Σε νέα εποχή περνά το 2025 το Υπερταμείο, καθώς απορρόφησε ήδη το ΤΑΙΠΕΔ και το ΤΧΣ, ενώ σε τροχιά βρίσκεται και η σύσταση του νέου Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, που θα λειτουργεί ως ανεξάρτητη θυγατρική με «προίκα» 300 εκατ. ευρώ, προκειμένου να εξελιχθεί στο Sovereign Wealth Fund της χώρας. 

Η «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας» όπως είναι και το επίσημο όνομα του Υπερταμείου, μπορεί να ξεκίνησε ως μια «μνημονιακή δεξαμενή» που συγκέντρωσε τα «ασημικά» του κράτους, ως εγγύηση για το διογκούμενο δημόσιο χρέος, πέτυχε ωστόσο να εξελιχθεί, ειδικά την τελευταία 3ετία, σε έναν κομβικό επενδυτικό βραχίονα για την μόχλευση της ελληνικής οικονομίας. 

Την τελευταία 3ετία το Υπερταμείο έχει εφαρμόσει μια σειρά από μεταρρυθμιστικά προγράμματα, τόσο κεντρικά όσο και στις θυγατρικές, με στόχο να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των δημοσίων επιχειρήσεων και να ξεκινήσουν μεγάλα έργα που ήταν για χρόνια ήταν στα συρτάρια 

Με οδηγό το Στρατηγικό Σχέδιο 2022 – 2024 που καταρτίστηκε σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ και περιλαμβάνει συγκεκριμένο πλάνο μεταρρυθμίσεων και, για πρώτη φορά, ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες απόδοσης (KPIs), το Υπερταμείο την τελευταία 3ετία μετασχηματίζει την λογική και την λειτουργία της δημόσιας περιουσίας. 

Υπό την Διοίκηση του Γρηγόρη Δημητριάδη, που περιγράφεται από πηγές της αγοράς ως ένας ικανότατος manager, το Υπερταμείο έχει πετύχει σημαντικό turnover οικονομικών αποτελεσμάτων των θυγατρικών του, που είναι δημόσιες επιχειρήσεις με «αμαρτωλό» συχνά παρελθόν και δυσκίνητους μηχανισμούς, ενώ προωθεί συστηματικά την μεταρρυθμιστική ατζέντα. 

Το Game of Thrones της ΕΕΣΥΠ

Η θητεία του κ. Δημητριάδη λήγει φέτος στις 15 Φεβρουαρίου και ο ίδιος διεκδικεί μια δεύτερη θητεία για να ολοκληρώσει το έργο του και κυρίως την δεύτερη και σημαντικότερη φάση μετασχηματισμού του Υπερταμείου, τα θεμέλια της οποίας μπήκαν στην πρώτη 3ετία. 

«Το 2027 οι πρωτοβουλίες μας θα έχουν ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό που δεν θα χρειάζεται να είμαστε εμείς συνεχώς πάνω στο ποδήλατο για να τρέχουμε. Θα μπορούν να προχωρούν αυτόνομα οι θυγατρικές, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του Έλληνα πολίτη. Έχουμε ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, είτε είμαι εγώ στο τιμόνι είτε κάποιος άλλος», δήλωσε τον περασμένο Δεκέμβριο παρουσιάζοντας στους δημοσιογράφους το νέο Στρατηγικό Σχέδιο για την τριετία 2025-2027 με στόχο αύξηση EBITDA κατά 35% στα 113,5 εκατ. ευρώ και αύξηση της αξίας των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων στα 7 δισ. ευρώ από 5,9 δισ. σήμερα. 

