Ιστορικό υψηλό σημείωσαν τα εισοδήματα που δηλώθηκαν για το φορολογικό έτος 2023, όπως προκύπτει από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2024. Οι φορολογούμενοι δήλωσαν συνολικά εισοδήματα ύψους 106,07 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 14,4 δισ. σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο συνολικός φόρος που επιβλήθηκε στα φυσικά πρόσωπα άγγιξε τα 12,27 δισ. ευρώ, με την αύξηση να φτάνει τα 2,22 δισ. ευρώ.
Η εντυπωσιακή αυτή άνοδος αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στην εφαρμογή του νέου τεκμαρτού συστήματος φορολόγησης για επαγγελματίες και στην αύξηση των αποδοχών των μισθωτών. Παρόλα αυτά, σχεδόν οι μισοί φορολογούμενοι — το 47% — δήλωσαν εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ, ενώ πάνω από 830.000 άτομα εμφανίζονται με μηδενικό εισόδημα, αριθμός αυξημένος σε σχέση με πέρυσι.
Ενδεικτικό της αύξησης στις ανώτερες εισοδηματικές κατηγορίες είναι το γεγονός ότι πάνω από 3.300 νοικοκυριά δήλωσαν εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ, με περίπου 1.500 από αυτά να ξεπερνούν τις 900.000 ευρώ.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί η επίδραση των τεκμηρίων, καθώς 1,28 εκατομμύρια φορολογούμενοι φορολογήθηκαν όχι βάσει των δηλωθέντων εισοδημάτων τους, αλλά βάσει των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταβληθούν επιπλέον φόροι για εισοδήματα 4,17 δισ. ευρώ που θεωρήθηκαν τεκμαρτά. Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση υπέστησαν οι μισθωτοί και οι εισοδηματίες, με προσαυξήσεις φόρου που ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ για κάθε κατηγορία.
Στους ελεύθερους επαγγελματίες, το 56% φορολογήθηκε με βάση τα τεκμήρια και πλήρωσε επιπλέον 470 εκατ. ευρώ σε φόρους. Παράλληλα, το 44% των επαγγελματιών εμφάνισε αυξημένα καθαρά κέρδη, με μέση αύξηση 4.500 ευρώ ανά φορολογούμενο. Δεν έλειψαν, μάλιστα, και οι ενστάσεις: περίπου 4.600 επαγγελματίες αμφισβήτησαν το τεκμαρτό εισόδημα και αιτήθηκαν φορολογικό έλεγχο.
Διαβάστε επίσης: Φορολογικές δηλώσεις: Αύξηση 150% στον ρυθμό υποβολής
Από την άλλη πλευρά, αρκετοί φορολογούμενοι δεν κατάφεραν να συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό ηλεκτρονικών αποδείξεων, γεγονός που τους κόστισε επιπλέον 87,2 εκατ. ευρώ σε φόρους. Η σχετική επιβάρυνση ήταν αυξημένη κατά περίπου 32 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2023.
Η ανάλυση των δηλωθέντων εισοδημάτων αποκαλύπτει συνολική αύξηση σχεδόν σε όλες τις πηγές. Τα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες ανήλθαν σε 76,48 δισ. ευρώ, από επιχειρηματική δραστηριότητα σε 10,42 δισ., από ενοίκια σε 8,53 δισ. ευρώ και από αγροτική δραστηριότητα σε 1,93 δισ. ευρώ. Στο φορολογικό σύστημα είναι καταγεγραμμένοι συνολικά 9 εκατ. φορολογούμενοι, με περισσότερους από 1 εκατ. να δηλώνουν μηδενικά εισοδήματα.
Η διάρθρωση των νοικοκυριών δείχνει ότι 4,1 εκατομμύρια άγαμοι δηλώνουν περίπου 40 δισ. ευρώ εισόδημα, ενώ τα ζευγάρια χωρίς παιδιά δηλώνουν 31,5 δισ. ευρώ. Οι οικογένειες με ένα παιδί δηλώνουν περίπου 15,1 δισ., με δύο παιδιά 15,8 δισ., με τρία παιδιά 3 δισ. και οι πολύτεκνοι συνολικά 514 εκατ. ευρώ. Αξιοσημείωτο είναι ότι 17.839 πολύτεκνοι δηλώνουν ότι έχουν τέσσερα παιδιά, με συνολικά εισοδήματα 431 εκατ. ευρώ.
Η εικόνα που προκύπτει δείχνει ένα πιο ακριβές πορτρέτο της εισοδηματικής πραγματικότητας στη χώρα, αλλά και τις επιπτώσεις που έχουν οι θεσμικές αλλαγές στη φορολόγηση. Το ερώτημα που γεννάται, βέβαια, είναι αν η εικόνα αυτή είναι όσο κοντά στην πραγματικότητα όσο θα ήθελε η ΑΑΔΕ ή αν υπάρχουν ακόμα μεγάλα κενά μεταξύ δηλώσεων και πραγματικού βιοτικού επιπέδου