Πυκνώνουν οι επαφές, οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και οι συνεννοήσεις για την επόμενη μέρα στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ευρωπαϊκή απόφαση για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα.
Προχθές, Δευτέρα, έγινε η διαδικτυακή τετραμερής συνάντηση (3+1) των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ το Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει στις ΗΠΑ προκειμένου να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και να εκφωνήσει πολιτική ομιλία ενώπιον του Αμερικανικού Κογκρέσου.
Κεντρικό θέμα είναι η δυνατότητα ουσιαστικής συνεννόησης των παραγόντων που εμπλέκονται στην Ανατολική Μεσόγειο, σε ένα win-win καθεστώς με προφανές όφελος την από κοινού αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της περιοχής.
Κορυφαίο πρόβλημα είναι ο ρόλος που θα παίξει η Τουρκία, δηλαδή η μόνη χώρα που εγείρει διεκδικήσεις οι οποίες υπερβαίνουν το στάτους κβο, ενώ παγίως αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, στην ΑΟΖ της οποίας, όμως, υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα σύμφωνα με τις ως τώρα έρευνες.
Η συνεδρίαση της Δευτέρας των 3+1 εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία επισημαίνεται η δέσμευση των χωρών που συμμετείχαν (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) στην «προώθηση της ειρήνης, της ευημερίας και της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», αλλά και η «δέσμευσή τους ότι στο πλαίσιο του σχήματος 3+1 αποφάσισαν να εντείνουν τη συνεργασία τους». Κρίσιμος παράγοντας είναι η συμμετοχή στο σχήμα -και η συνυπογραφή της ανακοίνωσης- εκ μέρους της Ουάσιγκτον.
Τι εκτιμούν Αθήνα και Λευκωσία
Ωστόσο, Αθήνα και Λευκωσία δεν έχουν ψευδαισθήσεις. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να έλθουν σε ρήξη με την Τουρκία, εκτός αν η τελευταία την επιδιώξει, πράγμα που δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Άλλωστε, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αποδυθεί σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο κατά τους τελευταίους μήνες, ώστε να ανατρέψει την πρωτοφανή διπλωματική απομόνωση στην οποία καταδίκασε τη χώρα του, και ήδη τα αποτελέσματα είναι ορατά (μόλις προ ημερών δείχνει να γεφύρωσε τις σχέσεις του ακόμα και με τη Σαουδική Αραβία, η σύγκρουση με την οποία τα περασμένα χρόνια ήταν πρωτοφανής).
Συνεπώς, Αθήνα και Λευκωσία «διαβάζουν» τις εξελίξεις κυρίως σε ό,τι αφορά στον ρόλο των ΗΠΑ μέσα από το πρίσμα «αναζητούμε λύση στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς να σπάσουμε αυγά».
Με αυτό ως δεδομένο ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας δεν απέκλεισε τη συμμετοχή της Τουρκίας στην όλη προσπάθεια, με τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, όμως, να αποτελεί αναγκαία συνθήκη για αυτή τη συμμετοχή. Κι όταν η Ελλάδα λέει «Διεθνές Δίκαιο», αναμφίβολα σε αυτό περιλαμβάνει τόσο το Δίκαιο της Θάλασσας (που υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία ΔΕΝ έχει υπογράψει) αλλά και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, ο οποίος αποκλείει τη χρήση βίας.
Όλα αυτά θα τεθούν ωμά και χωρίς περιστροφές στο τραπέζι των συζητήσεων Μητσοτάκη - Μπάιντεν την Κυριακή, όπου ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να εκμαιεύσει μια στάση του προέδρου των ΗΠΑ για το «αγκάθι» της Ανατολικής Μεσογείου, που λέγεται Τουρκία.
Η αμερικανική παρέμβαση
Ως τότε, η Ελλάδα έχει επιλέξει τη στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ, όπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση των 3+1, ενώ την ώρα που τελείωνε η τηλεδιάσκεψη των ΥΠΕΞ, ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επικοινωνούσε για θέματα της αρμοδιότητάς του με τον Αμερικανό ομόλογό του Λόιντ Τζέιμς Όστιν.
Οι δύο άνδρες συζήτησαν για τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ, αλλά και γενικότερα θέματα ασφάλειας στην περιοχή της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Ο κ. Παναγιωτόπουλος αξιοποίησε την ευκαιρία για να ενημερώσει τον Αμερικανό συνάδελφό του για την τουρκική προκλητικότητα που δημιουργεί συνθήκες αποσταθεροποίησης στην ευρύτερη περιοχή, ενώ ο κ. Όστιν επανέλαβε την παρότρυνση των ΗΠΑ προς την Ελλάδα για μεγαλύτερη βοήθεια σε αμυντικό υλικό προς τη δοκιμαζόμενη Ουκρανία.
«Αν έχει ελπίδες μια ουσιαστική αμερικανική παρέμβαση για τη συνεννόηση στην Ανατολική Μεσόγειο», επεσήμανε στην «Η» κυβερνητικός παράγοντας που έχει ασχοληθεί με την εξωτερική πολιτική της χώρας μας, «αυτή είναι η βήμα-βήμα προσέγγιση μιας κοινά αποδεκτής λύσης, με τη συνδρομή των ΗΠΑ».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