Φιλόδοξοι στόχοι

Οι στόχοι που τίθενται για την επόμενη ημέρα είναι φιλόδοξοι και ευθυγραμμίζονται με την κληρονομιά της τελευταίας 3ετίας: 

• Ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα με στόχο τη σταδιακή μείωση και εν τέλει την εξάλειψη των κρατικών επιχορηγήσεων
• Μεταρρυθμίσεις που ωριμάζουν τόσο στην κεντρική μονάδα όσο και στις θυγατρικές και «σπάνε» κατεστημένες νοοτροπίες δεκαετιών, αλλάζοντας το Δημόσιο 
• Εκκίνηση μεγάλων έργων που για χρόνια ήταν στα συρτάρια και φέρνουν στο Υπερταμείο ρυθμούς ανάπτυξης εξίσου ή πάνω από την ελληνική αγορά
• Διασφάλιση ότι οι ελληνικές ΔΕΚΟ ακολουθούν πλέον συγκεκριμένα διεθνή πρότυπα και συγκεκριμένες βέλτιστες πρακτικές ώστε η οικονομική τους απόδοση να είναι σε συνάφεια με ομοειδείς εταιρείες της Ε.Ε.
• Ερευνες ικανοποίησης πελατών που διαμορφώνουν τις προτεραιότητες των Διοικήσεων και βελτιώνουν την αξιοπιστία των Δημόσιων Επιχειρήσεων 
• Εφαρμογή για πρώτη φορά διεθνών προτύπων διαφάνειας και βιωσιμότητας 
• Digital reskilling/upskilling και διαρκής ενδυνάμωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού 

Όλα αυτά αποδεικνύουν, λένε στελέχη της αγοράς, την προσήλωση στην ικανοποίηση των προσδοκιών του μοναδικού μετόχου που είναι το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. 

Μεταρρυθμίσεις με στόχο τον πολίτη

Την τελευταία 3ετία το Υπερταμείο έχει εφαρμόσει μια σειρά από μεταρρυθμιστικά προγράμματα, τόσο κεντρικά όσο και στις θυγατρικές, με στόχο να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των δημοσίων επιχειρήσεων και να ξεκινήσουν μεγάλα έργα που ήταν για χρόνια ήταν στα συρτάρια. 

Προτεραιότητα είναι ο πολίτης που χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες των θυγατρικών: 

• Ερευνες ικανοποίησης πελατών σε ετήσια βάση
• Με απευθείας ανατροφοδοτήσεις από πελάτες, το Υπερταμείο και οι θυγατρικές του εντοπίζουν πεδία όπου απαιτούνται βελτιώσεις 
• Business plans με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων. 
• Διαρκής βελτίωση των προϊόντων και των υπηρεσιών των θυγατρικών, ώστε να διασφαλίζεται ότι ανταποκρίνονται στις εξελισσόμενες ανάγκες των πολιτών, με διαρκή inputs από τις έρευνες ικανοποίησης πελατών.

Το Υπερταμείο λειτουργεί την τελευταία 3ετία (2022 – 2024) με συγκεκριμένα KPIs: 

• Περιβάλλον: -15% στις εκπομπές άνθρακα
• Κοινωνία / πολίτες: +40% στον δείκτη εμπιστοσύνης (έρευνες ικανοποίησης πελατών) 
• Οικονομία: +9% καθαρή αξία περιουσιακών στοιχείων

Οι περισσότερες εταιρείες του Ομίλου έγιναν κερδοφόρες έως το 2023 μετά από πολλά έτη ζημιών και το 2024 όλες οι κρατικές επιχειρήσεις βελτίωσαν έτι περαιτέρω την οικονομική τους απόδοση

Οικονομικά αποτελέσματα

Το Υπερταμείο στοχεύει στη μεγιστοποίηση της δημόσιας περιουσίας, προσθέτοντας υπεραξία στις 16 θυγατρικές και συμμετοχές που έχει στο χαρτοφυλάκιό του. Εταιρείες που απασχολούν πάνω από 25.000 εργαζόμενους και έχουν ισχυρό αποτύπωμα σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας των πολιτών, καθώς δραστηριοποιούνται σε έξι κομβικούς τομείς της οικονομίας.  

