkstream, η κατάσταση είναι υπό προϋποθέσεις αντιμετωπίσιμη, ακόμη κι αν η Κομισιόν εφαρμόσει την υποχρεωτική περικοπή ενέργειας κατά 15%. Αν όμως κλείσει η στρόφιγγα στον Turkstream τότε θα υπάρξει πρόβλημα».
Ο Αντώνης Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, που εκπροσωπεί τις ελληνικές βιομηχανίες για τις οποίες η ενέργεια αποτελεί σημαντικό ποσοστό του κόστους παραγωγής, εξηγεί στην «Η» τους γνωστούς αλλά και τους άγνωστους παράγοντες της δύσκολης εξίσωσης που λέγεται εξοικονόμηση ενέργειας στη βιομηχανία εν όψει του δύσκολου χειμώνα.
Όπως εξηγεί ο κ. Κοντολέων, η βιομηχανία έχει ήδη προχωρήσει σε μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά περίπου 3 τεραβατώρες από την αρχή του χρόνου.
Εφόσον η συμμετοχή του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή διπλασιαστεί -όπως είναι και ο στόχος- και διατηρηθεί σε αυτά τα επίπεδα, τότε θα εξοικονομηθούν άλλες 5 τεραβατώρες.
Με τον συνδυασμό αυτών των δύο κινήσεων φαίνεται να υπερκαλύπτεται ο στόχος που έχει θέσει η Κομισιόν για εξοικονόμηση -ακόμη και σε υποχρεωτική βάση- 15%.
«Επί της ουσίας μας ζητούν εξοικονόμηση 7,3 τεραβατώρες στο 8μηνο Αύγουστος 2022-Μάρτιος 2023», εξηγεί ο κ. Κοντολέων. Οπότε αν αυξηθεί η συμμετοχή του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή, τότε ο στόχος είναι εφικτός.
Ήδη τα διυλιστήρια έχουν μειώσει σημαντικά τη χρήση φυσικού αερίου λόγω υπέρογκου κόστους.
Συνεπώς η εξίσωση της υποχρεωτικής εξοικονόμησης 15% «βγαίνει» με προσπάθεια και υπό προϋποθέσεις.
Το απευκταίο σενάριο
Αυτό που δεν «βγαίνει» χωρίς έξτρα μέτρα περικοπών είναι το απευκταίο σενάριο η Ρωσία να διακόψει μετά τον Nord Stream τη ροή αερίου και στον Turkstream, από όπου τροφοδοτείται η Ελλάδα.
Όπως μάλιστα παρατηρούν πηγές της βιομηχανίας που παρακολουθούν το θέμα από κοντά εδώ και καιρό, μπορεί οι ροές μέσω Turkstream να φαίνονται προσώρας περισσότερο διασφαλισμένες από οποιαδήποτε άλλη διαδρομή ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη, λόγω και των σχέσεων που διατηρεί το καθεστώς Πούτιν με το καθεστώς Ερντογάν, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως η κατάσταση θα παραμείνει έτσι ακόμη και μετά τις νέες αποφάσεις της Κομισιόν για πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αερίου.
Προς το παρόν, η Μόσχα έχει αποφασίσει να παίξει το παιχνίδι της πίεσης στην κεντρική Ευρώπη μέσω του Nord Stream, κάτι που φάνηκε καθαρά από τις πρόσφατες δηλώσεις του Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος είπε πως δεν θα αποκατασταθεί πλήρως η ροή του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 αν η Δύση δεν άρει τις κυρώσεις κατά της Μόσχας. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια νέα εστία ενεργειακής έντασης στην Ανατολή.
Όπως εύστοχα σημειώνουν κύκλοι της βιομηχανίας, η επιβολή ενός πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αερίου που έρχεται στην Ευρώπη μέσω αγωγών -πλέον σχεδόν μόνο μέσω Turkstream- θα μπορούσε να δώσει πάτημα στη Μόσχα να επιχειρηματολογήσει υπέρ μιας μονομερούς παραβίασης των σημερινών συμβολαίων, που αναφέρουν ως αναφορά τιμολόγησης για το ρωσικό αέριο την τιμή ttf που κλειδώνει στο hub της Ολλανδίας.
Το αφήγημα της Μόσχας
Με το αφήγημα της παραβίασης κρίσιμων όρων των συμβολαίων, η Μόσχα θα μπορούσε να προχωρήσει στο μαρτύριο της σταγόνας ή ακόμη και να διακόψει εντελώς και τις ροές στον Turkstream προς τις ευρωπαϊκές χώρες παγώνοντας και τις χώρες που τροφοδοτούνται από τον ανατολικό διάδρομο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Μόλις χθες, ο πρόεδρος της Ρωσίας το ξεκαθάρισε από το Βλαδιβοστόκ ότι αν μπει πλαφόν στις τιμές των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων, θα διακοπούν πλήρως οι ροές. «Δεν θα προμηθεύσουμε φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακα, πετρέλαιο θέρμανσης -δεν θα προμηθεύσουμε τίποτα», υπογράμμισε ο Ρώσος πρόεδρος, δίνοντας τον τόνο για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την επιβολή πλαφόν.
Οι δύο κρίσιμοι «μοχλοί»
Σε αυτό το σενάριο υπάρχουν δυο κρίσιμοι «μοχλοί» που θα μπορούσαν ενδεχομένως να επηρεάσουν κρίσιμες αποφάσεις και να αποτρέψουν το ενεργειακό σοκ της διακοπής των ροών μέσω Turkstream:
- Η οικονομία της Ρωσίας, που αντέχει μεν τις δυτικές κυρώσεις αλλά χρειάζεται και τους πόρους από τις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου.
