Την ποινή της απόλυσης από τον σιδηρόδρομο για υπαλλήλους που ενώ είναι στην πρώτη γραμμή (σταθμάρχες, κλειδούχοι, μηχανοδηγοί) επαναλαμβάνουν τρεις φορές κρίσιμα λάθη εισάγει το νομοσχέδιο Κυρανάκη, που έρχεται στις 28 Απριλίου. Το νομοσχέδιο φέρνει «καρότο και μαστίγιο» για τους εργαζόμενους, καθώς «θα επιβραβεύει όσους καθημερινά δουλεύουν «με υψηλή αίσθηση του καθήκοντος και αντιλαμβάνονται ότι διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές», ενώ θα δείχνει την πόρτα της εξόδου από τον ΟΣΕ σε όσους δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους.
Αυτό εξηγεί μιλώντας στην «Ημερησία» ο αν. υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, στο περιθώριο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε ανθρώπους οι οποίοι δεν συνειδητοποιούν ότι διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές», ξεκαθαρίζει ο κ. Κυρανάκης, εξηγώντας πως προφανώς η διαδικασία της απόλυσης «θα έχει μια διαβάθμιση».
Όταν θα παρατηρείται ένα λάθος και χτυπάει συναγερμός ο εργαζόμενος θα περνάει από επανεκπαίδευση, σε ένα σύγχρονο κέντρο, που θα έχει προσομοιωτές και ασκήσεις αντανακλαστικών υπό πίεση. Αν τα λάθη συνεχίζονται θα έρχεται η απόλυση.
Τεχνολογικά συστήματα
Όσον αφορά στα τεχνολογικά συστήματα, ο αρμόδιος υπουργός λέει πως μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2025, θα έχουμε ένα σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού των τρένων σε πραγματικό χρόνο και έτσι θα μηδενίσουμε την πιθανότητα του εφιαλτικού σεναρίου μιας νέας σύγκρουσης. Ο ίδιος τοποθετεί το καλοκαίρι του 2026 το ορόσημο ώστε να λέμε ότι «όλος ο άξονας από τον Πειραιά μέχρι και τα σύνορα είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών».
Για το αλαλούμ με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη, παραπέμπει στην δέσμευση ΕΟΔΑΣΑΑΜ να πιστοποιήσει τα αίτια της πυρόσφαιρας με πανεπιστήμιο εγνωσμένου κύρους.
«Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ ζήτησε να λάβει πλήρη ενημέρωση για τα παραδοτέα, αν υπάρχουν, των προηγούμενων συμφωνιών με Γάνδη και Πίζα και δεσμεύεται ότι θα πιστοποιήσει τα αίτια της πυρόσφαιρας με ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα εγνωσμένου κύρους για το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει πλήρης διαφάνεια», εξηγεί.
Ολόκληρη η συνέντευξη
Ξεκινάμε από τις ραγδαίες εξελίξεις που έχουμε στο μέτωπο της τραγωδίας των Τεμπών. Έχουμε την παραίτηση του Χρήστου Παπαδημητρίου από αναπληρωτή διευθυντή του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μετά και τις παλινωδίες που είδαμε το τελευταίο χρονικό διάστημα σε σχέση και με το κομμάτι του πορίσματος που αφορούσε στην πυρόσφαιρα. Θέλω να σας ρωτήσω αν όλες αυτές οι εξελίξεις εντείνουν τη σύγχυση και την τοξικότητα , γύρω από ένα θέμα το οποίο είναι πολύ μείζον και περιμένει όλη η κοινωνία να μάθει την αλήθεια και τι συνέβη τελικά...
Καταρχάς, το θετικό είναι ότι κλείνει αυτό το κεφάλαιο, με την έννοια ότι οι αντιφάσεις και οι παλινωδίες των περασμένων ημερών σίγουρα δεν τιμούν κανέναν και σίγουρα πληγώνουν περισσότερο από όλους τους συγγενείς των θυμάτων της πολύ μεγάλης τραγωδίας, οι οποίοι περιμένουν την αλήθεια για να μπορέσει να επουλωθεί αυτή η πληγή. Κι εγώ έχω πει από την αρχή, από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μου, ότι μόνο με αλήθεια, όποια κι αν είναι αυτή, θα πορευθούμε στη διερεύνηση αυτής της υπόθεσης. Εδώ λοιπόν έχουμε μια ανατροπή.
