Σε ένα χρόνο από σήμερα τοποθετεί την έναρξη της σταθερής πτωτικής πορείας των τιμών στα τρόφιμα, ο Γενικός Διευθυντής της νεοσυσταθείσας «Ένωσης σούπερ μάρκετ Ελλάδος» Απόστολος Πεταλάς με την προϋπόθεση, βέβαια, να μην έχουμε νέες αναταραχές στο ενεργειακό κόστος - όπως διαφαίνεται ότι συμβαίνει το τελευταίο χρονικό διάστημα - ή άλλες σημαντικές αναταράξεις και φυσικές καταστροφές λόγω κλιματικής κρίσης.
Στην συνέντευξη που παραχώρησε στην «Η» ο κ. Απόστολος Πεταλάς - στο πλαίσιο των podcast που εγκαινιάζει η «Η» - την πρώτη του συνέντευξη μετά την σύσταση της «Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος», μιλά για όλα τα καυτά θέματα της επικαιρότητας.
Επισημαίνει πως η 6μηνη δέσμευση των προμηθευτών σε εκπτώσεις τουλάχιστον 5% είναι η αχίλλειος πτέρνα του νέου μέτρου που πρόσφατα ανακοίνωσε και θέλει να εφαρμόσει το υπουργείο Ανάπτυξης για να αντιμετωπίσει την ακρίβεια. «Οταν κάποιος πάει να δεσμευτεί για 6 μήνες, πρέπει να το σκεφτεί πολύ γιατί δεν θα έχει περιθώριο ανατροπής της δέσμευσης του»...
Ο ίδιος εκτιμά πως στο μέτρο θα σπεύσουν, κατ αρχήν, να ενταχθούν προμηθευτές προϊόντων που δεν είναι ευαλλοίωτα και μπορούν να έχουν μια κάποια πρόβλεψη τιμής εντός 6μήνου, όπως συσκευασμένα τρόφιμα, απορρυπαντικά, καθαριστικά, προϊόντα προσωπικής φροντίδας κ.α. Εφιστά, βέβαια, την προσοχή στις λεπτομέρειες και στον μηχανισμό με τον οποίο θα «χτιστεί» το νέο μέτρο, διότι όπως λέει «το θέμα της αξιοπιστίας της διαδικασίας και της προβολής και της δέσμευσης έχει σημασία».
Κατά τον κ. Πεταλά, το οργανωμένο λιανεμπόριο «που σήμερα στην Ελλάδα λειτουργεί με εξαιρετικά χαμηλά αποτελέσματα, περίπου 1,5% με 2 % στον τζίρο, από μόνο του μεγάλα περιθώρια μείωσης τιμών δεν έχει».
Ο ίδιος μάλιστα υποστηρίζει πως ο πληθωρισμός των τροφίμων παραμένει καρφωμένος ψηλά, παρά την πτώση των τιμών της ενέργειας, καθώς «το αποτέλεσμα της βελτίωσης των τιμών της ενέργειας θέλει κάποιο χρόνο για να εμφανιστεί και στο ράφι». και πάντως σίγουρα «ο κλάδος των τροφίμων θέλει περισσότερο χρόνο ομαλότητας για να μπορέσει να σταθεροποιηθεί».
Ολόκληρη η συνέντευξη:
Καταρχήν σιδεροκέφαλος. Καλή επιτυχία στη νέα Ένωση Σούπερ Μάρκετ, ένα όργανο που χρειάζονταν η αγορά. Λοιπόν, είχατε πρόσφατα μια συνάντηση με τον υπουργό Ανάπτυξης, τον Κώστα Σκρέκα σε σχέση με την εφαρμογή των νέων μέτρων από τα σουπερμάρκετ για την ακρίβεια. Πώς βλέπετε, σαν Ένωση, αυτά τα νέα μέτρα τα οποία εξαγγέλθηκαν; Μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη;
Κατ αρχήν σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και για την ευχή σας να είμαστε σιδεροκέφαλοι και εγώ και βεβαίως η Ενωση που δημιουργήθηκε πολύ πρόσφατα και - όπως είπατε - δημιουργήθηκε σαν μια ανάγκη και όχι σαν μια πολυτέλεια. Η Δημόσια Διοίκηση ήθελε πάντοτε και θέλει να μπορεί να επικοινωνεί με τον κλάδο για θέματα δημοσίου συμφέροντος. Και μέχρι τώρα αυτό δεν ήταν εύκολο. Ήταν όμως μια ανάγκη και των κοινωνικών εταίρων και των ανεξάρτητων αρχών, αλλά και των μελών της Ένωσης που έπρεπε να έχουν έναν τρόπο να μπορούν να παίρνουν θέσεις σε μεγάλα θέματα που αφορούν την κοινωνία και την οικονομία.
