Με τελεσίγραφο έως τις 31 Μαρτίου απαντά η Ρωσία στην Ευρώπη μετά την χθεσινή απόφαση των G7 και πολλών χωρών της ΕΕ, να αρνηθούν τις πληρωμές σε ρούβλια για την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου, μετά τις σκληρές οικονομικές κυρώσεις στη Μόσχα.
Σε τελευταία του παρέμβαση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ τονίζει πως «οι εταιρείες πρέπει να καταλάβουν ότι χρειάζεται να αγοράσουν ρούβλια με ευρώ και δολάρια και να πληρώσουν για την αγορά φυσικού αερίου. Αυτό είναι de facto και τίποτα δεν θα το αλλάξει καθώς είναι οδηγία του προέδρου (Βλάντιμιρ Πούτιν).
Νωρίτερα ο Πεσκόφ σε συνέντευξή του στο Αμερικανικό δίκτυο PBS είχε ξεκαθαρίσει πτι «χωρίς πληρωμή δεν έχει φυσικό αέριο».
«Μόλις έχουμε την τελική απόφαση (σ.σ. της Ευρώπης) θα δούμε τι μπορεί να γίνει. Σίγουρα όμως, δεν πρόκειται να χαρίσουμε δωρεάν το φυσικό μας αέριο στη Δυτική Ευρώπη», συμπλήρωσε ο ίδιος. Κι όταν ρωτήθηκε από τον δημοσιογράφο Ryan Chilcote αν η Ρωσία κλείσει τις στρόφιγγες σε περίπτωση που η Ευρώπη επιμένει να μην πληρώσει σε ρούβλια, απάντησε: «Λοιπόν, εξαρτάται. Χωρίς πληρωμή δεν έχει αέριο».
Η πρόεδρος της άνω ρωσικής βουλής, Βαλεντίνα Ματβιγιένκο, δήλωσε ότι η Ρωσία είναι, αν η Ευρώπη αρνηθεί να αγοράσει ρωσική ενέργεια, να διοχετεύσει την παραγωγή της, μεταξύ άλλων, σε ασιατικές αγορές.
Είχε προηγηθεί χθες η δήλωση του Γερμανού υπουργού Ενέργειας Χάμπεκ, στη διάσκεψη των G7, ο οποίος χαρακτήρισε την απόφαση «μονομερή και ξεκάθαρη παραβίαση των υφιστάμενων συμβολαίων» τονίζοντας ότι «τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί εξακολουθούν να ισχύουν και αυτό σημαίνει ότι η πληρωμή σε ρούβλια δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή».
Στο μεταξύ, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας και η Gazprom μελετούν τους τρόπους που μπορεί να γίνει αυτή η μετάβαση, καθώς η Ρωσία έχει ήδη αποκλειστεί από το Swift, ενώ το Κρεμλίνο σχεδιάζει τις δικές του κινήσεις για την περίπτωση που η Ευρώπη επιμείνει στην άρνησή της η οποία πηγάζει από το γεγονός ότι η Gazprom δεν μπορεί να προχωρήσει σε μονομερή τροποποίηση των μακροπρόθεσμων συμβολαίων.
Η Τράπεζα της Ρωσίας και η Gazprom πρέπει να παραδώσουν το σχέδιο για την αποπληρωμή του ρώσικου φυσικού αερίου σε ρούβλια στον πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν έως την ερχόμενη Πέμπτη 31 Μαρτίου.
Μόλις στο 26% τα αποθέματα αερίου στην ΕΕ
To Reuters σημειώνει ότι αυξάνεται η πιθανότητα διαταραχής στην προσφορά, την ώρα που τα αποθέματα αερίου στις αποθήκες της ΕΕ έχουν μειωθεί στο 26%, κάτι που εντείνει τη δυσκολία αντικατάστασης της Ρωσίας ως ενεργειακού παρόχου.
Η απαίτηση του Ρώσου προέδρου ενέτεινε τους φόβους στη Γερμανία για σημαντικές διαταραχές στην προμήθεια αερίου, εφόσον δεν γίνουν οι πληρωμές σε ρούβλια και ότι αυτό θα επηρέαζε τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά.
Ο Μάρκους Κρέμπερ, διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης γερμανικής ενεργειακής εταιρείας, RWE, και πελάτης της Gazprom δήλωσε νωρίτερα ότι μία πλήρης διακοπής των ρωσικών εισαγωγών αερίου μπορεί να γίνει ανεκτή μόνο για μία μικρή περίοδο.
Η Γερμανία θα χρειαστεί τρία χρόνια για να οργανώσει εναλλακτικές προμήθειες πετρελαίου και να γίνει ανεξάρτητη από τη Ρωσία, δήλωσε από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος μίας άλλης μεγάλης εταιρείας, της E.ON.
Η ροή ρωσικού αερίου, πάντως, προς την Ευρώπη μέσω των τριών βασικών αγωγών ήταν σε γενικές γραμμές σταθερή σήμερα το πρωί.
Τι εκτιμούν οι αναλυτές
Αναλυτές εκτιμούν πως το πιθανότερο είναι η απαίτηση σε πληρωμή με ρούβλια να αφορά τελικά τις αγορές φυσικού αερίου που πραγματοποιούνται εκτός μακροπρόθεσμων συμβολαίων, καθώς τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια έχουν συγκεκριμένη φόρμουλα τιμολόγησης που δεν μπορεί να αλλάξει εύκολα μονομερώς και δεν εκτιμάται πως είναι εύκολο για τη Ρωσία να μπει σε μια διαδικασία επαναδιαπραγμάτευσης των συμβολαίων που είναι αυτή τη στιγμή σε ισχύ.
