Πάνω από 2,5 δισ. τόνους σκουπιδιών παράγονται κάθε χρόνο στην ΕΕ από όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, ενώ κάθε ευρωπαίος πολίτης παράγει σχεδόν μισό τόνο αστικών αποβλήτων.
Πέντε χώρες ωστόσο, ανάμεσά τους και η Ελλάδα κατηγορούνται από την Ευρωπαική Επιτροπή, η οποία έχει λάβει και νομικά μέτρα εναντίον τους, για μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα και την οδηγία για την υγειονομική ταφή τους. Με αποτέλεσμα να στείλει σήμερα τελεσίγραφο προς τις κυβερνήσεις τους για συμμόρφωση άμεσα με την ευρωπαική οδηγία.
Τα πέντε κράτη μέλη, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ελλάδα και η Σλοβακία καλούνται να εξασφαλίσουν κατάλληλη επεξεργασία των αποβλήτων πριν από την υγειονομική ταφή. Στην περίπτωση της Ρουμανίας, η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να παραπέμψει μια πρόσθετη υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω μη συμμόρφωσης με την οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων.
Τα σημερινά μέτρα επιβολής της νομοθεσίας που έλαβε η Επιτροπή στηρίζουν τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία και συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας από τις δυσμενείς επιπτώσεις της ρύπανσης από τα απόβλητα, σύμφωνα με τη φιλοδοξία για μηδενική ρύπανση που έχει θέσει η Επιτροπή.
Η μη ορθή επεξεργασία των αποβλήτων μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και το νερό, το έδαφος και τον αέρα μας. Οι επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται στα απόβλητα θα μπορούσαν να μολύνουν το πόσιμο νερό και το έδαφος.
Η οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα θέτει ορισμένες βασικές αρχές διαχείρισης των αποβλήτων και θεσπίζει την ιεράρχηση των αποβλήτων στην ΕΕ. Σύμφωνα με την εν λόγω ιεράρχηση, η επεξεργασία των αποβλήτων θα πρέπει να ακολουθεί τα εξής στάδια: πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, διάθεση.
Η υγειονομική ταφή είναι η λιγότερο προτιμητέα επιλογή και θα πρέπει να περιορίζεται στον ελάχιστο αναγκαίο βαθμό. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, η διάθεση αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής θα πρέπει να καταργηθεί σταδιακά και, όπου είναι αναπόφευκτη, πρέπει να ελέγχεται επαρκώς, ώστε να είναι ασφαλής για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το 2018, το 24 % του συνόλου των αστικών αποβλήτων που παράγονται στην ΕΕ εξακολουθούσε να καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής. Η οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων θέτει αυστηρές λειτουργικές απαιτήσεις για τους χώρους υγειονομικής ταφής και προβλέπει να υποβάλλονται τα απόβλητα σε κατάλληλη επεξεργασία πριν από την υγειονομική ταφή.
Επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον
Λόγω της μη ορθής εφαρμογής της οδηγίας για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Ελλάδας και της Σλοβακίας ενδέχεται να μην είναι σε θέση να επικαλεστούν όλες τις διατάξεις της οδηγίας, με αποτέλεσμα:
- υψηλότερο κίνδυνο για την υγεία των πολιτών, ιδίως σε σχέση με το άσθμα, τις εκ γενετής ανωμαλίες και τα ελλιποβαρή νεογνά·
- πιο μολυσμένο περιβάλλον, ιδίως όσον αφορά τα επιφανειακά ύδατα, τα υπόγεια ύδατα, το έδαφος και τον αέρα. Για παράδειγμα, τα οργανικά απόβλητα —που αποτελούν μεγάλο μέρος των αστικών αποβλήτων— όταν αποσυντίθενται παράγουν επιβλαβή αέρια (CO2 και μεθάνιο)·
- επιπλέον, όταν ανακυκλώσιμα απόβλητα διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής, τα υλικά χάνονται αδικαιολόγητα από την οικονομία της Ευρώπης.
Όταν η υγειονομική ταφή δεν μπορεί να αποφευχθεί, τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι μόνο τα απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Το Δικαστήριο της ΕΕ, στην απόφασή του της 15ης Οκτωβρίου 2014, αποφάνθηκε περαιτέρω ότι η επεξεργασία των αποβλήτων πριν από την υγειονομική ταφή δεν μπορεί να λάβει οποιαδήποτε μορφή, αλλά πρέπει να είναι η πλέον κατάλληλη για τη μείωση, στο μέτρο του δυνατού, των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία. Μελέτες και έρευνες που δρομολόγησε η Επιτροπή αποκάλυψαν ότι αρκετοί χώροι υγειονομικής ταφής παρουσίαζαν ελλείψεις όσον αφορά την απαίτηση αυτή στα πέντε προαναφερθέντα κράτη μέλη.
Η Επιτροπή απέστειλε σήμερα προειδοποιητικές επιστολές στη Βουλγαρία, στην Κροατία, στην Ελλάδα, στη Ρουμανία και στη Σλοβακία και τις κάλεσε να εφαρμόσουν ορθά την οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων και την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα.
Για την Ελλάδα, οι μελέτες αποκάλυψαν την έλλειψη επαρκών εγκαταστάσεων επεξεργασίας στη χώρα και ανεπαρκή χωριστή συλλογή.
Στη Βουλγαρία, οι μελέτες αποκάλυψαν ελλείψεις σε όλους τους χώρους στους οποίους πραγματοποιήθηκε επίσκεψη. Σε 52 χώρους υγειονομικής ταφής, τα απόβλητα δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία που να περιλαμβάνει επαρκή επιλογή ροών αποβλήτων.
Στην Κροατία, οι μελέτες αποκάλυψαν ελλείψεις σε όλους τους χώρους στους οποίους πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και ότι τα αστικά απόβλητα διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής χωρίς καμία επεξεργασία.
Στη Ρουμανία, οι μελέτες αποκάλυψαν ελλείψεις σε όλους τους χώρους στους οποίους πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και ότι τα περισσότερα απόβλητα διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής χωρίς καμία επεξεργασία.
Στη Σλοβακία, διαπιστώθηκαν επίσης ελλείψεις σε όλους τους χώρους στους οποίους πραγματοποιήθηκε επίσκεψη. Τα απόβλητα διατίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής χωρίς κατάλληλη επεξεργασία σε 111 χώρους υγειονομικής ταφής στη Σλοβακία, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς εγκαταστάσεις για να εξασφαλίσουν την επιλογή διαφορετικών ειδών αποβλήτων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