Τώρα σχετικά με το θέμα του πληθωρισμού, το οποίο είναι το νούμερο ένα θέμα παγκοσμίως αυτή τη στιγμή και προβληματίζει τις κοινωνίες, τους πολίτες, τις κυβερνήσεις, τις υπερεθνικές εξουσίες όπως είναι οι κεντρικές τράπεζες, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι ο ΟΟΣΑ. Είναι το νούμερο ένα θέμα.
Και επειδή αυτό το θέμα δημιουργεί αβεβαιότητες προς όλες τις κατευθύνσεις, αυτό δημιουργεί και πολλά άλλα αρνητικά συναισθήματα, προβληματισμούς και ανάγκες, ώστε να υπάρξουν κάποιας μορφής παρεμβάσεις μήπως και το πρόβλημα μειωθεί.
Να έρθω τώρα ακριβώς στο συγκεκριμένο ερώτημα. Κοιτάξτε, πολλά πράγματα μπορούν να βοηθήσουν στο να παίξει ένα ρόλο και το θέμα των παρεμβάσεων που θέλει να κάνει το υπουργείο.
Βεβαίως οι αιτίες που έχουν δημιουργήσει τον πληθωρισμό είναι διεθνείς, είναι μεγάλες, είναι στρατηγικές, είναι αποτέλεσμα και της πανδημίας που διατάραξε την εφοδιαστική αλυσίδα, της ενεργειακής κρίσης και τώρα πολύ έντονα αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης. Μακάρι σε τόσο μεγάλο μέγεθος προβλημάτων, να μπορούν κάποιες τέτοιες παρεμβάσεις να δίνουν διέξοδο. Μπορούν όμως να δώσουν μια καλύτερη, αν θέλετε προοπτική.
Το υπουργείο θέλει να δώσει τη δυνατότητα σε όλους όσοι προμηθεύουν το οργανωμένο λιανεμπόριο, είτε είναι παραγωγοί είτε είναι εισαγωγείς, να κάνουν μία μείωση της τιμής στους τιμοκαταλόγους τους τουλάχιστον 5% ή και περισσότερο σε μια πιο σταθερή βάση και γι αυτό το λόγο έχει βάλει το όριο των 6 μηνών
Να μετριάσουν κάπως το πρόβλημα.
Να μετριάσουν κάπως, κάπως το πρόβλημα. Τα συγκεκριμένα μέτρα που ανήγγειλε το υπουργείο – και τα οποία συζητήσαμε γιατί είχαμε και μια συνάντηση πρόσφατα στο υπουργείο για να δούμε λίγο και την εφαρμογή τους αλλά και τη στόχευση τους – θα μπορούσαν και αυτά να βοηθήσουν λίγο.
Ουσιαστικά το Υπουργείο, πέρα από άλλα μέτρα που έχει κάνει μέχρι τώρα, όπως είναι το «καλάθι του νοικοκυριού», ο έλεγχος του μεικτού περιθωρίου κέρδους - πολλά παρεμβατικά θα έλεγα μέτρα, γιατί αυτά τα μέτρα σε μια ελεύθερη οικονομία δεν θεωρούνται ούτε αποδεκτά ούτε λειτουργικά, αλλά στις συνθήκες που ζούμε, η Διοίκηση, η Δημόσια Διοίκηση πιστεύει ότι έχουν ρόλο – προσπαθεί να πάρει κι άλλα μέτρα, λίγο πολύ παρόμοιας μορφής, αλλά αυτή τη φορά όχι τόσο τιμωρητικά, όσο ενθαρρυντικά.
Θέλει λοιπόν να δώσει τη δυνατότητα σε όλους όσοι προμηθεύουν το οργανωμένο λιανεμπόριο με προϊόντα, δηλαδή τους προμηθευτές, είτε είναι παραγωγοί είτε είναι εισαγωγείς, να κάνουν μία μείωση της τιμής στους τιμοκαταλόγους τους, στις προτεινόμενες τιμές δηλαδή - που τις περισσότερες φορές είναι και τιμές πώλησης - να τους ενθαρρύνει να το κάνουν αυτό με μια πιο σταθερή βάση γι αυτόν το λόγο και έχει βάλει το όριο των 6 μηνών, αλλά ταυτόχρονα και να έχει και ένα μέγεθος (σ.σ. μια έκπτωση) που να είναι τουλάχιστον 5% ή και περισσότερο.
Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, εφόσον δεσμευτεί μια εταιρεία προμηθευτική και προς το υπουργείο και προς το λιανεμπόριο, τότε αυτό να προβάλλεται στον καταναλωτή και ο καταναλωτής να το αναγνωρίζει και να το συνυπολογίζει στις αποφάσεις που παίρνει. Αυτό βασικά είναι το ένα μέτρο.
Αυτό που κάνει το μέτρο πολύπλοκο είναι η αβεβαιότητα των εξελίξεων. Όταν κάποιος πάει να δεσμευτεί για 6 μήνες, πρέπει να το σκεφτεί πολύ γιατί δεν θα έχει περιθώριο ανατροπής της δέσμευσης του.
Εσείς είστε άνθρωπος της αγοράς ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα πώς κινούνται τα πράγματα. Υπάρχει διάθεση ή και δυνατότητα στους προμηθευτές σε αυτή τη φάση να προχωρήσουν σε τέτοιες μειώσεις τιμών, οι οποίες - από ότι καταλαβαίνω και από ότι τουλάχιστον λέει το υπουργείο - θα πρέπει να είναι πάνω και πέρα από τις προωθητικές προσφορές;
Είναι πολύ εύστοχο το ερώτημά σας. Καταρχήν το αν θέλουν ή αν προτίθενται, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι επειδή ο πληθωρισμός δεν βοηθάει κανέναν, κανέναν μα κανέναν παγκοσμίως, όλοι θα ήθελαν να κάνουν κάτι για να το μετριάσουν το πρόβλημα.
Αυτό που το κάνει λίγο πιο πολύπλοκο είναι η αβεβαιότητα των εξελίξεων, είτε η αβεβαιότητα των εξελίξεων κυρίως στα ενεργειακά, αλλά τώρα και με την κλιματική αλλαγή υπάρχουν αβεβαιότητες. Όταν κάποιος πάει να δεσμευτεί για 6 μήνες, πρέπει να το σκεφτεί πολύ γιατί δεν θα έχει περιθώριο ανατροπής της δέσμευσης του.
Πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετοί προμηθευτές, οι οποίοι δουλεύουν μεσομακροχρόνια όσο αυτό το επιτρέπουν οι συνθήκες και κάνουν αγορές με ορίζοντα περισσότερο από 6 μήνες, είτε εφοδιάζονται, είτε μπορούν να επηρεάσουν τα πράγματα τουλάχιστον για τους επόμενους 6 μήνες. Άρα έχουν ένα πιο καθαρό τοπίο.
Αυτοί οι προμηθευτές νομίζω μπορούν πιο εύκολα να κάνουν τέτοιου είδους ενέργειες και γιατί αυτό μπορεί να συμβάλει στο πρόβλημα, αλλά κυρίως γιατί θέλουν να προβάλουν και τα προϊόντα τους περισσότερο.
Μιλάμε για προμηθευτές, κυρίως τροφίμων ή όχι;
Η πρόθεση του υπουργείου είναι να περιλάβει - από ότι μας είπε – και τα τρόφιμα όλα, όσα είναι στις κατηγορίες που αφορούν το «καλάθι του νοικοκυριού», που είναι άλλωστε τα περισσότερα τρόφιμα.
Και μιλάμε για συσκευασμένα τρόφιμα, καθώς τα ευαλλοίωτα τρόφιμα έχουν καθημερινές τιμές. Δεν μπορεί γι αυτά να δεσμευθεί κάποιος για 6 μήνες, ότι θα έχει στα ζαρζαβατικά για παράδειγμα σταθερή τιμή ή θα έχει κρέας κλπ.
Άρα μιλάμε για συσκευασμένα καταναλωτικά προϊόντα και τρόφιμα.
Αλλά νομίζω ότι η πρόθεσή του υπουργείου είναι να βάλει και άλλες κατηγορίες, όπως είναι καθαριστικά, προϊόντα προσωπικής φροντίδας, είδη για την φροντίδα του σπιτιού. Θέλει να διευρύνει την κατηγορία αυτή και να είναι μεγαλύτερη από ότι είναι στις συνήθεις κατηγορίες του καλαθιού.