• Το Α 6μηνο του 2024 το Υπερταμείο σημείωσε την δεύτερη υψηλότερη κερδοφορία 6μήνου από ιδρύσεώς του, με καθαρά κέρδη €59,7 εκατ. 
• Σε ενάμιση έτος (1/12023 – 30/6/2024) κατέγραψε περισσότερα κέρδη (€ 213,7 εκατ) από ότι σε όλα τα προηγούμενα χρόνια από την ίδρυσή του (2016-2022, € 195,1 εκατ). 
• Το 2023 εισέπραξε έσοδα ρεκόρ από μερίσματα ύψους €177 εκατ.
• Το 2022 είχε εισπράξει €75 εκατ. που ήταν μέχρι τότε επίσης η καλύτερη χρονιά. 
• Αυτή η υψηλή κερδοφορία που είναι ρεκόρ για το Υπερταμείο και δείχνει πως έφτασε η ώρα της καρποφορίας των σκληρών προσπαθειών (π.χ. η ΔΕΗ πλήρωσε για πρώτη φορά μέρισμα €32,6 εκατ) καταγράφεται παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πλέον τα υψηλά μερίσματα από ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
• Εάν εξαιρεθεί το εφάπαξ σωρευτικό μέρισμα που διανεμήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2023 από τον ΔΑΑ, τότε το πρώτο εξάμηνο του 2024 ήταν το πιο κερδοφόρο από την ίδρυση του Υπερταμείου.

Οικονομικά θυγατρικών

Οι περισσότερες εταιρείες του Ομίλου έγιναν κερδοφόρες έως το 2023 μετά από πολλά έτη ζημιών (ΕΤΑΔ, ΟΚΑΑ, ΚΑΘ, ΑΕΔΙΚ, ΔΕΘ, ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΛΥΚΕΣ, ΓΑΙΑΟΣΕ, 5G) και το 2024 όλες οι κρατικές επιχειρήσεις βελτίωσαν έτι περαιτέρω την οικονομική τους απόδοση (καθαρά κέρδη/ net result):

• ΕΤΑΔ: Σχεδόν 2πλάσια καθαρά κέρδη το 2024 από το 2023 (22,3 εκατ. ευρώ έναντι 11,8 εκατ. ευρώ), λόγω αύξησης εσόδων 15% και μείωσης εξόδων (εθελουσία και προσπάθεια μείωσης άλλων δαπανών όπως υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, σύμβουλοι κ.λπ.)
• ΟΑΣΑ: Σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα το 2024 από το 2023 λόγω και σημαντικής αύξησης των εσόδων από εισιτήρια κατά 10% (παρά το γεγονός ότι η τιμή του εισιτηρίου είναι χαμηλότερη). Το 2023 σημείωσε για πρώτη φορά κέρδη. 
• Τα κέρδη του ΟΚΑΑ και της ΚΑΘ σχεδόν τριπλασιάστηκαν από το 2016. 
• Οι Ελληνικές Αλυκές από ζημιογόνες μεταβλήθηκαν σε σημαντικά κερδοφόρες. 
• Η ΑΕΔΙΚ (Διώρυγα Κορίνθου) από χρονιές με μικρά κέρδη ή ζημιές, έχει πλέον μετατραπεί σε κερδοφόρα. Με κέρδη ολοκληρώνεται και το 2024 (παρά το κλείσιμό της για κάποιους μήνες).
• ΕΛΤΑ: είχαν την μεγαλύτερη βελτίωση αποτελεσμάτων το 2024 συγκριτικά με το 2023 (βοήθησαν η αύξηση εσόδων στην Courier και οι Ευρωεκλογές λόγω επιστολικής ψήφου).
• Η κερδοφορία της ΓΑΙΑΟΣΕ αυξήθηκε σημαντικά. 

Εν γένει, 9 από τις 12 επιχειρήσεις έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους σημειώνοντας αυξημένα έσοδα (+14%) κατά την περίοδο 2017 – 2022, οπότε και ενσωματώθηκαν στο χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου. 

Διαφάνεια και εξοικονομήσεις 

Σημαντικές είναι και οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν με στόχο τη διαφάνεια. Το Υπερταμείο έχει ολοκληρωμένη λειτουργική δομή με 73 BoD Members & 10 CEOs, αυξημένη διαφάνεια μέσω πολλών δημοσιευμένων αναφορών. Δεν είναι τυχαία η σημαντική άνοδος στον παγκόσμιο δείκτη αξιολόγησης GSR, +14 θέσεις για το 2023 (28 έναντι 14 για το 2022).

