Οι τράπεζες της Ευρωζώνης θα πιεστούν να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων ταχύτερα απ’ ό,τι αναμένουν, εκτιμά η DBRS σε ανάλυσή της με τίτλο: «Μπορούν οι τράπεζες της ΕΕ να διατηρήσουν τα επιτόκια καταθέσεων στα σημερινά επίπεδα; Τεστ για τη διαρθρωτική κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών».

Ειδικότερα, σημειώνει ότι η ρευστότητα των τραπεζών θα αρχίσει να περιορίζεται μετά την αποπληρωμή τον Ιούνιο μεγάλου μέρους των μακροπρόθεσμων δανείων με πολύ χαμηλά επιτόκια (TLTROs) που είχαν πάρει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

Επίσης, εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των τραπεζών και υπάρχουν εκροές προς χρηματοπιστωτικά προϊόντα με υψηλότερες αποδόσεις, οπότε θα υπάρξει και από την πλευρά αυτή πίεση για αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων.

Χαμηλή μετακύλιση των αυξήσεων στο euribor

Η ανάλυση της DBRS ξεκινά από τη διαπίστωση ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατά μέσο όρο έχουν περάσει από το τέλος του 2021 μόνο το 13% από την αύξηση του Euribor 12 μηνών κατά 425 μονάδες βάσης (4,25 ποσοστιαίες μονάδες) στο διάστημα αυτό, ενισχύοντας την κερδοφορία τους καθώς από την άλλη πλευρά πέρασαν τις αυξήσεις του Euribor στα επιτόκια των δανείων τους.

Το αντίστοιχο ποσοστό, σύμφωνα με την ανάλυση, για τις ελληνικές τράπεζες είναι χαμηλότερο και συγκεκριμένα 6%, με το χαμηλότερο να καταγράφεται στις κυπριακές τράπεζες (2%) και το υψηλότερο στις γαλλικές (23%).

Οι παράγοντες που εξηγούν τις διαφορές

Τα διαφορετικά ποσοστά εξηγούνται από διάφορους παράγοντες, όπως τον τύπο των καταθέσεων και τη διάρθρωση της χρηματοδότησης των τραπεζών. Τα τραπεζικά συστήματα με μεγάλη αναλογία καταθέσεων λιανικής (από νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις) και καταθέσεων που διατηρούνται ως μαξιλάρι ρευστότητας ή ως κεφάλαιο κίνησης, υφίστανται μικρότερη πίεση για να μετακυλίσουν την αύξηση του Euribor στα επιτόκια καταθέσεων.

Σύμφωνα με έρευνα της Τράπεζας της Ισπανίας, σημαντικοί παράγοντες που εξηγούν την παραπάνω διαφορά είναι επίσης:

• Η υπερβάλλουσα ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος ή η χρήση ρευστότητας από την κεντρική τράπεζας περιορίζουν την αποζημίωση των καταθετών όταν η χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα είναι πιο σημαντική,
• Ο βαθμός συγκέντρωσης της αγοράς φαίνεται να εξηγεί κάποιες από τις διαφορές μεταξύ των χωρών καθώς όσο μικρότερος είναι ο ανταγωνισμός τόσο θα τείνουν να είναι μικρότερες οι αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεων.

Εκροές καταθέσεων

Η τάση για εκροές καταθέσεων είναι πιο έντονη στις χώρες όπου η μετακύλιση των αυξήσεων των επιτοκίων στους καταθέτες είναι χαμηλότερη, όπως την Ισπανία ή την Πορτογαλία.  Για τις ελληνικές τράπεζες η μείωση των καταθέσεων τον Απρίλιο σε σχέση με το υψηλό επίπεδό τους ήταν λίγο μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (1,69% έναντι 1,13%), ενώ τις χαμηλότερες εκροές είχαν οι αυστριακές τράπεζες (0,18%) και τις υψηλότερες η Πορτογαλία (3,85%).

Διαρθρωτική ή προσωρινή αύξηση της κερδοφορίας;

Η DBRS θεωρεί ότι τα επιτόκια καταθέσεων θα συνεχίσουν να στηρίζουν την κερδοφορία των περισσότερων ευρωπαϊκών τραπεζών καθώς αυτές εισέρχονται στη δεύτερη φάση του κύκλου σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, Σημειώνει, ωστόσο, ότι οι αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεων που αναμένει θα δείξουν αν η βελτίωση της τραπεζικής κερδοφορίας τα τελευταία τρίμηνα ήταν διαρθρωτική ή προσωρινή.

Σημειώνει ειδικότερα ότι κατά μέσο όρο η κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών, όπως μετριέται από την απόδοση ιδίων κεφαλαίων (ROE), αυξήθηκε κατά 230 μ.β. στα τέλη του 2022 σε σχέση με τα προ της πανδημίας επίπεδα. Η βελτίωση της κερδοφορίας ήταν πιο σημαντική στα τραπεζικά συστήματα, τα οποία πέρασαν λιγότερο τις αυξήσεις των επιτοκίων στις καταθέσεις τους. Ιδιαίτερα, τα τραπεζικά συστήματα που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε λιανικές καταθέσεις  αύξησαν το ROE τους κατά 360 μ.β. έναντι των 80 μ.β. σε τράπεζες με μικρότερες καταθέσεις νοικοκυριών.

Μικρότερη η πίεση για τις ελληνικές τράπεζες

Η DBRS έκανε μία ανάλυση της θέσης των ευρωπαϊκών τραπεζών όσον αφορά το ποσοστό των λιανικών καταθέσεων τους και το ποσοστό των καταθέσεων που θεωρούνται σταθερές (δηλαδή είναι χαμηλότερες από 100.000 ευρώ και επομένως ασφαλισμένες) για να διαπιστώσει ποιες από αυτές θα έχουν μεγαλύτερη πίεση για να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων.

Όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των retail καταθέσεων και το ποσοστό των ασφαλισμένων καταθέσεων, τόσο μικρότερη αναμένεται να είναι η πίεση για την αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων. Από τα διαγράμματα που παρουσιάζει η DBRS προκύπτει ότι για τις ελληνικές τράπεζες η πίεση αυτή θα είναι μικρότερη.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!