Δεν είναι προφανώς παράδοξο να ανεβαίνουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης είκοσι ημέρες πριν από τις εκλογές. Οι υπερβολές είναι κι αυτές στο (εκλογικό) πρόγραμμα, όπως και η ανταλλαγή «κοσμητικών επιθέτων», ακόμη και στη Γερμανία, με την κουλτούρα των κυβερνητικών συνεργασιών και τον αστικό πολιτικό πολιτισμό.
Ωστόσο, αυτό που εκτυλίσσεται τις τελευταίες εβδομάδες ξάφνιασε ακόμη και τους πλέον καχύποπτους παρατηρητές. Η παραβίαση της «κόκκινης γραμμής», που θέλει τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου να μη συνεργάζονται με την ακροδεξιά, άνοιξε πληγές που δεν φαίνεται να κλείνουν ούτε σύντομα ούτε εύκολα.
Το ρίσκο του Φρίντριχ Μερτς
Ο Φρίντριχ Μερτς θεωρείται από όλους ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την καγκελαρία. Η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) προηγείται εδώ και μήνες σε όλες τις δημοσκοπήσεις, και ο ίδιος, όπως αναμενόταν, έπαιζε συνεχώς άμυνα, προσπαθώντας να μην κάνει ένα λάθος που θα μπορούσε να του κοστίσει ακριβά.
Οι μνήμες από την εκλογική ήττα του Άρμιν Λάσετ το 2021 παραμένουν νωπές στους Χριστιανοδημοκράτες (CDU). Ο Λάσετ είχε δει τη δυναμική του να καταρρέει λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές, όταν οι κάμερες τον «συνέλαβαν» να ξεκαρδίζεται δημοσίως, κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε περιοχή που είχε πληγεί από φονικές πλημμύρες.
Τι συνέβη λοιπόν και ξαφνικά ο αρχηγός του CDU πήρε την πρωτοβουλία να κάνει μια κίνηση τόσο υψηλού ρίσκου, μόλις τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές;
Μεταναστευτική κρίση και πολιτική αναταραχή
Το Ασάφενμπουργκ και η τελευταία επίθεση, με δράστη αλλοδαπό χωρίς δικαίωμα παραμονής στη χώρα και θύματα ένα αγοράκι δύο ετών και έναν 41χρονο που επιχείρησε να τον εμποδίσει, άλλαξε σε μια στιγμή το κλίμα στη χώρα.
Υπό την απειλή της περαιτέρω ενίσχυσης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), ο Φρίντριχ Μερτς εξήγγειλε την αυστηροποίηση των κανόνων για τη μετανάστευση: de facto μπλόκο στα σύνορα για όποιον δεν μπορεί να παρουσιάσει ταυτότητα, διαβατήριο ή βίζα, κράτηση σε ειδικά κέντρα για όσους τελούν υπό απέλαση και ενίσχυση των εξουσιών της αστυνομίας.
«Από την πρώτη μου μέρα στην καγκελαρία, ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο κυβερνητικός μου εταίρος», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Την επομένη, επιτάχυνε τη διαδικασία, καταθέτοντας αντίστοιχα ψηφίσματα και ένα νομοσχέδιο στην Bundestag. Το αποτέλεσμα; Βούτυρο στο ψωμί της AfD, η οποία όχι μόνο υπερψήφισε την πρόταση του CDU, αλλά πανηγύρισε την επιτυχία της και ευχαρίστησε προσωπικά τον Μερτς. Ο ίδιος, από την άλλη, έμεινε να ορκίζεται ότι δεν τείνει χείρα συνεργασίας στην ακροδεξιά και ότι δεν σκοπεύει να συνεργαστεί μαζί της.
Το ψήφισμα, ωστόσο, είχε κυρίως συμβολικό χαρακτήρα, καθώς δεν ήταν νομικά δεσμευτικό για την κυβέρνηση. Αντίθετα, το νομοσχέδιο που τέθηκε σε ψηφοφορία προχθές θα μπορούσε να γίνει νόμος του κράτους, εάν υπερψηφιζόταν και στη συνέχεια εγκρινόταν από το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Bundesrat). Και κάπως έτσι, θα άλλαζε δραματικά η μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας, χωρίς συνεννόηση με τις Βρυξέλλες ή με τους εταίρους της.
Η παρέμβαση της Άνγκελα Μέρκελ και η ανατροπή
Έπειτα από ώρες διαπραγματεύσεων, μια πρωτοβουλία των Φιλελευθέρων (FDP) για την παραπομπή του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Εσωτερικών, αλλά και αλλεπάλληλα πήγαινε-έλα στα γραφεία των κοινοβουλευτικών ομάδων, το CDU αποφάσισε να προχωρήσει με την ψηφοφορία.