Ποια είναι ανατροπή; Ότι στο πόρισμα που δημοσιεύτηκε 27 Φεβρουαρίου του 2025, πριν ενάμιση μήνα περίπου, υπήρχε η πεποίθηση ότι τη διερεύνηση για την πυρόσφαιρα την έχει διενεργήσει το Πανεπιστήμιο της Γάνδης και της Πίζα στην Ιταλία.
Αυτό λοιπόν φαίνεται ότι δεν ισχύει. Φαίνεται ότι υπάρχει μία συμφωνία μεταξύ στελεχών του ERA και του κυρίου Λακαφώση, για τον οποίο μάθαμε τις τελευταίες μέρες ότι δεν είναι πιστοποιημένος μηχανικός, ότι είναι δημοσιογράφος και ότι τα σχόλια τα οποία έστειλε καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γάνδης και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πίζα δεν συμπεριελήφθησαν με ακριβή τρόπο μέσα στο πόρισμα.
Άρα λοιπόν βλέπουμε από την μια πλευρά ένα κείμενο που λέει ότι δεν είναι οριστικό το πόρισμά μας και δεσμευόμαστε να συμβληθούμε ως ΕΟΔΑΣΑΑΜ με ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα εγνωσμένου κύρους - αυτό λέει το πόρισμα στη σελίδα 108 - στο μέλλον για να μπορέσουμε να πιστοποιήσουμε τα επιστημονικά συμπεράσματα για την πυρόσφαιρα. Και αυτό έρχεται και ανατρέπεται από όλα αυτά τα οποία ακούσαμε τις τελευταίες ημέρες.
Μάθαμε ότι τα σχόλια τα οποία έστειλε καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γάνδης και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πίζα δεν συμπεριελήφθησαν με ακριβή τρόπο μέσα στο πόρισμα.
Επειδή λοιπόν εμείς είμαστε κράτος και δεν γίνεται να βασιστούμε σε ιδιωτικές συνομιλίες ή προφορικότητα και προχειρότητα για τη σύνταξη ενός τόσο σοβαρού πορίσματος - ξαναλέω μόνο σε ό,τι αφορά την πυρόσφαιρα - ζητήσαμε ως κράτος να ενημερωθούμε από τον ERA επισήμως για τις συμβάσεις, αν υπάρχουν, και τα παραδοτέα, αν υπάρχουν, σε σχέση με τη διερεύνηση των αιτίων που οδήγησαν στην πυρόσφαιρα. Και έτσι θα πορευτούμε.
Προφανώς από εδώ και πέρα, δεδομένης και της παραίτησης Παπαδημητρίου, ζήτησα από τον Πρόεδρο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τον κ. Δριτσάκο να πάρει πρωτοβουλίες για να εμπλακεί η επιστημονική κοινότητα με τον πλέον άρτιο τρόπο, ώστε τα αποτελέσματα να έχουν το επιστημονικό περίβλημα που αναλογεί σε μια τέτοια τραγωδία.
Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεσμεύεται ότι θα πιστοποιήσει τα αίτια της πυρόσφαιρας με ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα εγνωσμένου κύρους για το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει πλήρης διαφάνεια.
Άρα περιμένουμε εξελίξεις σε αυτή την υπόθεση και πώς προχωράμε τώρα από δω και πέρα;
Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ ζήτησε να λάβει πλήρη ενημέρωση για τα παραδοτέα, αν υπάρχουν, όπως είπα, των προηγούμενων συμφωνιών με Γάνδη και Πίζα και δεσμεύεται ότι θα πιστοποιήσει τα αίτια της πυρόσφαιρας με ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα εγνωσμένου κύρους για το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει πλήρης διαφάνεια.
Πότε θα έχουμε απάντηση γι’ αυτό; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα;
Είναι δουλειά του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Εγώ, πέραν της εποπτείας που ασκώ πάνω στον Οργανισμό, έχω καθήκον και αυτό θέλω να κάνω, να διασφαλίσω την ανεξαρτησία του.
