Να φέρει το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (GSI) στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και να ζητήσει παρέμβαση της Κομισιόν απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα καλεί την κυβέρνηση ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργός Ενέργειας, Γιάννης Μανιάτης, μιλώντας στην «Η» στο περιθώριο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Κάνει λόγο για «βαθιά ήττα του Ελληνισμού» αν το έργο δεν προχωρήσει, ενώ εισηγείται τον ορισμό Ευρωπαίου συντονιστή, όπως είχε εφαρμοστεί σε ενεργειακά έργα των Βαλτικών χωρών.
Πρέπει ο πρωθυπουργός να φέρει το θέμα σε επίπεδο ευρωπαϊκού συμβουλίου. Να ενημερώσει τους πρωθυπουργούς των κρατών - μελών της ΕΕ, ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ωμής παραβίασης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών μελών, Ελλάδας και Κύπρου, σε ένα πρόγραμμα μείζονος σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης το οποίο χρηματοδοτούν Ευρωπαίοι πολίτες.
Αναφορικά με το ενδιαφέρον της Chevron για τα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, κάνει λόγο για μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη την οποία όμως δεν προκάλεσε η κυβέρνηση. Υπογραμμίζει δε την ανάγκη για στρατηγική αξιοποίηση του ευρωπαϊκού πακέτου των 800 δισ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση της κοινής άμυνας και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Ολόκληρη η συνέντευξη
Κύριε Μανιάτη, να ξεκινήσουμε με το μείζον γεωστρατηγικό και ενεργειακό ζήτημα των ημερών: την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ και το ηλεκτρικό καλώδιο. Υπάρχουν διαρροές για κινητικότητα, αλλά δεν φαίνεται να προχωρά κάτι στην πράξη. Ποια είναι η εικόνα που έχετε;
Το καλώδιο αυτό το σχεδιάσαμε εμείς την περίοδο 2011–2013, και το 2013 καταφέραμε να το εντάξουμε στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα έργα. Η σημερινή κυβέρνηση γνωρίζει εδώ και χρόνια ότι πρόκειται για ευρωπαϊκό έργο με διασφαλισμένα 658 εκατομμύρια ευρώ.
Πρόκειται για ένα έργο που:
- Ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης,
- Αίρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου,
- Επιτρέπει τη μεταφορά πράσινης ενέργειας από τον ευρωπαϊκό Νότο στον Βορρά,
- Ενσωματώνει εμμέσως και άλλες χώρες – τη Γαλλία (μέσω της εταιρείας κατασκευής), την Ιταλία (με το ερευνητικό σκάφος) και φυσικά το Ισραήλ.
Κι όμως, ενώ έχουμε ένα τέτοιο έργο-ορόσημο, με διασφαλισμένη χρηματοδότηση και τεράστια γεωπολιτική σημασία, η κυβέρνηση δεν το υπερασπίζεται επαρκώς. Παρά την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, η Τουρκία παρενοχλεί το ερευνητικό σκάφος και η κυβέρνηση παρακολουθεί αδρανής.
Έχω καταθέσει τρεις φορές ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εγκαλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ζήτησα η Ύπατη Εκπρόσωπος Κάγια Κάλλας να πάρει θέση.
Πρέπει οι διάφοροι κυβερνητικοί να σταματήσουν τις δηλώσεις στις τηλεοράσεις. Πρέπει ο πρωθυπουργός να φέρει το θέμα σε επίπεδο ευρωπαϊκού συμβουλίου. Να ενημερώσει τους πρωθυπουργούς των κρατών - μελών της ΕΕ, ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας ωμής παραβίασης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών μελών, Ελλάδας και Κύπρου, σε ένα πρόγραμμα μείζονος σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης το οποίο χρηματοδοτούν Ευρωπαίοι πολίτες.
Με βάση το άρ. 5 του ΝΑΤΟ αλλά και το αρ. 42 παρ. 7 της συνθήκης της ΕΕ, τα κράτη μέλη οφείλουν να δείχνουν αλληλεγγύη απέναντι στα άλλα κράτη μέλη.
Γιατί δεν το κάνει αυτό η ελληνική κυβέρνηση;
Αυτό να το ρωτήσετε στην ελληνική κυβέρνηση. Εγώ, ως αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, καταθέτω προτάσεις εκ μέρους 136 ευρωβουλευτών, όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ. Έχω ζητήσει ακόμα η ύπατη εκπρόσωπος να ορίσει έναν συντονιστή του έργου, όπως έγινε στις βαλτικές χώρες.
Ο άνθρωπος αυτός με το κύρος του εκπροσώπου της Επιτροπής, μέσα σε λίγους μήνες επέλυσε όλα τα ζητήματα που παρουσιάστηκαν. Το αντίστοιχο να κάνει η ΕΕ και για το καλώδιο GSI, να εγκαλέσει την Τουρκία να σεβαστεί τους στοιχειώδεις κανόνες δικαίου της θάλασσας, διεθνούς δικαίου και των συμφερόντων των Ευρωπαίων πολιτών.