Από την απάντησή της καταλαβαίνω ότι υπάρχει μια κατηγορία προμηθευτών οι οποίοι θα μπορούσαν - κατά την άποψή σας - να προχωρήσουν σε τέτοιες εκπτώσεις και σε τέτοιες μειώσεις τιμών. Αυτή την κατηγορία πού την εντοπίζετε; Κυρίως στον κλάδο των τροφίμων, σε άλλους κλάδους ή δεν είναι κλαδική η διάκριση;
Κοιτάξτε, δεν είναι κατ ανάγκην κλαδικό. Υπάρχουν αρκετά προϊόντα συσκευασμένα, τα οποία έχουν διάρκεια ζωής αρκετά μεγάλη και συνήθως οι παραγωγοί, οι εισαγωγείς αυτών μπορούν να προγραμματίσουν καλύτερα την πορεία των τιμών από ότι τα προϊόντα τα οποία είναι commodities και έχουν ένα ημερήσιο, αν θέλετε, χρηματιστήριο.
Άρα πιστεύω ότι κάποιοι προμηθευτές - όλοι θέλουν να συμβάλουν - αλλά κάποιοι προμηθευτές θα έχουν και την δυνατότητα και κάποιοι πιστεύω ότι θα μπορούσαν να το τολμήσουν κιόλας για να συμβάλουν και αυτοί στο πρόβλημα, αλλά και να προβάλουν και τα προϊόντα
Εσείς σαν Ένωση Σούπερ Μάρκετ είχατε κάποιες πρώτες αντιδράσεις από προμηθευτές, από βιομηχανίες εγχώριες για αυτό το μέτρο;
Επειδή είναι πάρα πολύ φρέσκο το μέτρο…
Είναι πολύ νωρίς είναι η αλήθεια…
Όχι, δεν έχουμε ακόμα συζητήσεις ή συναντήσεις με φορείς και δεν μιλάω για την Ένωση. Διότι η ένωση των σούπερ μάρκετ, θέλω να διευκρινίσω, είναι αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ούτε συμφωνίες κάνει, ούτε μιλάει με προμηθευτές, ούτε μιλάει για τιμές, ούτε μιλάει για τέτοια πράγματα. Μιλάει θεσμικά και μιλάει με το υπουργείο.
Αλλά τα μέλη της Ένωσης, τα οποία είναι οι 9 μεγαλύτερες αλυσίδεςλιανεμπορίου που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, πιστεύω ότι σύντομα θα έχουν επαφές και βέβαια εφόσον συγκεκριμενοποιηθούν και τα διαδικαστικά θέματα, γιατί όπως ξέρετε οι λεπτομέρειες είναι σημαντικές.
Φυσικά, μπορεί να κρύβεται ο διάβολος στις λεπτομέρειες. Όταν λέμε θα έχουν συγκεκριμένη προβολή, εννοούμε ότι θα έχουν συγκεκριμένη προβολή μέσα στο σουπερμάρκετ, σε ειδικό σημείο φαντάζομαι με ειδικά ταμπελάκια και ούτω καθεξής..
Οι σκέψεις του υπουργείου δεν είναι να πάμε σε προβολή με ιδιαίτερους χώρους, γιατί οι χώροι στο σούπερ μάρκετ είναι περιορισμένοι. Ήδη το «καλάθι» έχει ειδικούς χώρους, υπάρχουν τακτικές προβολές κτλ.
Η πρόθεση του υπουργείου είναι να υπάρχει προβολή πάνω στο ράφι. Δηλαδή αυτό το προϊόν που βλέπετε εδώ, με κάποιον εύκολο τρόπο και όχι πολύπλοκο που θα δυσκολεύεται ο καταναλωτής, να μπορεί να αναγνωρίζει ότι αυτός ο προμηθευτής έκανε μια μείωση και δεσμεύτηκε ότι αυτή η μείωση γι αυτό το προϊόν θα έχει μια διάρκεια τουλάχιστον έξι μήνες.
Η πρόθεση του υπουργείου είναι να υπάρχει προβολή πάνω στο ράφι. Δηλαδή αυτό το προϊόν που βλέπετε εδώ, με κάποιον εύκολο τρόπο να μπορεί να αναγνωρίζει ο καταναλωτής ότι αυτός ο προμηθευτής έκανε μια μείωση και δεσμεύτηκε ότι αυτή η μείωση γι αυτό το προϊόν θα έχει μια διάρκεια τουλάχιστον έξι μήνες.