Άρα λοιπόν, εκείνοι είναι που θα λάβουν τις αποφάσεις, εκείνοι είναι που θα χρηματοδοτήσουν τις αποφάσεις, προφανώς με κρατικούς πόρους και εκείνοι θα επιλέξουν με ποιους επιστήμονες, με ποιον τρόπο η επιστημονική κοινότητα θα εμπλακεί για να μπορέσουμε να έχουμε άρτια αποτελέσματα, τα οποία δεν θα αμφισβητούνται.
Η ποινή για τον εργαζόμενο στα τρένα που κάνει τρία λάθη θα είναι η απόλυση.
Είμαστε πλέον δυο χρόνια μετά το δυστύχημα των Τεμπών και ακόμα συζητάμε για την ασφάλεια του σιδηροδρόμου. Ακόμη συζητάμε για την πλήρη αποκατάσταση της γραμμής Αθήνας-Θεσσαλονίκης και ούτω καθεξής. Έχουμε καθυστερήσει σε αυτό το κομμάτι και πότε θα έχουμε ασφαλή τρένα;
Το δόγμα στον σιδηρόδρομο εδώ και δεκαετίες, είναι πως τα τρένα είναι ασφαλή, εφόσον τηρείται ευλαβικά ο Γενικός Κανονισμός. Αυτό ήταν και είναι το δόγμα ακόμα και σήμερα, διότι εμπλέκεται σε πολύ μεγάλο βαθμό ανθρώπινος παράγοντας. Και μην έχει την αίσθηση κάποιος ότι όπου λειτουργεί η τηλεδιοίκηση, λειτουργεί χωρίς ανθρώπους.
Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε ανθρώπους οι οποίοι δεν συνειδητοποιούν ότι διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές
Το σχέδιο όμως έχει δύο πυλώνες:
- Αυστηροποίηση, αξιολόγηση και καλύτερη εκπαίδευση του προσωπικού που είναι στην πρώτη γραμμή, δηλαδή σταθμάρχες, κλειδούχοι, μηχανοδηγοί.
- Εγκαταστάσεις και λειτουργία τεχνολογικών συστημάτων. Κανένα από τα δύο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το άλλο. Ούτε η τεχνολογία μόνη της, ούτε οι άνθρωποι μόνοι τους.
Άρα λοιπόν, σταδιακά απεμπλεκόμαστε από την εξάρτησή μας στον ανθρώπινο παράγοντα και βάζουμε τεχνολογικές δικλείδες οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν ανθρώπινα λάθη.
Με το νομοσχέδιο που έρχεται 28 Απριλίου, σε δύο βδομάδες από σήμερα και αναμένεται να περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο, εφόσον εγκριθεί, θα υπάρξει:
- αυστηρότερη αξιολόγηση του προσωπικού που είναι στην πρώτη γραμμή
- εκπαίδευση με ένα σύγχρονο κέντρο, το οποίο θα έχει προσομοιωτές και ασκήσεις αντανακλαστικών και ασκήσεις υπό πίεση, ώστε να ξέρουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι στην πρώτη γραμμή έχουν καλύτερα αντανακλαστικά από ότι εσείς, εγώ και όσοι άνθρωποι μας βλέπουν και
- ποινές γι’ αυτούς που δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ολοκληρώθηκε η σύμβαση 717 κι αυτό ενδεχομένως πολύς κόσμος δεν το ξέρει.
Και η ποινή γι’ αυτόν ο οποίος κάνει τρία λάθη, θα είναι η απόλυση. Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε ανθρώπους οι οποίοι δεν συνειδητοποιούν ότι διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές. Προφανώς αυτό θα έχει μια διαβάθμιση.
Όταν θα παρατηρείται ένα λάθος και χτυπάει συναγερμός ο εργαζόμενος θα περνάει από επανεκπαίδευση. Αν τα λάθη συνεχίζονται θα υπάρχει απόλυση.
