Αντιμέτωπος με την αδυσώπητη πραγματικότητα αναμένεται να βρεθεί εντός του 2025 ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος στις 20 Ιανουαρίου θα αναλάβει τη διακυβέρνηση των ΗΠΑ - και μαζί συσσωρευμένα προβλήματα τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Προβλήματα που ενδέχεται να τον αναγκάσουν να αναθεωρήσει ορισμένες από τις προτεραιότητες που έχει θέσει και κάποιες από τις πολιτικές που έχει εξαγγείλει, καθώς το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί δεν διαμορφώνεται από τον ίδιον αλλά από δυνάμεις πολύ ισχυρότερες από τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η Ουκρανία
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο πόλεμος στην Ουκρανία: Προεκλογικά ο Τραμπ είχε υποσχεθεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία πριν ακόμα αναλάβει τα καθήκοντά του. Στην πράξη όμως τα πράγματα αποδεικνύονται πολύ πιο περίπλοκα. Είναι χαρακτηριστικό ότι νωρίτερα εντός του Δεκεμβρίου, μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Τραμπ είπε ότι «έχουμε σημειώσει κάποια πρόοδο» όμως «είναι μια δύσκολη υπόθεση».
Δασμοί, φορολογία και ενέργεια
Σε άλλους τομείς οι απόψεις του Τραμπ εμφανίζονται πιο σταθερές, όμως και πάλι η πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο περίπλοκη από ό,τι ο ίδιος την παρουσίαζε κατά την προεκλογική περίοδο.
Στο εμπόριο, όπως επισημαίνουν αμερικανικά ΜΜΕ, ηγέτες ισχυρών οικονομικών κρατών και μπλοκ, ακόμα και Αμερικανοί αξιωματούχοι, αναζητούν τρόπους να «αδρανοποιήσουν» τις υποσχέσεις του εκλεγμένου Αμερικανού προέδρου για επιβολή υψηλότατων δασμών σε πολλές χώρες.
Στο επίπεδο της φορολογίας, οι κάτοχοι αμερικανικών κρατικών ομολόγων και οι δημοσιονομικά συντηρητικοί ενδέχεται να μην υποστηρίξουν τα σχέδια του Τραμπ για νέες περικοπές φόρων, εάν αυτό συνεπάγεται μια νέα αύξηση του ελλείμματος.
Οι πετρελαϊκές εταιρείες, επίσης, δεν είναι σίγουρο ότι θα ανταποκριθούν στην υπόσχεση του Τραμπ για εκτόξευση της ενεργειακής παραγωγής.
Υπό αυτό το πλαίσιο, το πραγματικό ερώτημα είναι αν κατά τη διάρκεια του 2025 ο Τραμπ θα μπορέσει να διαμορφώσει τις διεθνείς εξελίξεις με βάση το σχήμα που έχει στο μυαλό του, ή αν εν τέλει θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί ο ίδιος.
Το χρέος
Έτσι κι αλλιώς πίσω από κάθε κίνηση του Τραμπ υπάρχει ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», που δεν είναι άλλος από το δυσθεώρητα υψηλό κρατικό χρέος των ΗΠΑ, το οποίο πρόσφατα ξεπέρασε τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ο «ελέφαντας» αυτός είναι πιθανόν να εμποδίσει τον Τραμπ να υλοποιήσει τη δέσμευσή του για εκτεταμένες φοροελαφρύνσεις προς τους υπερπλούσιους. Ήδη η Επιτροπή Υπεύθυνου Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού υπολογίζει ότι οι υποσχέσεις του Τραμπ θα μπορούσαν να κοστίσουν πάνω από 9 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία.
Το κρατικό χρέος των ΗΠΑ θα εξακολουθήσει να αποτελεί ένα «φάντασμα» που θα πλανάται πάνω από κάθε κίνηση του Τραμπ, χωρίς κανείς να γνωρίζει αν κάποια στιγμή θα μετατραπεί σε πρόβλημα που ζητά επιτακτικά επίλυση.
Οι δύο προσεγγίσεις
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο για κινήσεις (φοροαπαλλαγές) που δεν θα επηρεάσουν άμεσα την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ. Άλλοι, επίσης αισιόδοξοι, εκτιμούν ότι η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη την οποίαν θα πυροδοτήσουν (μεταξύ άλλων) οι φοροαπαλλαγές, θα αντισταθμίσει τα όποια προβλήματα.
Πολλοί ωστόσο υπογραμμίζουν ότι το χρέος αποτελεί ένα πρόβλημα που θα καταστήσει τη δεύτερη θητεία του Τραμπ πολύ διαφορετική από την πρώτη.
«Ο Τραμπ ίσως να μην έχει την ευκαιρία να εφαρμόσει όσα σχεδιάζει», δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της οικονομικής εταιρείας ανάλυσης και συμβουλευτικής Whalen Global Advisors, Κρις Ουέιλαν.
Πρόσθεσε ότι η απλή εξυπηρέτηση ενός τόσο τεράστιου χρέους θα μπορούσε να εξελιχθεί γρήγορα σε ένα πρόβλημα ορατό σε όλο τον κόσμο.
Συμπληγάδες
Σε κάθε περίπτωση το ζήτημα του χρέους αναμένεται να επηρεάσει κάθε πτυχή της ατζέντας του Τραμπ. Είναι ενδεικτικό ότι, για να αντισταθμίσει τις απώλειες που θα σημάνουν για τα δημόσια ταμεία οι περικοπές, ο εκλεγμένος Αμερικανός πρόεδρος σκοπεύει να ενισχύσει την εγχώρια πετρελαϊκή παραγωγή. Δεν είναι βέβαιο όμως ότι οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες θα συνεργαστούν, καθώς την περίοδο αυτή είναι ιδιαιτέρως επιφυλακτικές ως προς την κίνδυνο υπερπροσφοράς και συνακόλουθης πτώσης των τιμών.
Όσον δε αφορά τους δασμούς, ο Τραμπ προσβλέπει σε υψηλά έσοδα προς τα δημόσια ταμεία, τα οποία όμως δεν είναι καθόλου βέβαια αν θα καταγραφούν στην πράξη. Και αυτό γιατί ενδεχόμενα αντίποινα από τα θιγόμενα κράτη - όπως μια διακοπή των εισαγωγών αμερικανικών γεωργικών προϊόντων από την Κίνα - θα μπορούσαν να εξανεμίσουν τα όποια οφέλη.
Καθίσταται λοιπόν σαφές ότι την επόμενη τετραετία ο Ντόναλντ Τραμπ θα χρειαστεί να διαβεί από πολλές «συμπληγάδες». Και δεν είναι βέβαιο αν θα αποτολμήσει μια ριψοκίνδυνη διέλευση από τους κινούμενους και συγκρουόμενους βράχους, ή αν θα επιλέξει τον ασφαλή δρόμο της «κωλοτούμπας».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