Καταλαβαίνω, όμως είπατε, ότι η μεγάλη δυσκολία σε αυτό το μέτρο είναι ότι έχει ένα εξάμηνο περιθώριο δέσμευσης σε μια περίοδο κατά την οποία οι συνθήκες είναι ρευστές, η οικονομική κατάσταση είναι ρευστή κυρίως ως προς τις τιμές της ενέργειας, όχι τόσο όσο πέρυσι φυσικά, αλλά και με τα επιτόκια. Γενικώς είναι λίγο δύσκολη η κατάσταση. Υπάρχει κάποια άλλη αδυναμία σε αυτό το μέτρο που μπορεί να δυσκολέψει κάποιους προμηθευτές να ενταχθούν πέρα από την διάρκειά του, δηλαδή το ότι πρέπει να δεσμευτείς σε μια τιμή για έξι μήνες;
Κοιτάξτε, έχει σημασία το θέμα της αξιοπιστίας της διαδικασίας και της προβολής και της δέσμευσης. Διότι ξέρετε σε όλα τα πράγματα, εάν δεν γίνουν, αν δεν σχεδιαστούν όπως πρέπει, μπορεί να υπάρξει καταχρηστική λειτουργία και ενδεχομένως να μην προβληθούν προϊόντα που πραγματικά δεσμεύθηκαν και μειώθηκε η τιμή τους ή να προβληθούν προϊόντα τα οποία η δέσμευση αυτή και η προβολή αυτή να μην αντιστοιχεί σε αξιοπιστία.
Γι αυτό το λόγο και οι διαδικασίες και οι λεπτομέρειες έχουν σημασία. Όλα αυτά όμως τα διαδικαστικά θέματα, το υπουργείο είναι σε μια διαδικασία αυτή τη στιγμή και με το οργανωμένο λιανεμπόριο αλλά και με τους συνδέσμους των προμηθευτών, ούτως ώστε αυτό που θα βγει την εβδομάδα που έρχεται σαν τελική υπουργική απόφαση, αφού έχει προηγηθεί πρώτα και ένα σχέδιο νόμου, νομίζω πως αυτές οι διαδικασίες είναι σημαντικές για να υπάρχει αξιοπιστία και εμπιστοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου.
Ακούσαμε από την πλευρά των εκπροσώπων της βιομηχανίας τροφίμων και από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών τροφίμων, κ. Ιωάννη Γιώτη, συγκεκριμένα ότι δεν υπάρχει περιθώριο για νέες μειώσεις τιμών, ότι δεν υπάρχει πληθωρισμός της απληστίας όπως χαρακτηριστικά λέγεται και το περιθώριο κέρδους είναι πολύ συγκεκριμένο και περιορισμένο. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει πράγματι η δυνατότητα να έχουμε μειώσεις τιμών και μάλιστα 5%;
Κοιτάξτε, αυτό που σίγουρα γνωρίζω εγώ είναι ότι το οργανωμένο λιανεμπόριο δεν μπορεί από μόνο του, έχει υποστεί μια σημαντική πίεση πάνω στα οικονομικά του τα τελευταία 4 χρόνια και με την πανδημία όπου χρειάστηκε να λειτουργήσει κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Το οργανωμένο λιανεμπόριο αγοράζει προϊόντα και τα πουλάει, δεν παράγει. Επομένως δέχεται πληθωρισμό και πίεση και δέχτηκε και μια εκρηκτική άνοδο του λειτουργικού του κόστους. Είτε αυτό λέγεται ενέργεια, είτε αυτό λέγεται logistics είτε αυτό λέγεται και κόστος εργατικό. Ένα μεγάλο θέμα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή, όπως πολλοί άλλοι κλάδοι, το οργανωμένο λιανεμπόριο είναι η εύρεση προσωπικού για τη λειτουργία του. Και αυτό όπως καταλαβαίνετε ανεβάζει το κόστος.
Άρα μπορώ να πω ότι το οργανωμένο λιανεμπόριο που σήμερα στην Ελλάδα λειτουργεί με εξαιρετικά χαμηλά αποτελέσματα, περίπου 1,5% με 2 % στον τζίρο, από μόνο του μεγάλα περιθώρια μείωσης τιμών δεν έχει. Κάνει ό,τι μπορεί με προσφορές.
