Ενα φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο στον βαθμό που επιτευχθεί μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα εποχή, αποτυπώνεται στις 2.000 σελίδες της ελληνικής πρότασης για την ανάκαμψη που απεστάλη χθες το βράδυ στην Κομισιόν, ενώ σήμερα το πρωί κατατίθεται και επίσημα στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη.
Το σχέδιο, που θα χρηματοδοτηθεί με τα 18,2 δισ. ευρώ των επιδοτήσεων και τα 12,7 δισ. των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και θα συμπληρωθεί από ιδιωτικά κεφάλαια για να κινητοποιήσει συνολικά 57,4 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει μία λίστα 170 έργων και μεταρρυθμίσεων που έρχονται να ικανοποιήσουν πλήθος αναγκών της ελληνικής οικονομίας, με στόχο να συμβάλουν στην αλλαγή του παραγωγικού της μοντέλου.
Διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες
Στην πραγματικότητα, η δύσκολη διαδρομή ξεκινάει τώρα, καθώς οι διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες θα συνεχιστούν το επόμενο δίμηνο προκειμένου το σχέδιο να λάβει την τελική έγκριση, χωρίς να αποκλείεται -εάν χρειαστεί- να γίνουν νέες παρεμβάσεις. Παράλληλα η ελληνική πλευρά θα πρέπει να συνεχίζει να προετοιμάζει τις επενδύσεις, χωρίς να εφησυχάζει.
Εάν δεν υπάρξουν απρόοπτα, έως το τέλος του καλοκαιριού θα εκταμιευθεί η προκαταβολή του 13% επί των 32 δισ., ήτοι 4,1 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα θα καταβληθούν σε δόσεις, όταν τα έργα και οι μεταρρυθμίσεις που περιγράφονται στο σχέδιο θα εκπληρώνουν συμφωνημένα ορόσημα και στόχους και επαληθεύεται η ολοκλήρωσή τους. Κάθε εξάμηνο οι Βρυξέλλες θα περνάνε από «κόσκινο» τα ορόσημα που η Αθήνα έχει συμπεριλάβει στο σχέδιο και μόνο όταν κρίνεται ότι όλα κινούνται στην ορθή κατεύθυνση θα εκταμιεύονται περίπου 3 δισ. ευρώ. Αν κάποια επένδυση τίθεται εκτός χρονοδιαγράμματος, θα κινδυνεύει με απώλεια κονδυλίων και δανείων.
H εκκίνηση των έργων
Στο σκέλος των επιδοτήσεων ορισμένα έργα, όπως τα vouher για αγορά laptops, έχουν αρχίσουν να τρέχουν και θα συνεχιστούν το επόμενο διάστημα με προχρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Eπενδύσεων. Θα ακολουθήσουν το «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και τα προγράμματα κατάρτισης του υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ.
Στο σκέλος των δανείων, αυτό που ζητείται είναι η ωρίμανση επενδυτικών σχεδίων από τις τράπεζες. Tα δάνεια θα αρχίσουν να εγκρίνονται όταν επικυρωθεί το ελληνικό Σχέδιο Aνάκαμψης. Σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο, τα δάνεια του κράτους θα καλύπτουν το πολύ το 50% της αξίας του έργου, ενώ κατά μέσον όρο υπολογίζεται ότι η κρατική συμμετοχή θα φτάνει στο 40%. Το υπόλοιπο θα καλύπτεται από τραπεζική χρηματοδότηση κατά τουλάχιστον 30% και ίδια κεφάλαια των επενδυτών κατά τουλάχιστον 20%.
Η χρηματοδότηση προβλέπεται να διαρκεί 8-12 χρόνια, ενώ θα υπάρχει περίοδος χάριτος 2-3 χρόνια, πριν από την έναρξη αποπληρωμής του δανείου. Αυτό σημαίνει ότι όσες επιχειρήσεις λάβουν φέτος δάνειο δεν θα αρχίσουν να το αποπληρώνουν πριν από το 2023-2024.
