Η συνεχιζόμενη αστάθεια στον τραπεζικό κλάδο που σήμερα επεκτάθηκε και στη ναυαρχίδα του γερμανικού τραπεζικού κλάδου, την Deutsche Bank, αναπόφευκτα αναγκάζει τις αρμόδιες εποπτικές αρχές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να βρεθούν στη ανάγκη να μελετήσουν εκ νέου τα μέτρα διαχείρισης του ρίσκου και τα εργαλεία που έχουν στα χέρια τους. Το θέμα απασχόλησε και τη δεύτερη μέρα του ευρωπαϊκού συμβουλίου στις Βρυξέλλες, με την Κριστίν Λαγκάρντ να καθησυχάζει, πάντως, τους ηγέτες για την ανθεκτικότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και την ετοιμότητα της ΕΚΤ να παρέμβει όταν και όπου χρειαστεί.
«Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος είναι ανθεκτικός διότι έχει ισχυρή κεφαλαιοποίηση και θέσεις ρευστότητας» εμφανίστηκε να δηλώνει η κυρία Λαγκάρντ προς τους ηγέτες, ξεκαθαρίζοντας δε, πως η εργαλειοθήκη της ΕΚΤ είναι πλήρως εξοπλισμένη ώστε να παρέχει ρευστότητα στο ευρωσύστημα, αν κριθεί αναγκαίο.
«Είμαι πεπεισμένος για τα επίπεδα ρευστότητας και το βαθμό της αντοχής που έχει χτίσει το τραπεζικό σύστημα. Όμως, δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ απόλυτα ικανοποιημένοι» σχολίασε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου. Τα ψήγματα της επιφυλακτικότητας του κ. Ντόναχιου και όχι μόνο πηγάζουν βεβαίως από το γεγονός πως η συνεχιζόμενη άνοδος των επιτοκίων από την ΕΚΤ δοκιμάζει τις αντοχές της ρευστότητας στις τράπεζες της περιοχής και καθιστά σαφώς πιο ακριβό και δύσκολο, ώστε τόσο τα νοικοκυριά όσο και οι επιχειρήσεις να δανείζονται χρήματα.
Παράλληλα, όπως έσπευσε να επισημάνει προειδοποιητικά σε δήλωση του προχθές ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας και μέλος του συμβουλίου της ΕΚΤ, Ινιάτσιο Βίσκο, σε περίπωση που η Ευρώπη βρεθεί ενώπιον μιας τραπεζικής κρίσης, δεν διαθέτει εργαλεία για άμεση παρέμβαση, όπως συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες. « Πιστεύω ότι αν εμείς στην Ευρώπη αντιμετωπίζαμε μια τέτοια κρίση, δεν θα υπήρχε κάτι ανάλογο για τις μικρές και μεσαίες τράπεζες», τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας.
Η αναθεώρηση των κανόνων και η πρόκληση της ψηφιακής εποχής
Αν και η συζήτηση είναι πρόωρη και δεν έχει τεθεί επισήμως στο τραπέζι, δημοσίευμα του Bloomberg, επεσήμανε πως μέλη του Εποπτικού Συμβούλιου έχουν ζητήσει να υπάρχει σαφέστερη εικόνα κυρίως αναφορικά με το επίπεδο των καταθέσεων που τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να διαθέτουν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
Οι διεθνείς εποπτικές αρχές, ανάμεσα τους και η ΕΚΤ, σκλήρυναν τους κανόνες και τα στάνταρ ρευστότητας μετά την μεγάλη κρίση του 2008. Στους κανόνες αυτούς αναφέρθηκε και σήμερα η Κριστίν Λαγκάρντ. Όμως, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς έκτοτε η άνοδος της ψηφιακής τραπεζικής έχει αλλάξει τα δεδομένα επιτρέποντας στους καταθέτες να μετακινούν τα κεφάλαια τους ταχύτατα μόνο με μερικά… κλικ. Όπως ακριβώς τα social media μπορεί να πυροδοτήσουν ή να εντείνουν το κλίμα πανικού προκαλώντας ένα bank run με… αστρονομική ταχύτητα.
«Αυτό που είδαμε να συμβαίνει, άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού. Έφτασαν μερικά Tweets για να ακολουθήσουν τα γεγονότα με τεράστια ταχύτητα, όπως δεν έχουμε δει ποτέ άλλοτε στην ιστορία» είχε σχολιάσει προ ημερών η CEO της Citigroup, Τζέιν Φρέιζερ, αναφερόμενη στην ταχύτατη κατάρρευση της SVB.
Συνολικά μέσα σε έντεκα ημέρες είχαμε την κατάρρευση ή την ανάγκη στήριξης τριών αμερικανικών ιδρυμάτων και ενός ευρωπαϊκού, του κολοσσού της Credit Suisse.