Θα έλεγα ότι αρκετοί από αυτούς τους λόγους αφορούν και γενικότερα την επιχειρηματικότητα. Γι αυτό το λόγο και βλέπετε ότι πολλές εταιρείες κάνουν προσφορές μέσα στα σουπερμάρκετ. Το ερώτημα τώρα είναι – πέρα από τις προσφορές οι οποίες συνήθως έχουν διάρκεια μιας εβδομάδας, 10 ημερών, άντε ένα μήνα – εάν κάποιος ουσιαστικά θα τολμήσει ή θα μπορέσει να σχεδιάσει με ορίζοντα έξι μήνες με την αβεβαιότητα που υπάρχει. Θα φανεί στην πράξη αυτό, κύριε Φώσκολε.
Άρα αντιλαμβάνομαι ξανά από την απάντησή σας, ότι η αχίλλειος πτέρνα αυτού του μέτρου είναι το εξάμηνο, η εξάμηνη δέσμευση. Ο άλλος θα πρέπει να δεσμευτεί για 6 μήνες και μάλιστα σε μια μείωση τιμής 5%, η οποία δεν είναι και μικρή αν είναι πάνω στην προσφορά;
Είναι από 5% και πάνω. Κοιτάξτε σας είπα, όσο πιο θολός είναι ο ορίζοντας… Να σας ρωτήσω τώρα τι θα γίνει με το ενεργειακό κόστος που έχει πάρει μια ανιούσα πορεία; Τα γεωπολιτικά προβλήματα είναι σε εξέλιξη, δεν έχουν προσδιοριστεί και η κλιματική αλλαγή δείχνει τα δόντια της πλέον όχι σε ορίζοντα εξάμηνο, αλλά σε ορίζοντα εβδομάδων.
Για σκεφτείτε λίγο στην Ελλάδα τι βιώσαμε τις τελευταίες 8 εβδομάδες, εξελίξεις που επηρέασαν σίγουρα την εφοδιαστική αλυσίδα. Άρα η αβεβαιότητα σίγουρα ένας παράγων. Αν μπορούσε να προβλεφθεί καλύτερα το μέλλον, νομίζω ότι πάρα πολλοί προμηθευτές θα κάνανε τις μειώσεις που λέμε.
Το οργανωμένο λιανεμπόριο που σήμερα στην Ελλάδα λειτουργεί με εξαιρετικά χαμηλά αποτελέσματα, περίπου 1,5% με 2% στον τζίρο, από μόνο του μεγάλα περιθώρια μείωσης τιμών δεν έχει
Πάντως, κύριε Πεταλά, βλέπουμε ότι για 17ο συνεχόμενο μήνα, τον Αύγουστο ο πληθωρισμός στα τρόφιμα έτρεξε με διψήφιο ποσοστό και μάλιστα με 10,7%. Μιλάμε για 17 μήνες που έχουμε διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού στα τρόφιμα. Δεν είναι και μικρό Και πώς είναι δυνατό να έχουμε 10,7% πληθωρισμό στα τρόφιμα και 2,5% γενικό πληθωρισμό; Γιατί υπάρχει αυτή η τεράστια ανισορροπία; Δεν υπάρχει εδώ ένας πληθωρισμός της απληστίας κάπου;
Κοιτάξτε, νομίζω ότι το κακό είναι παγκόσμιο. Το θέμα του πληθωρισμού τροφίμων
Όχι όμως σε τόσο μεγάλη ψαλίδα.
Όχι, όχι σε τόσο μεγάλη ψαλίδα είναι παγκοσμίως. Η εσωτερική συζήτηση στην Ελλάδα είναι ότι είμαστε μισή μονάδα η μια μονάδα πάνω από το μέσον όρο των τροφίμων σε σχέση με την Ευρώπη ή τον παγκόσμιο πληθωρισμό.
Δηλαδή αν στην Ελλάδα είναι 11 και στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι 10,5, γίνεται μια μεγάλη συζήτηση γιατί είναι 11 και δεν είναι 10,5. Αλλά είναι 10,5 ο μέσος όρος της Ευρώπης με βάση τα τελευταία στοιχεία και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην Αμερική και στην Ασία και σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου.
