Με τον νέο μαθηματικό τύπο που εισάγεται στην ετήσια διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, η κυβέρνηση έχει στόχο να θέσει ένα πλαίσιο, ένα «μπούσουλα» για την αύξηση διασφαλίζοντας πως αυτή θα ξεπερνάει το κόστος της ακρίβειας και του πληθωρισμού για τους πλέον ευάλωτους, εξηγεί μιλώντας στην «Ημερησία» ο νέος Γενικός Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων του υπουργείου Εργασίας, Νίκος Μηλαπίδης.
Σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του από την στιγμή που ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα, ο κ. Μηλαπίδης, πρώην Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Ασφάλισης, ανοίγει τα χαρτιά του και μιλά για όλα τα «καυτά» χαρτοφυλάκια που ανέλαβε από την προκάτοχό του, Άννα Στρατινάκη.
Θα προωθήσουμε ένα απλοποιημένο μοντέλο για τον κοινωνικό διάλογο
«Ο μαθηματικός τύπος θα είναι ο μπούσουλας της κυβέρνησης για τον κατώτατο μισθό» σημειώνει, εξηγώντας πως είναι σημαντικό ότι στο νέο πλαίσιο δεν θα μπορεί να μειώνεται ο κατώτατος μισθός. «Θέλουμε η αύξηση του κατώτατου μισθού να ξεπερνάει το κόστος της ακρίβειας», σημειώνει, προσθέτοντας πως το νέο πλαίσιο για το μισθό προβλέπει και διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
«Είναι η στιγμή να αναπτυχθεί ο κοινωνικός διάλογος», παρατηρεί, προαναγγέλλοντας πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για να ενισχυθεί η κάλυψη των μισθωτών από συλλογικές συμβάσεις. «Θα προωθήσουμε ένα απλοποιημένο μοντέλο για τον κοινωνικό διάλογο», εξηγεί.
Μιλώντας για την ψηφιακή κάρτα εργασίας, αναφέρει πως εφαρμόζεται ήδη σε 700.000 εργαζόμενους και με την διεύρυνση της χρήσης της στον τουρισμό και την εστίαση η κάλυψη θα φτάσει στο 1,5 εκατ. εργαζόμενους.
Απαντώντας στις ανησυχίες που εκφράζονται από την πλευρά των επιχειρήσεων τις εστίασης, λέει πως «αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των εργοδοτών αλλά και αυτές των εργαζομένων. Κανένας δεν έχει να φοβηθεί κάτι από την ψηφιακή κάρτα εργασίας».
Τοποθετείται και για το νέο επίδομα ανεργίας, το οποίο προωθεί η κυβέρνηση και επιβεβαιώνει πως η πιλοτική εφαρμογή του θα ξεκινήσει έως το τέλος του 2024. «Τα νέο επίδομα ανεργίας θέλουμε να είναι δικαιότερο και αναλογικότερο», διευκρινίζει.
Για την ίδια την ανεργία, εξηγεί πως «προσεγγίζουμε τον σκληρό πυρήνα της ανεργίας», ενώ παραδέχεται πως το πρόβλημα των δεξιοτήτων και της κατάρτισης θα μας απασχολεί για τα επόμενα 5 – 10 χρόνια
«Οι εργασιακές σχέσεις είναι προκλητικό πεδίο και κάθε κοινωνία οφείλει την πρόοδό της στην ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, καταλήγει.
Ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης:
Είδαμε πως πρόσφατα παραδόθηκε στο υπουργείο το πόρισμα για την ενσωμάτωση της Κοινοτικής Οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρώπη και αύξηση της κάλυψης από Συλλογικές Συμβάσεις 80%. Ταυτόχρονα η Κυβέρνηση έχει διακηρυγμένο στόχο τα 1.500 μέσο μισθό. Οι συλλογικές Συμβάσεις είναι βασικό εργαλείο για τις αυξήσεις μισθών. Πώς θα μεριμνήσετε ώστε να αυξηθεί η κάλυψη των εργαζομένων από ΣΣΕ και εν τέλει να αυξηθεί ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό το τομέα;
Η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς αποτελεί ένα πρόσθετο σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω διασφάλισης αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας για όλους τους εργαζόμενους. Η φιλοδοξία της κυβέρνησης, βέβαια, δεν σταματά και δεν πρέπει να σταματά στη διασφάλιση επαρκών κατώτατων μισθών αλλά επιδιώκουμε την περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης με σταθερές και καλά αμειβόμενες δουλειές.
Το πόρισμα με τις προτάσεις της Επιστημονικής επιτροπής για την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2022/2041 προβλέπει τη θέσπιση ενός μαθηματικού τύπου, ο οποίος θα προβλέπει πώς θα αυξάνεται ο κατώτατος μισθός (δεν θα επιτρέπεται να μειωθεί) από το 2028, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον πληθωρισμό όσο και την παραγωγικότητα της οικονομίας της χώρας μας, διασφαλίζοντας έτσι το γενικό επίπεδο προστασίας των εργαζομένων.
Η Οδηγία μεταξύ άλλων προωθεί την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στην διαμόρφωση του κατώτατου μισθού ενώ προβλέπει την κατάρτιση οδικού χάρτη («σχεδίου δράσης») για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Είναι γεγονός ότι η τελευταία 15ετία ο τριμερής κοινωνικός διάλογος υποχώρησε σημαντικά στην χώρα μας ως απόρροια του επείγοντος χαρακτήρα των ρυθμίσεων που προωθήθηκαν στο πεδίο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων.
Η Ενσωμάτωση της Οδηγίας αποτελεί μια ευκαιρία για την αναβάθμιση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του ποσοστού κάλυψης από αυτές, έχοντας πάντα κατά νου ότι η αύξηση των μισθών και η αύξηση της παραγωγικότητας πηγαίνουν χέρι-χέρι.
Σύντομα θα ξεκινήσει ο διάλογος της Κυβέρνησης με τους κοινωνικούς εταίρους με βάση το πόρισμα της Επιτροπής για την Οδηγία, προκειμένου στη συνέχεια, το τελικό κείμενο να εισαχθεί στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση πριν το τέλος του έτους.
Η ανεργία έπεσε για πρώτη φορά στην μεταμνημονιακή περίοδο κάτω από 10% και συγκεκριμένα στο 9.5%. Φαίνεται όμως πως εδώ και καιρό ταλαντεύεται περίπου στο ίδιο σημείο. Έχουμε φτάσει στον σκληρό πυρήνα της ανεργίας και πώς σχεδιάζετε να επιτύχετε περαιτέρω μείωση της;
Μέσα σε πέντε χρόνια το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί από το 17,5% στο 9,5%- επίδοση που αποτελεί την καλύτερη επίδοση στην ΕΕ. Τώρα απαιτούνται ακόμα πιο στοχευμένα μέτρα για να πέσει η ανεργία στο 7-8%.
Σύμφωνα με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι τον Ιούλιο του 2024 στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν 500.000 νέες θέσεις απασχόλησης . Η μείωση της ανεργίας συνδυάστηκε και με αύξηση των μισθών. Πιο συγκεκριμένα ο κατώτατος μισθός ενισχύθηκε κατά σχεδόν 28% μέσα σε 5 χρόνια, ενώ ο μέσος κατά περίπου 21%.
Όλα αυτά σχετίζονται με την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων χρόνων η Ελλάδα αναπτύσσεται σταθερά με ρυθμούς υψηλότερους από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (περίπου υψηλότερους κατά 2%), ενώ όπως όλα δείχνουν αυτή η τάση συνεχίζεται και το 2024, αφού με βάση τα πρόσφατα δημοσιοποιημένα στοιχεία της Eurostat η ανάπτυξη της χώρας ήταν σχεδόν 3 φορές υψηλότερη σε σχέση με την Ευρώπη για το δεύτερο τρίμηνο του 2024 (2,3% έναντι 0,8% σε ετήσια βάση). Αυτό δεν έχει συμβεί τυχαία αλλά είναι συνδυασμός μεταρρυθμίσεων, πολιτικής σταθερότητας και δημοσιονομικής υπευθυνότητας.
Εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε περισσότερες επενδύσεις και περισσότερες καλά αμειβόμενες δουλειές. Ο μηχανισμός διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας που λειτουργεί στο Υπουργείο μπορεί να αξιοποιηθεί για να μειώσει την ασυμμετρία δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε μεγαλύτερη της προγραμματισμένης κατά 0,5% μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ η δέσμευση της κυβέρνησης για επιπλέον μείωση κατά 0,5% έως το 2027 παραμένει ακέραια. Από το 2020 έως σήμερα, η «ασφαλιστική σφήνα» έχει μειωθεί κατά 4,4% ενώ από 1.1.2025 μειώνεται κατά 1% επιπλέον.
Αποτελεί οριζόντιο κίνητρο απασχόλησης αφού ευνοεί τις προσλήψεις. Πρόκειται, για σημαντικότατη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, που εφόσον επιμερίζεται μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη, αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα του μισθωτού, ενώ παράλληλα μειώνει το εργατικό κόστος του εργοδότη, αυξάνοντας το κίνητρο απασχόλησης και πρόσληψης.
Η αναδιάρθρωση του επιδόματος ανεργίας είναι ένα ακόμα μέτρο, το οποίο σχεδιάζεται πιλοτικά για να γίνει δικαιότερο και αναλογικότερο, αφού θα ενισχύει το δίχτυ ασφαλείας βραχυπρόθεσμα ώστε να επιτυγχάνεται υψηλότερη αναπλήρωση του εισοδήματος, και καθώς θα φθίνει με το πέρας των μηνών, αναμένεται να αυξήσει το κίνητρο για επιστροφή στην εργασία μέσο- και μακροπρόθεσμα.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την σταδιακή επέκταση της ψηφιακής κάρτας στο σύνολο της οικονομίας. Πρόκειται για μέτρο που καταγράφει τον πραγματικό χρόνο απασχόλησης, ενισχύει την επίσημη και νόμιμη απασχόληση, οδηγώντας είτε σε αυξήσεις των μισθών είτε σε νέες θέσεις εργασίας.
Μια που μιλήσατε για το επίδομα ανεργίας, η Κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας έχουν εξαγγείλει την αναμόρφωσή του. Τι πρέπει να περιμένουμε και πότε θα δούμε τις αλλαγές;
Πράγματι η αρχιτεκτονική του επιδόματος ανεργίας αλλάζει. Αυτή τη στιγμή, το πλήρες ποσό του επιδόματος, χωρίς προσαυξήσεις είναι ίσο με 510 ευρώ. Εφόσον ο πολίτης πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για να καταστεί δικαιούχος του επιδόματος λαμβάνει αυτό το ποσό ανεξάρτητα από το εισόδημα που λάμβανε κατά την εργασία του ή την ασφαλιστική του ιστορία κατά τον εργασιακό βίο.
Πρώτον, η παροχή είναι πολύ περιορισμένη για εργαζόμενους με σταθερή και πολυετή απασχόληση. Αυτό το άτομο, είναι πιο πιθανό, τουλάχιστον βραχυχρόνια, να έχει και πιο ανελαστικές υποχρεώσεις οι οποίες ήταν συνδεδεμένες με το εισόδημά του από εργασία. Επομένως, από τη στιγμή που το επίδομα είναι ασφαλιστική παροχή για την οποία καταβάλλονται εισφορές κατά την απασχόληση, θα πρέπει η παροχή αυτή να είναι και ως ένα βαθμό ανταποδοτική. Δεύτερον, η υφιστάμενη αρχιτεκτονική του επιδόματος δεν τροφοδοτεί τα βέλτιστα κίνητρα για ενεργή συμμετοχή στην αγορά εργασίας.