Καμπανάκι για τη δημιουργία του EDIS
H Επιτροπή της Βασιλείας, σε χθεσινή ανακοίνωση της, επεσήμανε πως οι διεθνείς εποπτικές αρχές έχουν συμφωνήσει να μελετήσουν τις επιπτώσεις που προέκυψαν σε κανονιστικό και εποπτικό πλαίσιο από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών προκειμένου να αντλήσουν πολύτιμα συμπεράσματα και προφανώς να καταλήξουν σε διορθωτικές κινήσεις.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης ένα προφανές πρόβλημα (και κενό) προκύπτει από την έλλειψη ενός κοινού συστήματος ασφάλισης των καταθέσεων, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί την κυριότερη ασπίδα απέναντι σε μια ευρεία τραπεζική κρίση. Η δημιουργία ενός κοινού European Deposit Insurance Scheme (EDIS) αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της Τραπεζικής Ένωσης, όπως και ένα από τα βασικά σημεία διαμάχης.
Σε αυτό ουσιαστικά παρέπεμπε και το σημερινό κάλεσμα των «27» προκειμένου (επιτέλους) να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις στο δρόμο προς την περίφημη Τραπεζική Ένωση (και συνάμα της ένωσης των κεφαλαιαγορών). Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η δρομολόγηση του EDIS ήταν κάτι που η Κριστίν Λαγκάρντ ζήτησε επισταμένως στις σημερινές επαφές της στη Σύνοδο Αν και βεβαίως το… κάλεσμα και οι καλές προθέσεις δεν αρκούν, θα πρέπει να υπάρξουν σαφή, άμεσα και ουσιαστικά βήματα, ειδικά δε, τώρα που η κρίση χτυπά ηχηρά το προειδοποιητικό καμπανάκι προς την πολιτική Ευρώπη.
Ο λόγος που ένα ενιαίο σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων δεν υπάρχει, έχει να κάνει με την απροθυμία των ισχυρών και πλούσιων της περιοχής να βρεθούν στην ανάγκη να μοιραστούν το ρίσκο με τα υπόλοιπα κράτη μέλη. Κοινώς η πιθανότητα να βρεθεί η Γερμανία και οι Γερμανοί φορολογούμενοι να καλύψουν τις καταθέσεις των Ιταλών σε μια χρεοκοπημένη ιταλική τράπεζα.
Η δύσκολη συζήτηση για τις μη εγγυημένες καταθέσεις
Παράλληλα, καλώς ή κακώς η αμερικανική κρίση που ξεκίνησε από τις μικρές περιφερειακές τράπεζες, αλλά και η εσπευσμένη αντίδραση των εποπτικών αρχών να καλύψουν και τις μη εγγυημένες καταθέσεις σε SVB και Signature άνοιξε τον Ασκό του Αιόλου με ένα τρόπο που έχει φοβίσει όλο τον κλάδο και τις εποπτικές αρχές διεθνώς.
Η ίδια η Fed, όπως σχολίασε και ο Τζερόμ Πάουελ προχθές, έχει ξεκινήσει εσωτερική έρευνα για να εντοπίσει σφάλματα και παραλήψεις κυρίως σε σχέση με τους κανόνες που θα πρέπει να εφαρμόζουν (και) οι μικρές τράπεζες. Αναλυτές περιμένουν γοργές διορθωτικές κινήσεις στο πεδίο αυτό. Όμως, πολύ πιο πολύπλοκο είναι το ζήτημα που αφορά τη διαχείριση των μη εγγυημένων καταθέσεων. Αν και δημοσιεύματα ανέφεραν πως οι αμερικανικές αρχές μελετούν την πιθανότητα έστω και προσωρινής διεύρυνσης της ομπρέλας προστασίας του FDIC (Federal Deposit Insurance Corp.), ώστε να καλύπτει όλες τις τραπεζικές καταθέσεις, η υπουργός Τζάνετ Γέλεν στην κατάθεση της στη Γερουσία –όπου δέχτηκε σκληρό… μαρκάρισμα για την κάλυψη των μη εγγυημένων καταθέσεων- δήλωσε ότι η τρέχουσα περίπτωση ήταν ειδική και πως δεν τίθεται θέμα μιας συνολικής (οριζόντιας) ασφάλισης όλων των καταθέσεων.
Στην Ευρώπη οι εποπτικές αρχές δεν χρειάζεται να ανησυχούν για την επανεξέταση των κανόνων μεταξύ μεγάλων και μικρών τραπεζών, καθώς δεν ισχύουν κανόνες δύο ταχυτήτων όπως ήταν το οξύμωρο στις ΗΠΑ (που τώρα πληρώνουν το τίμημα), όμως και πάλι καλούνται να αντιμετωπίσουν την ανάγκη επανεξέτασης του ρίσκου της ρευστότητας. Και αυτό καταλήγει και στο ακανθώδες ζήτημα του διαχωρισμού μεταξύ εγγυημένων και μη εγγυημένων καταθέσεων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