Ωστόσο, δεν είχε λογαριάσει τη… «ξενοδόχο» Άνγκελα Μέρκελ, τη «Νέμεση» του Φρίντριχ Μερτς, η οποία, σε μια μάλλον ασυνήθιστη για την ίδια κίνηση, επέκρινε δημοσίως τον αρχηγό του CDU, χαρακτηρίζοντας την επιλογή του «λάθος».
Παραπολιτικό σχόλιο: Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Μερτς στη Βουλή, στο έδρανο του καγκελάριου βρισκόταν τυχαία… η αυτοβιογραφία της Άνγκελα Μέρκελ.
Και στην καταμέτρηση; Έλειπαν 12 ψήφοι από τις τάξεις του ίδιου του κόμματός του. Ανάμεσα στις «διαρροές» βρέθηκαν ο επιτελάρχης της πρώην καγκελαρίου, Χέλγκε Μπράουν, καθώς και δύο πρώην υφυπουργοί της.
Η τοποθέτηση της Μέρκελ, μιας πολιτικού που πάντα μετρούσε τα λόγια της, φαίνεται πως ήταν αρκετή. Το νομοσχέδιο καταψηφίστηκε και ο Φρίντριχ Μερτς βρέθηκε αντιμέτωπος με μια ηχηρή ήττα γοήτρου.
Τα ΜΜΕ «διαβάζουν» τις εξελίξεις με τον δικό τους τρόπο
Τα γερμανικά ΜΜΕ ερμήνευσαν τις εξελίξεις ανάλογα με τον προσανατολισμό τους.
Η BILD έκανε λόγο για «ψήφο κατά της βούλησης της πλειοψηφίας» και διέκρινε «κέρδη για τον Μερτς παρά την ήττα». Αντίθετα, το Der Spiegel σημείωσε πως ο Φρίντριχ Μερτς «δεν μπορεί», τονίζοντας ότι η αποτυχημένη πρωτοβουλία του για το μεταναστευτικό «καταδεικνύει εντυπωσιακά πόσο ακατάλληλος είναι για την καγκελαρία: κανείς δεν θα μπορούσε να θέλει εκεί τέτοια μυωπική συμπεριφορά και στρατηγική ανικανότητα».
Η διεθνής κατακραυγή και το «τζογάρισμα» του Μερτς
Το πιο εντυπωσιακό, ωστόσο, ήταν η αντίδραση των διεθνών ΜΜΕ, που, σαν συντονισμένα, μίλησαν για «τζογάρισμα», «στοίχημα» και «πόκερ».
- «Το τζογάρισμα του Μερτς με την ακροδεξιά γυρίζει μπούμερανγκ», έγραψε το Politico.
- «Η γερμανική αντιπολίτευση τζογάρει με την ακροδεξιά για τη μετανάστευση και χάνει», σημείωσαν οι New York Times.
- «Ο πιθανός επόμενος καγκελάριος βάζει ένα τεράστιο στοίχημα και προκαλεί αντιδράσεις», ανέφερε ο Economist.
Πράγματι, από την περασμένη Τετάρτη, ο Φρίντριχ Μερτς βλέπει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να κατεβαίνουν καθημερινά στον δρόμο διαμαρτυρόμενοι για το σπάσιμο ενός ταμπού δεκαετιών.
Στη Γερμανία, κανένα «κανονικό» κόμμα δεν μπορεί να συνεργάζεται ή έστω να κλείνει το μάτι στην ακροδεξιά AfD. Αυτό θεωρείται σοβαρό ζήτημα για τους Γερμανούς, που εδώ και δεκαετίες καλλιεργούν την κουλτούρα της μνήμης και αντιμετωπίζουν ως «ιερό» το τείχος προστασίας μεταξύ δημοκρατικών και ακροδεξιών δυνάμεων.
Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η Bundestag
Ο Φρίντριχ Μερτς πιθανότατα δεν θα χάσει τις εκλογές λόγω της ήττας του στην Bundestag. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν θα λυθεί στις 23 Φεβρουαρίου.
Την επόμενη ημέρα, ο αρχηγός του CDU θα κληθεί να βρει εταίρους για την κυβέρνησή του. Και δεν θα πρέπει μόνο να τους πείσει για τις θέσεις του, αλλά και για την αξιοπιστία του.
Η WELT, σε ένα λακωνικό αλλά αιχμηρό σχόλιο, έγραψε «Πολύ κακό για το τίποτα», χαρακτηρίζοντας δυσανάλογο το κόστος από τα κέρδη για τον υποψήφιο καγκελάριο.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, δεν αποκλείεται να χρειαστούν τέσσερα κόμματα για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Την ίδια ώρα, η AfD, η οποία έχει παγιωθεί στη δεύτερη θέση, παρακολουθεί τις εξελίξεις ατάραχη. Ούτως ή άλλως, οι υπόλοιποι αυτή τη στιγμή δουλεύουν για εκείνη.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