Και σε αυτή την περίπτωση πάντως, εκτιμάται πως η αναταραχή που θα προκληθεί στην διεθνή αγορά θα επηρεάσει τις τιμές και για τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια αυξάνοντας εκ νέου το κόστος του φυσικού αερίου για όλη την Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που εκτιμάται είναι πως η άλλη πλευρά, εφόσον ένα μακροπρόθεσμο συμβόλαιο αλλάξει τελικά μονομερώς, μπορεί να προσφύγει στη Διεθνή Διαιτησία.
Πόσο πιθανή είναι η «νίκη» του ρουβλίου
Σύμφωνα με αναλυτές του Bloomberg, σε αυτή την περίπτωση οι χώρες που εισάγουν φυσικό αέριο θα καταφύγουν σε προσφυγή στη διεθνή διαιτησία, όπου και θα δικαιωθούν βάση των συμβολαίων που έχουν υπογράψει, γεγονός που θα ανάγκαζε τη Μόσχα να καταβάλλει πλήρη αποζημίωση για την όποια ζημιά έχουν υποστεί.
Ένα κόστος πολύ μεγαλύτερο από το κέρδος, που δεν είναι άλλο από την ενίσχυση του εθνικού νομίσματος, το οποίο είχε πληγεί από τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία. Οικονομολόγοι πάντως έχουν εκφράσει αμφιβολίες για το αν η πληρωμή σε ρούβλια θα μπορέσει να αλλάξει σημαντικά την κατάσταση.
Κι ενώ η Ρωσία έχει στραφεί σε αγορές της Ασίας για την διοχέτευση του φυσικού αερίου που είχε αρχικό προορισμό την Ευρώπη, η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία για αγορά Αμερικανικού LNG για να καλύψει μέρος των αναγκών από τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) που εισήγαγε η Ευρώπη από τη Ρωσία το 2021.
Όσο όμως κι αν η ΕΕ δηλώνει «προετοιμασμένη για όλα τα σενάρια και όχι μόνο από χθες» -λέγοντας ότι το πλάνο της απεξάρτησης έχει ως τελική χρονολογία το 2027, ξεκινώντας με μια μείωση της αγοράς κατά δύο τρίτα από το 2022- οικονομολόγοι εκτιμούν ότι «θα δυσκολευτεί να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο σε σύντομο χρονικό διάστημα».
Το 2021, το 45% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέρχονταν από τη Ρωσία. Από το 2009, το ρωσικό φυσικό αέριο παραδόθηκε στην Ευρώπη μέσω 12 αγωγών, εκ των οποίων οι τρεις είναι απευθείας αγωγοί (προς Φινλανδία, Εσθονία και Λετονία), τέσσερις μέσω Λευκορωσίας (προς Λιθουανία και Πολωνία) και πέντε μέσω Ουκρανίας (προς Σλοβακία, Ρουμανία, Ουγγαρία) και Πολωνία) ενώ το 2011, άνοιξε ένας επιπλέον αγωγός, ο Nord Stream (απευθείας στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας).
Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η Γερμανία και η Ιταλία, αντιπροσωπεύοντας από κοινού σχεδόν το ήμισυ των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία, χώρες οι οποίες είναι και οι πιο ευάλωτες σήμερα.
Άλλοι μεγαλύτεροι ρωσικοί εισαγωγείς φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Πολωνία, η Αυστρία και η Σλοβακία.
Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου εκτός ΕΕ είναι η Τουρκία και η Λευκορωσία ενώ από το 2017, η Ρωσία έχει γίνει ένας από τους κύριους προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη, κυρίως από την Yamal LNG που ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2017, εκτός από τις προμήθειες μέσω αγωγών.
Το 2018 περίπου το 6% της ρωσικής προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη ήταν LNG.
Γιατί η ΕΕ θα δυσκολευτεί να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο
Όπως αναφέρει το BBC, η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία. Από περίπου πέντε εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου που εξάγει κάθε μέρα, περισσότερο από το μισό από αυτό πηγαίνει στην Ευρώπη. Οι ρωσικές εισαγωγές αντιπροσωπεύουν το 8% της συνολικής ζήτησης πετρελαίου στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι ΗΠΑ είναι λιγότερο εξαρτημένες, με περίπου το 3% του εισαγόμενου πετρελαίου τους να προέρχεται από τη Ρωσία το 2020.
Ο αναλυτής ενεργειακής πολιτικής Μπεν ΜακΓουίλιαμς εκτιμά ότι θα πρέπει να είναι ευκολότερο να βρεθούν εναλλακτικοί προμηθευτές για πετρέλαιο παρά για φυσικό αέριο.
Οι ΗΠΑ ασκούν μεγάλη πίεση στη Σαουδική Αραβία, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον ΟΠΕΚ που αντιπροσωπεύει περίπου το 60% του αργού πετρελαίου που διακινείται διεθνώς, ώστε να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή αν και ο ΟΠΕΚ αντιστέκεται σθεναρά.
Οι ΗΠΑ εξετάζουν επίσης τη χαλάρωση των πετρελαϊκών κυρώσεων προς τη Βενεζουέλας που ήταν από τους βασικούς προμηθευτές πετρελαίου στις ΗΠΑ, αν και το Καράκας έχει στραφεί πλέον προς την κινέζική αγορά.
Τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στην συνάντηση του ΟΠΕΚ+, στον οποίο μετέχει και η Ρωσία, την ερχόμενη Πέμπτη όπου θα συζητηθεί το ενδεχόμενο αύξησης της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