Σε 4 άξονες οι δράσεις
Το σχέδιο αναπτύσσεται σε 4 άξονες. Ορισμένες από τις σημαντικότερες δράσεις είναι οι εξής:
1. Πράσινη μετάβαση (6 δισ. ευρώ)
- «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον» (1,081 δισ. ευρώ). Περιλαμβάνει αντικατάσταση κουφωμάτων και διπλά τζάμια, αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης, ηλιακούς θερμοσίφωνες, αντλίες θερμότητας, έξυπνα συστήματα ενεργειακής εξοικονόμησης, φωτοβολταϊκά στις στέγες κ.τ.λ. Αλλα 450 εκατ. προβλέπονται για τη δράση «Εξοικονομώ Επιχειρώντας», για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 200 εκατ. για την αντίστοιχη δράση στο Δημόσιο.
- Συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (450 εκατ.).
- Ηλεκτρική διασύνδεση νησιών – Κυκλάδων (195 εκατ.).
- Στρατηγικές αστικές αναπλάσεις, π.χ. Ελαιώνας, νότιο παραλιακό μέτωπο Αττικής, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και αλλού (475 εκατ.).
- Ανακαίνιση ΟΑΚΑ (43 εκατ.).
- Πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα (250 εκατ.).
2. Ψηφιακή μετάβαση (2,1 δισ. ευρώ)
- Ασύρματα δίκτυα 5G στο εθνικό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων (130 εκατ. ευρώ). Θα αναπτυχθούν σε 6 αυτοκινητοδρόμους, καλύπτοντας 2.011 χλμ.
- Υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών για σύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά και με άλλες χώρες, όπως η Κύπρος (89 εκατ.).
- Ψηφιοποίηση των αρχείων του κράτους (565 εκατ.). Θα αφορούν διάφορους τομείς, όπως η Δικαιοσύνη, οι πολεοδομίες, το Κτηματολόγιο, η μετανάστευση, ο ΕΦΚΑ, με στόχο τη βελτίωση της ταχύτητας εξυπηρέτησης του πολίτη.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων (375 εκατ.). Αφορά την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών ηλεκτρονικών πληρωμών, εργασία από απόσταση, ψηφιακό γραφείο, digital marketplace, κυβερνοασφάλεια κ.λπ.
3. Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή (5,2 δισ. ευρώ)
- Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων (1,040 δισ. ευρώ). Προβλέπει τη συστηματική και διαρκή αξιολόγηση των παρόχων, συνδέει την αμοιβή τους και την αμοιβή των καταρτιζομένων με πιστοποίηση απόκτησης δεξιοτήτων από τρίτους.
- Μεταρρύθμιση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης (479 εκατ.). Θα χρηματοδοτηθούν προγράμματα επιδοτούμενης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για ανέργους, για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, καθώς και ειδικά προγράμματα για περιοχές μετάβασης (απολιγνιτοποίησης), αλλά και αντίστοιχες με προβλήματα αποβιομηχάνισης και περιοχές με μεγάλα ποσοστά εποχικής απασχόλησης.
- Ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμός των νοσοκομείων σε όλη την Ελλάδα (317 εκατ.).
- Ενίσχυση της παιδικής προστασίας, με δημιουργία βρεφονηπιακών σταθμών ή θέσεων σε σταθμούς, μεταρρύθμιση των προγραμμάτων τους, ενίσχυση των προγραμμάτων αποϊδρυματοποίησης παιδιών με σοβαρές αναπηρίες (184 εκατ.).
4. Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας (4,8 δισ.)
- Ψηφιακός μετασχηματισμός της ΑΑΔΕ με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας στη συλλογή των φόρων (174 εκατ.).
- Πρόγραμμα βελτίωσης οδικής ασφάλειας (450 εκατ.).
- Ανάπτυξη και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με παρεμβάσεις για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και ευεξίας (ιαματικές πηγές), τον αγροτουρισμό και τη γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον καταδυτικό τουρισμό, την προσβασιμότητα των παραλιών (260 εκατ. ευρώ).
- Μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα (520 εκατ.).