- Οι σχέσεις Πούτιν - Ερντογάν και κατά πόσο η Τουρκία θα ενοχληθεί από μια διαταραχή στον ανατολικό διάδρομο.
Οι χθεσινές δηλώσεις βέβαια του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν δεν αφήνουν πολλά περιθώρια παρερμηνειών και ελιγμών και φαίνεται πως η Ρωσία δείχνει αποφασισμένη να κλείσει όλες τις στρόφιγγες αν η Ευρώπη προχωρήσει σε επιβολή πλαφόν στις τιμές.
Σε κάθε περίπτωση, το σενάριο της διακοπής των ροών μέσω Turkstream δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο, πολύ περισσότερο καθώς η Ελλάδα έχει αναλάβει και ευθύνη για την ενεργειακή επάρκεια και της Βουλγαρίας, στην οποία η Ρωσία έχει κόψει τη ροή αερίου εδώ και καιρό.
Δύσκολη εξίσωση
Στο εσωτερικό μέτωπο, η κυβέρνηση τρέχει ολοταχώς για περισσότερη εξοικονόμηση από όπου είναι εφικτό, πιέζοντας Δημόσιο και βιομηχανίες, με απώτερο στόχο να περισώσει τα νοικοκυριά.
Ωστόσο, η περικοπή της κατανάλωσης ενέργειας από τις βιομηχανίες δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, σχολιάζουν πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική και πολύπλοκη εξίσωση, καθώς πρέπει να προστατευθεί κατ' αρχάς η ανταγωνιστικότητα αλλά και η βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων έναντι των λοιπών ευρωπαϊκών, αλλά και των αντιστοίχων επιχειρήσεων εκτός ευρωπαϊκού εδάφους.
Όπως υποστηρίζουν κύκλοι της βιομηχανίας, υπάρχουν υποχρεώσεις για παραδόσεις προϊόντων βάσει συμβολαίων. «Εφόσον μας ζητηθεί περαιτέρω εξοικονόμηση, θα συμμετάσχουμε στην εθνική προσπάθεια ακόμη και με ζημιές», λένε πηγές προσκείμενες στη βιομηχανία, προσθέτοντας με νόημα: «Αρκεί να μην είναι τέτοια η ζημιά, ώστε να χάνουμε εμείς πελάτες και να τους παίρνουν οι Γερμανοί, οι Ισπανοί κ.λπ.»…
Οι... αστερίσκοι στο νέο πλαίσιο της Κομισιόν
Πώς μπορεί να γίνει αυτό εφόσον οι κανόνες θα είναι ενιαίοι; Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, το νέο πλαίσιο της Κομισιόν δίνει με… αστερίσκους τη δυνατότητα εξαιρέσεων από το υποχρεωτικό «ψαλίδι» στην ενέργεια, για βιομηχανίες που θα κριθούν «κρίσιμες».
Τα βασικά κριτήρια σχετίζονται με κρίσιμους κοινωνικά τομείς στην εφοδιαστική αλυσίδα -π.χ. φάρμακα και τρόφιμα- όπως επίσης την προμήθεια άλλων βιομηχανιών της Ευρώπης που έχουν κριθεί με τη σειρά τους «κρίσιμες».
«Όλη η ευρωπαϊκή βιομηχανία πάλεψε για να μπει αυτός ο όρος. Το θέμα είναι, τώρα, ποιες χώρες θα αποδειχτούν... βασιλικότερες του βασιλέως», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Οι φάκελοι σε ΡΑΕ και Κομισιόν
Μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, η βιομηχανία θα καταθέσει στη ΡΑΕ φάκελο για το ποιες βιομηχανίες είναι «κρίσιμες» και πρέπει να εξαιρεθούν από το υποχρεωτικό «ψαλίδι», αν και εφόσον φτάσει η ΕΕ στην υποχρεωτικότητα.
Αντίστοιχα, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει αντίστοιχο φάκελο στην Κομισιόν έως την 31ηΟκτωβρίου με την προτεραιοποίηση των περικοπών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Συνεπώς η διελκυστίνδα των εξαιρέσεων θα είναι σε πλήρη εξέλιξη το επόμενο χρονικό διάστημα.
Η δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου
Εκ παραλλήλου, στη ζυγαριά μπαίνει και η δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου που μπορεί να έχουν ορισμένες βιομηχανικές μονάδες, ώστε η παραγωγή να γίνεται όχι με το φυσικό αέριο ως καύσιμο αλλά με diesel ή LPG. Αυτό εκτιμάται πως θα είναι μια σημαντική διέξοδος στο μέτωπο της εξοικονόμησης.
Ήδη έχει προαναγγελθεί πως αυτό θα συμβεί την κρίσιμη στιγμή σε 5 εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής. Μένει να φανεί αν η ίδια φόρμουλα μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες βιομηχανικές μονάδες που λειτουργούν σήμερα με φυσικό αέριο.
Γενικώς, όποια μείωση ζητηθεί από βιομηχανία θα πρέπει να γίνει με κανόνες αγοράς και συντεταγμένα, λένε οι ίδιες πηγές.
«Εμείς ποτέ δεν αρνηθήκαμε να βοηθήσουμε. Ήδη το κοιτάμε ζωηρά. Θα υποστούμε ό,τι μας αναλογεί. Ποτέ δεν σηκώσαμε… καπετανάτο», λένε χαρακτηριστικά στην «Η» πηγές προσκείμενες στη βιομηχανία, για να προσθέσουν με νόημα: «Χρειάζεται όμως προσοχή. Να ερμηνεύσουμε σωστά τη λέξη αλληλεγγύη. Και κυρίως να είμαστε προσεκτικοί να μην καταστρέψουμε τη ζήτηση, όπως αρθρογράφησε πρόσφατα και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα ενέργειας, κ. Νίκος Τσάφος»...
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