Σημαντικές όμως είναι και οι πρωτοβουλίες που ελήφθησαν για εξοικονομήσεις πολύτιμων πόρων: 

• Ομιλικές προμήθειες στις κατηγορίες καθαρισμού, ασφάλειας και συντήρησης για μείωση κόστους. 
• Νέα συμφωνία για ενέργεια: Όφελος 13%
• Εξοικονόμηση 25% (€1,4 εκατ.) από τριετή εταιρική συμφωνία με τη Microsoft και τη BYTE για άδειες χρήσης λογισμικού και συνδρομές ίντερνετ. 

Digital reskilling/upskilling και αξιοποίηση ΑΙ

Στις προτεραιότητες της τελευταίας 3ετίας βρέθηκαν και το Digital reskilling/upskilling, με χαρτογράφηση των ψηφιακών δεξιοτήτων ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας κάθε εταιρείας, αλλά και στρατηγικές upskilling και reskilling με βάση διεθνή πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές. Δεν έλειψε η εκπαίδευση με βάση τις απαιτήσεις για γνώσεις και δεξιότητες. 

Στο ίδιο πλαίσιο έχουν γίνει κινήσεις για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης σε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας «Αρχιμήδης», αλλά και για την αξιοποίηση «big data».  

Ενδεικτικά, αναφέρεται η εφαρμογή «MarinerMuse», που είναι έξυπνη διαχείριση και τιμολόγηση διελεύσεων από την Διώρυγα της Κορίνθου, μειώνοντας τους χρόνους αναμονής ως και 60%.

Την ίδια στιγμή τρέχει πρόγραμμα αναβάθμισης της κυβερνοασφάλειας στις θυγατρικές, όπως και πλατφόρμα εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης με περισσότερους από 2.600 χρήστες από θυγατρικές για θέματα κυβερνοασφάλειας, αλλά και καμπάνιες phishing (ανά 4μηνο) και εκπαιδεύσεις (ετησίως) πάνω από 1.000 χρηστών

ESG πρότυπο

Το υπερταμείο έχει αναπτύξει εξειδικευμένα ESG action plans και ESG KPIs από τις θυγατρικές, όπως επίσης και συγκεκριμένο πλαίσιο παρακολούθησης και υλοποίησης 130 ESG KPIs. 

Για πρώτη φορά όλες οι θυγατρικές δημοσίευσαν εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης το 2023, μια καινοτομία για εταιρείες του δημόσιου τομέα, ενώ υλοποιούνται δράσεις όπως ετήσιες μετρήσεις ανθρακικού αποτυπώματος Scope 1 & 2, οδικοί χάρτες για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος,  έρευνες ικανοποίησης πελατών/πολιτών αλλά και έρευνες δέσμευσης και ικανοποίησης εργαζομένων.

Περισσότερα από 70 μέλη ΔΣ και 250 στελέχη στον όμιλο έχουν ήδη εκπαιδευτεί σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης (Growthfund Sustainability Academy), ενώ αξίζει να επισημανθεί πως η Ελλάδα το 2024, χάρη στις επιδόσεις του Υπερταμείου ανέβηκε στη 12^η θέση (16 θέσεις συγκριτικά με το 2022) στην κατάταξη του Global Sovereign Wealth Funds Scoreboard ανάμεσα σε 200 Δημόσια και Συνταξιοδοτικά Ταμεία.

Διοικητική επάρκεια 

Το Υπερταμείο έχει αναπτύξει τον «Μηχανισμό Συντονισμού» που καθορίζει το μοντέλο συνεργασίας μεταξύ του κράτους, του Υπερταμείου και των δημόσιων επιχειρήσεων (SOEs). 

Επιτυγχάνει έτσι, καθώς έχει τα σωστά εργαλεία και το διοικητικό know how, να φέρνει σε πέρας με απόλυτα τεχνοκρατικά τρόπο και σε χρόνους ιδιωτικού τομέα σύνθετα task που απαιτούν συνεργασία και συνεννόηση πολλών υπηρεσιών του Δημοσίου. 

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η υπογραφή της Σύμβασης Απόδοσης και Στόχων μεταξύ των υπουργείων Οικονομικών, Υποδομών και ΟΑΣΑ, που αξιοποιεί τα δεδομένα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου για τον ακριβή και διαφανή υπολογισμό των αποζημιώσεων που πρέπει να πληρώσει στον ΟΑΣΑ το κράτος για τα εκπτωτικά εισιτήρια (κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά).

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!