Τα κόκκινα δάνεια αποτελούν αναμφίβολα μία μεγάλη πληγή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό έχει ανοίξει η συζήτηση εδώ και καιρό έτσι ώστε να βρεθεί κοινός τόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει. Σε κεντρικό επίπεδο (ΕΕ) δίνονται μόνο κατευθύνσεις με τη μορφή της προτροπής, οι οποίες δεν γίνονται καν οδηγίες.
Μία εξ αυτών είναι η πρόταση για τη δημιουργία εθνικών bad banks -μόνο που και εκεί δεν υπάρχει ομοφωνία, ούτε στην Ευρώπη, αλλά ούτε και στην Ελλάδα. Και ως ένα βαθμό είναι απόλυτα λογικό, δεδομένου ότι ο τρόπος που προτείνεται να δημιουργηθούν εθνικές bad banks αποτελεί κάτι νέο, και σε ελάχιστα σημεία ταυτίζεται με τις bad banks που είχαν δημιουργηθεί παλαιότερα σε Ιταλία, Ισπανία και Ιρλανδία.
Στη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει φουντώσει η δημόσια συζήτηση για την ανάγκη ή όχι δημιουργία μίας εθνικής bad bank.
Bad Bank και Ηρακλής ΙΙ
Η Τράπεζα της Ελλάδος και ο διοικητής της Γιάννης Στουρνάρας αποτελούν τον πλέον ένθερμο υποστηρικτή της bad bank, που όπως σημειώνεται θα λειτουργεί παράλληλα με τον Ηρακλή ΙΙ και θα δώσει οριστική ανάσα στις τράπεζες, χωρίς δημοσιονομικό κόστος.
Από την άλλη πλευρά το υπουργείο Οικονομικών έχει επιλέξει έναν ρόλο Πόντιου Πιλάτου. Επισήμως λέει ότι δεν είναι αντίθετο στη δημιουργία bad bank, αλλά θεωρεί πως είναι πολύ νωρίς να ληφθούν οριστικές αποφάσεις και μεταφέρει το μπαλάκι στην Επιτροπή Ανταγωνισμού στης Ευρωπαϊκής Ένωσης (DG Comp), η οποία, όπως λένε επιτελείς στην Πλατεία Συντάγματος, θα είναι αυτή που θα καθορίσει εάν μπορεί ή όχι να δημιουργηθεί στην χώρα εθνική bad bank, με βάση το σχέδιο που θα έχει προταθεί.
Είναι κοινό μυστικό ότι ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Ζαββός δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των υποστηρικτών δημιουργίας εθνικής bad bank, όμως δεν θα ήθελε, ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε και συνολικά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να χρεωθούν μια πιθανή αποτυχία στο εγχείρημα που έχει ως «σπόνσορα» την ΤτΕ.
Εν κατακλείδι, δεν λένε «όχι» στη δημιουργία bad bank, αλλά θεωρούν ότι πρώτα πρέπει να τρέξει ο Ηρακλής ΙΙ που αποτελεί μία δοκιμασμένη και επιτυχημένη συνταγή, που δεν απαιτεί χρόνο για την υλοποίησή του, και εν συνεχεία να αναζητηθεί η συνταγή για την bad bank. Μάλιστα σημειώνουν ότι και χρόνος χρειάζεται και το πράσινο φως δεν θα δοθεί από την Ελλάδα, αλλά από τις Βρυξέλλες.
Για τον σκοπό δηλώνουν ανοικτοί σε οποιαδήποτε πρόταση εξυπηρετεί τον στόχο για μείωση των κόκκινων δανείων, αλλά θέτουν τρεις βασικές προϋποθέσεις ώστε να υιοθετήσουν το σχέδιο.
- Η δημιουργία bad bank να είναι απόλυτα συμβατή με τον Ηρακλή ΙΙ.
- Δεν θα επιβαρύνει υπέρμετρα τον κρατικό προϋπολογισμό, έμμεσα ή άμεσα και
- Θα είναι συμβατή με την κοινοτική νομοθεσία.
Η «απάντηση» της ΤτΕ
Ο Γιάννης Στουρνάρας θεωρεί ότι η «κακή τράπεζα» μπορεί να τεθεί σε λειτουργία παράλληλα με το πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής ΙΙ» μέσα στο 2021. Η πρόταση της ΤτΕ για σύσταση μίας Εταιρίας Διαχείρισης Στοιχείων Ενεργητικού (Asset Management Company) θα μπορούσε να απορροφήσει άμεσα μη εξυπηρετούμενα δάνεια 40 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, η δημιουργία «κακής τράπεζας» θα αντιμετωπίσει δύο βασικά ζητήματα των τραπεζών:
- Το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και
- Το υψηλό ποσοστό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης στα συνολικά κεφάλαια των τραπεζών με το ελάχιστον δυνατό κόστος για όλους τους εμπλεκόμενους.
Στην πρόταση της ΤτΕ περιγράφεται και ο τρόπος που θα λειτουργήσει η bad bank. Πιο συγκεκριμένα:
- Θα μπορεί να γίνει μεταφορά, σε ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τόσο του αποθέματος, όσο αυτών που θα προκύψουν μετά το τέλος της πανδημίας, στην «κακή τράπεζα». Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα μεταφέρονται στην καθαρή λογιστική τους αξία και επομένως δεν εγγράφεται ζημιά.
- Η AMC προχωρά στην τιτλοποίηση των δανείων. Προς πώληση θα βγαίνει τουλάχιστον το 50% των τίτλων πρώτης διαβάθμισης (senior notes) της τιτλοποίησης καθώς και μέρος των ομολογιών ενδιάμεσης διαβάθμισης (mezzanine notes).
- H εγγραφή της πιθανής ζημιάς μετατίθεται για το άμεσο μέλλον. Όταν, δηλαδή, αρχίσουν να εμφανίζονται σοβαρές αποκλίσεις μεταξύ των καθαρών εισπράξεων από τις απαιτήσεις και του business plan της τιτλοποίησης, με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση της εγγύησης για κάλυψη της ετήσιας απόκλισης.
- Έτσι, οι τράπεζες απο-αναγνωρίζουν τα τιτλοποιημένα δάνεια, κατά ολοκλήρωση της συναλλαγής (πώληση τουλάχιστον του 50% των senior notes καθώς και μέρους των mezzanine notes). Η εγγραφή της ζημιάς να μετατίθεται σε βάθος 5ετίας. Η κρατική εγγύηση καλύπτεται από τα έκτακτα φορολογικά έσοδα και τα έσοδα από την προμήθεια (ασφάλιστρα κινδύνου) κατά τουλάχιστον 65%.
Ντιρεκτίβα από Κομισιόν
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η Κομισιόν, μαζί με την ΕΚΤ και τον SSM παροτρύνουν, αλλά δεν υποχρεώνουν τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να προχωρήσουν στην σύσταση εθνικών «κακών τραπεζών». Βασική προϋπόθεση για να τρέξει ένα τέτοιο σχέδιο, είναι οι bad banks να είναι ιδιωτικές ή κοινές μαζί με το κράτος, αλλά να μην υπάρχει κρατική χρηματοδότηση, ώστε να μην τεθεί άμεσα ή μελλοντικά θέμα κρατικών ενισχύσεων.
Επίσης αποκλείεται η δημιουργία πανευρωπαϊκής bad bank, διότι τα χρηματοπιστωτικά συστήματα των χωρών-μελών της Ευρωζώνης δεν συγκλίνουν μεταξύ τους.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