Η Τουρκία βρήκε και τα κάνει. Η κυβέρνηση πανηγύριζε για «ήρεμα νερά», τα οποία όμως οφείλονταν σε σκοπιμότητες του Ερντογάν που εκείνη την περίοδο είχε ανοιχτά μέτωπα
Ωστόσο, στο πεδίο, υπάρχουν πραγματικοί γεωπολιτικοί κίνδυνοι. Η παρουσία πολεμικών πλοίων, για παράδειγμα, εγκυμονεί κινδύνους. Μήπως και η Τουρκία λειτουργεί με τρόπο που δεν ελέγχεται πλήρως;
Η Τουρκία βρήκε και τα κάνει. Η κυβέρνηση πανηγύριζε για «ήρεμα νερά», τα οποία όμως οφείλονταν σε σκοπιμότητες του Ερντογάν που εκείνη την περίοδο είχε ανοιχτά μέτωπα: Κουρδικό, Συριακό, S-400… Η ελληνική πλευρά, αντιθέτως, δεν αξιοποίησε τη συγκυρία, δεν πήρε μέτρα, μόνο δηλώσεις ακούμε.
Πιστεύετε ότι τελικά θα προχωρήσει το έργο;
Δεν μπορώ να ξέρω πώς θα το χειριστεί η κυβέρνηση. Αν δεν προχωρήσει, θα πρόκειται για βαθιά ήττα του Ελληνισμού, με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης. Αν αύριο έρθει ο αγωγός EastMed ή κάτι άλλο, τι θα κάνουμε; Αν η κυβέρνηση έχει υποχωρήσει σε ένα καλώδιο, που είναι η πιο απλή κίνηση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας.
Η Τουρκία στέλνει συντεταγμένες στον ΟΗΕ, επιχειρεί να επιβάλει παράνομες ΑΟΖ, και η Ελλάδα δεν έχει κάνει καμία κίνηση. Θέλει να συμμετάσχει στον ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό με την πολεμική της βιομηχανία, να πάρει μερίδιο από τα 800 δισεκατομμύρια. Κι εμείς δεν υπερασπιζόμαστε ούτε τα στοιχειώδη.
Μια που αναφερθήκατε στο πακέτο των 800 δισ. ευρώ. Πώς βλέπετε τη δυνατότητα της Ελλάδας να ωφεληθεί;
Ελπίζω τα 800 δισ. να είναι μια μελετημένη πρόταση της Επιτροπής, γιατί φοβάμαι πως πρόκειται περισσότερο για μια ευχή. Γιατί τα 650 είναι κρατικοί προϋπολογισμοί, άρα είτε φόροι είτε δανεισμός, επομένως αύξηση του χρέους - για το οποίο δεν αξίζει να πανηγυρίζει κανείς. Το πραγματικά ενδιαφέρον κομμάτι είναι τα 150 δισ. ευρώ που θα αντλήσει η Επιτροπή από τις αγορές με εξαιρετικούς όρους (μηδενικά επιτόκια, 45 χρόνια αποπληρωμής, 10 χρόνια χάριτος).
Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί σε συνεργασία με 1–2 ακόμη κράτη-μέλη με κοινά συμφέροντα και να υποβάλει φάκελο για ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας, σε τομείς όπως η αεράμυνα, η δορυφορική προστασία, ο συγχρονισμός αμυντικών δράσεων. Βασική προϋπόθεση: τα προϊόντα να είναι ευρωπαϊκά. Στόχος δεν είναι μόνο η άμυνα, αλλά και η ανάπτυξη ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, για απεξάρτηση από τις ΗΠΑ.
Να περάσουμε τώρα στις έρευνες νοτίως της Κρήτης. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις; Θα μπορούσε το αμερικανικό ενδιαφέρον να λειτουργήσει καταλυτικά και για άλλα projects στην περιοχή, όπως είναι και το καλώδιο;
Είναι εξαιρετικά θετική η εκδήλωση ενδιαφέροντος από τη Chevron, που αναβαθμίζει τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Όμως η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να την προκαλέσει. Δεν προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό, δεν ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις της Chevron που έβρισκε την πόρτα της κυβέρνησης κλειστή.
Αυτοί οι κολοσσοί πριν προχωρήσουν σε οποιαδήποτε ενέργεια κάνουν πρώτα ένα τηλεφώνημα στο State Department. Οπότε, ακόμα κι αν δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη ανακοίνωση, ξέρουμε ότι από πίσω τους έχουν στοιχειωδώς την κάλυψη της διοίκησης των ΗΠΑ.
Η Chevron σεβάστηκε τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και των οικοπέδων όπως τα είχαμε χαράξει εμείς το 2014. Αποτελεί απόδειξη του πόσο σωστά κινηθήκαμε τη δύσκολη περίοδο 2011-2014 και η σημερινή κυβέρνηση έχει έτοιμες λύσεις και προσεγγίσεις.
Θυμίζω ότι πριν λίγα χρόνια στα ίδια όρια των οικοπέδων του 2014 είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η Exxon Mobi με την Total, που σεβάστηκαν επίσης τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και τα όρια της ΑΟΖ.
Αλλά οι Γάλλοι έφυγαν
Οι Γάλλοι δεν έφυγαν μόνοι τους· τους έδιωξε η κυβέρνηση με την αδιαφορία της: τρία χρόνια για άδειες, άλλα τρία για δικαστικές αποφάσεις. Πρέπει:
- Η κυβέρνηση να δείξει πραγματικό πολιτικό ενδιαφέρον.
- Η διοίκηση να απαντά εμπρόθεσμα σε αιτήματα εταιρειών, μέσα σε τρεις μήνες όπως ορίζει ο νόμος – όχι σε τρία χρόνια.
- Η Δικαιοσύνη να δώσει προτεραιότητα σε επενδύσεις εθνικής σημασίας. Δεν μπορούν να μπαίνουν στην ίδια ζυγαριά με μια προσωπική διαφορά.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