Με τη νέα αρχιτεκτονική το επίδομα θα αποτελείται από δύο μέρη. Από το σταθερό μέρος, το οποίο θα είναι κοινό για όλους, και από το μεταβλητό μέρος το οποίο θα συνδέεται με το εισόδημα κατά την περίοδο εργασίας και το πλήθος των ετών για τα οποία ο δικαιούχος κατέβαλλε εισφορές. Επίσης, το επίδομα θα φθίνει μέσα στο χρόνο.
Επομένως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι το επίδομα γίνεται δικαιότερο, αναλογικότερο και εμπροσθοβαρές. Ο δικαιούχος θα απολαμβάνει υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος του κατά του πρώτους μήνες της παροχής σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς και στη συνέχεια θα έχει κίνητρο να συμμετάσχει ενεργά στην αγορά εργασίας. Θέλουμε εργαζόμενους που κυνηγούν τα όνειρά τους και όχι εξαρτώμενους από επιδόματα που τους θέτουν στο περιθώριο. Η εικόνα της ελληνικής οικονομίας επιβάλλει –τώρα- να κάνουμε βήματα μπροστά.
Την πιλοτική εφαρμογή του νέου επιδόματος ανεργίας θα την δούμε πριν το τέλος του 2024;
Θεωρώ πως είναι μέσα στις πρωτοβουλίες του υπουργείου εργασίας που θα έρθει μέχρι το τέλος του χρόνου.
Η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Είδαμε πως εφαρμόστηκε στις τράπεζες, την βιομηχανία και το λιανεμπόριο και τώρα εισάγεται σε τουρισμό και εστίαση. Πως αξιολογείται την μέχρι στιγμής εφαρμογή της και ποιες προκλήσεις έχετε να αντιμετωπίσετε με την ένταξη του τουρισμού και της εστίασης στο σύστημα;
Η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στην Ελλάδα είναι το βασικό εργαλείο καταγραφής του ωραρίου εργασίας των εργαζομένων και ελέγχου της τήρησής του, στοχεύοντας στις διαφανείς εργασιακές σχέσεις, έχοντας ως βασικό σκοπό τη προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Βάσει των στοιχείων του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, από το 2021 που ξεκίνησε η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας παρατηρείται μια σταθερή άνοδος των υπερωριών που καταγράφονται για τους ενταγμένους κλάδους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση στις δηλωθείσες υπερωρίες στα σούπερ μάρκετ, όπου από την έναρξη της εφαρμογής του μέτρου έως το τέλος του 2023, σημειώθηκε σωρευτική αύξηση ύψους 61%. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά, γεγονός ελπιδοφόρο για την ολιστική πάταξη της υποδηλωμένης και αδήλωτης εργασίας, που κατέληξε πριν μερικά χρόνια να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση στην αγορά.
Όπως σε κάθε μεταρρύθμιση, το στοίχημα είναι μεγάλο και οι προκλήσεις αρκετές. Ιδίως στον χώρο του τουρισμού και της εστίασης θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ζητήματα που σχετίζονται με το μέγεθος των δυο κλάδων (αθροιστικά περίπου 7000.000), την φύση της εργασίας, τα μεγέθη των επιχειρήσεων, την εποχικότητα, την απλοποίηση της νομοθεσίας, τις τεχνικές παραμετροποιήσεις στις υποδομές και τα συστήματα των επιχειρήσεων, αλλά και την λελογισμένη εποπτεία από τους ελεγκτικούς φορείς.
Η αλλαγή εργασιακής κουλτούρας χτίζεται αργά αλλά είμαστε αισιόδοξοι ότι θα φέρει την Ελλάδα συνολικά ένα βήμα πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα εργασίας.