Αλλά θα επιβραβευτούν κι αυτοί, οι οποίοι καθημερινά πηγαίνουν με συνέπεια στη δουλειά τους, με υψηλή αίσθηση του καθήκοντος και αντιλαμβάνονται ότι διαχειρίζονται ανθρώπινες ζωές και κάνουν σωστά τη δουλειά τους.
Το καλοκαίρι του 2026 θα μπορούμε να λέμε ότι όλος ο άξονας από τον Πειραιά μέχρι και τα σύνορα είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Συστήματα ασφαλείας
Δεύτερος πυλώνας είναι τα συστήματα ασφαλείας, τα γνωστά σε όλους ETCS, GSMR, τηλεδιοίκηση, σηματοδότηση.
Αυτά τα συστήματα στον κεντρικό άξονα, στο μεγαλύτερο μέρος του δικτύου εγκαταστάθηκαν, διότι τον Σεπτέμβριο του 2023 ολοκληρώθηκε η σύμβαση 717 κι αυτό ενδεχομένως πολύς κόσμος δεν το ξέρει. Αμέσως μετά όμως είχαμε τις πολύ μεγάλες καταστροφές στη Θεσσαλία Daniel και Elias.
Περάσαμε από τη Βουλή τις συμβάσεις αποκατάστασης, υπογράφονται οι συμβάσεις και ξεκινούν τα έργα τον Μάιο με ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα.
Η σύμβαση που υπουγράφουμε τώρα αφορά την εγκατάσταση των συστημάτων στις γραμμές.
Μέχρι τέλος Ιουνίου του 2025, θα έχουμε ένα σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού των τρένων σε πραγματικό χρόνο και έτσι θα μηδενίσουμε την πιθανότητα του εφιαλτικού σεναρίου μιας νέας σύγκρουσης
Άρα λοιπόν, μέσα σε ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα 15 μηνών αυτά τα έργα στη Θεσσαλία θα ολοκληρωθούν και μαζί με κάποια ακόμη έργα μέχρι το καλοκαίρι του 2026 θα μπορούμε να πούμε ότι όλος ο άξονας από τον Πειραιά μέχρι και τα σύνορα είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Αυτό δεν σημαίνει ότι στο ενδιάμεσο τα τρένα δεν είναι ασφαλή.
Και επίσης μέσα σε τρεις μήνες, δηλαδή μέχρι τέλος Ιουνίου του 2025, θα έχουμε ένα σύστημα ακριβούς γεωεντοπισμού των τρένων σε πραγματικό χρόνο. Ένα ενιαίο κέντρο κυκλοφορίας του ΟΣΕ θα έχει αποκλειστική δουλειά να βλέπει την πορεία των τρένων και να εντοπίζει έγκαιρα πιθανά λάθη που γίνονται στο πεδίο.
Έτσι λοιπόν θα μηδενίσουμε την πιθανότητα του εφιαλτικού θεωρητικού σεναρίου που δεν θέλει να ξαναζήσει η ελληνική κοινωνία, τη σύγκρουση των τρένων.
Όλες οι ισόπεδες διαβάσεις που λειτουργούν σήμερα χωρίς αυτόματα συστήματα θα αντικατασταθούν (έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από τον προηγούμενο υπουργό, τον κύριο Σταϊκούρα).
Η ασφάλεια των τρένων είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα και είναι ένα στοίχημα που δεν μπορεί να μην κερδηθεί, έτσι δεν είναι;
Έτσι ακριβώς. Και θέλω να ξέρετε ότι το ETCS είναι αυτό το οποίο διασφαλίζει την αυτόματη ακινητοποίηση του τρένου αν περάσει με κόκκινο σηματοδότη.
Και παρακάμπτει τον μηχανοδηγό.
Ακριβώς. Εχει εγκατασταθεί αυτή τη στιγμή σε 80 μηχανές τρένων. Μέσα στο επόμενο δίμηνο και σίγουρα μέχρι τον Ιούνιο θα έχει ολοκληρωθεί αυτή η κατάσταση και αμέσως μετά ξεκινούμε τα τεστ για να μπορέσουμε να δούμε αν τα συστήματα λειτουργούν μεταξύ τρένου και γραμμής.