Oι εργαζόμενοι θα πρέπει να φοβούνται την έλευση της Τεχνητής Νοημοσύνης; Η αυτοματοποίηση θα οδηγήσει σε απώλεια θέσεων απασχόλησης;
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μια συμβατική τεχνολογία. Είναι σίγουρο ότι αναδύεται μια νέα σχέση ανθρώπου-μηχανής. Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με τρεις κυρίως τρόπους: από ανθρώπους , από μηχανές και από συνεργασία ανθρώπων και μηχανών. Αυτή η αλλαγή δεν είναι ούτε εγγενώς απειλητική, ούτε εγγενώς λυτρωτική. Είναι σίγουρα όμως πολύ διαφορετική!
Εγείρονται πράγματι σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της εργασίας, την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων και τη διατήρηση των ανθρώπινων αξιών σε έναν όλο και πιο αυτοματοποιημένο κόσμο. Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση είναι και θα παραμείνει το κλειδί για την εργασία. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δε χρειάζεται φόβος. Είναι καθήκον των κοινωνιών, των κυβερνήσεων και των πολιτών να κατανοήσουμε τις αλλαγές, ώστε να τις συμφιλιώσουμε με τις αξίες, τις δομές και τα κοινωνικά μας συμβόλαια.
Εξασφαλίζοντας τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των νέων τεχνολογιών και ανθρώπινων δεξιοτήτων για όλο και μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού, εξασφαλίζουμε την αποτελεσματικότερη μετάβαση της οικονομίας στις νέες παραγωγικές προκλήσεις και τη μεγαλύτερη συμμετοχή μας στην παγκόσμια διαδικασία παραγωγής.
Πρόσφατα σας ανατέθηκε το χαρτοφυλάκιο των Εργασιακών Σχέσεων, παλαιότερα ήσασταν υπεύθυνος για την Κοινωνική Ασφάλιση. Πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα και για έναν τομέα με αρκετές απαιτήσεις. Ποιες είναι οι προτεραιότητες σας από το νέο αυτό πόστο;
Πράγματι, οι εργασιακές σχέσεις βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε επιστημονικής και πολιτικής αντιπαράθεσης γιατί επηρεάζουν ταυτόχρονα τις επενδύσεις, τις επιχειρήσεις και την ζωή, το εισόδημα και το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων.
Η ελληνική αγορά εργασίας έχει αλλάξει άρδην την τελευταία 5ετία. Αναζητούνται πλέον εργαζόμενοι κι όχι δουλειές. Η μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και της συμμετοχής στην αγορά μέσω (α) βελτίωσης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού (απασχολούμενων και ανέργων) και (β) της αύξησης του ποσοστού συμμετοχής εκείνων των ομάδων του πληθυσμού που υπο-εκπροσωπούνται (γυναίκες, νέοι, ΑΜΕΑ και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας). Η αυξημένη παραγωγικότητα θα μπορούσε επίσης να πηγάζει από τα πιο υγιή όρια επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Στο σύγχρονο κόσμο της εργασίας, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους και να επανειδικεύονται καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους ενώ θα πρέπει να μπορούν να προσαρμόζονται σε κάθε αλλαγή. Η μείωση της μεγάλης αναντιστοιχίας που υπάρχει μεταξύ δεξιοτήτων και απαιτήσεων της αγοράς είναι το στοίχημα της επόμενης δεκαετίας για την Ελλάδα. O επαναπατρισμός εργαζομένων από το εξωτερικό θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ιμάντας τεχνογνωσίας.
Όλοι μας πλέον αισθανόμαστε τις ευκαιρίες αλλά και τις προκλήσεις της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, της τεχνητής νοημοσύνης της μηχανικής μάθησης, των μεγάλων δεδομένων και της βιοτεχνολογίας. Θα πρέπει να έχουμε -πάντα- κατά νου ότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται τελικά από τη δημιουργία σταθερών, καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας που δίνουν την ευκαιρία στους νέους να πραγματώσουν τα όνειρά τους εντός της χώρας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