Και δεν μιλάμε τώρα σε χώρες όπου ο πληθωρισμός είναι ένα εγγενές θέμα που τρέχει εδώ και πολλά χρόνια με διψήφιους αριθμούς. Μιλάμε τώρα για χώρες που βίωσαν 20 χρόνια απόλυτης σταθερότητας, πολύ χαμηλών επιτοκίων και πολύ χαμηλού πληθωρισμού, πράγμα το οποίο όπως καταλαβαίνετε ούτε την κοινωνία εκπαίδευσε στο πώς να διαχειρίζεται τον εαυτό της όταν υπάρχει πληθωρισμός, ούτε τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά ούτε και τις δημόσιες διοικήσεις.
Και οι κυβερνήσεις νομίζω δεν έχουν εμπειρία στον οργανωμένο, στο δυτικό κόσμο πώς να το αντιμετωπίσουν. Ακόμα και οι κεντρικές τράπεζες αυτοσχεδιάζουν σε ένα βαθμό, κατά τη γνώμη μου, για να βρουν τη λύση σε κάτι τέτοιο.
Πού οφείλεται όμως; Πού οφείλεται αυτό; Ας πούμε ότι είναι παγκόσμιο πρόβλημα…
Η ενέργεια είναι ένας πάρα πολύ σημαντικός παράγων που επηρεάζει και την επιχειρηματικότητα και επηρεάζει το συνολικό πληθωρισμό. Αυτό που έχουμε βιώσει τους τελευταίους αρκετούς μήνες είναι μια μεγάλη αύξηση της ενέργειας μετά μια μεγάλη μείωση της ενέργειας. Τώρα πάλι μια μεγάλη αύξηση της ενέργειας. Αυτό επηρεάζει πάρα πολύ το μέσο πληθωρισμό.
Το αποτέλεσμα της βελτίωσης των τιμών της ενέργειας θέλει κάποιο χρόνο για να εμφανιστεί και στο ράφι - Σίγουρα ο κλάδος των τροφίμων θέλει περισσότερο χρόνο ομαλότητας για να μπορέσει να σταθεροποιηθεί
Ναι αλλά όχι τόσο μεγάλη όσο πέρυσι το καλοκαίρι. Δεν είναι το ίδιο.
Γι αυτό το λόγο και επειδή έπεσε πολύ η ενέργεια, όπως καταλαβαίνετε, γι αυτό το λόγο και ο μέσος πληθωρισμός, ο συνολικός πληθωρισμός έπεσε. Ενώ ο πληθωρισμός των τροφίμων, που δεν είναι ένα διεθνές commodity και είναι πάρα πολύ σκορπισμένες οι μονάδες που παράγουν, θα έλεγα ότι το αποτέλεσμα της βελτίωσης των τιμών της ενέργειας θέλει κάποιο χρόνο για να εμφανιστεί και στο ράφι.
Αυτό που έρχεται ως κλιματική κρίση το κάνει ακόμα πιο πολύπλοκο, γιατί η κλιματική αλλαγή κυρίως επηρεάζει τις παραγωγές τροφίμων, όπως καταλαβαίνετε. Βλέπουμε το ελαιόλαδο, βλέπουμε το χοιρινό, βλέπουμε τα οπωρόκηπευτικά. Όλα αυτά τα προϊόντα επηρεάζονται πέρα από την ενέργεια, πέρα από την αβεβαιότητα και από κάτι που βιώνουμε, την κλιματική αλλαγή και μάλιστα με έντονο τρόπο. Επομένως, σίγουρα είναι ένας χώρος που θέλει περισσότερο χρόνο ομαλότητας για να μπορέσει να σταθεροποιηθεί.
Εάν οι διεθνείς τιμές της ενέργειας έμεναν στα επίπεδα που γνωρίζουμε όταν μειώθηκαν και χωρίς extreme προβλήματα στην κλιματική αλλαγή θα πάρει περίπου 6 με 12 μήνες για να φτάσουμε σε ένα επίπεδο μεγαλύτερης βεβαιότητας, ώστε να ξεκινήσει η σταθερά πτωτική πορεία των τιμών
Άρα είναι θέμα χρονοκαθυστέρησης, λέτε. Τώρα, να ρωτήσω, εσείς πότε βλέπετε ότι θα μπορούσαμε να δούμε καταρχήν τον πληθωρισμό στα τρόφιμα να πέφτει κάτω από διψήφιο ποσοστό και κατά δεύτερον να δούμε τις πρώτες μειώσεις στις τιμές των τροφίμων;
Το ένα θέμα είναι να σταθεροποιηθεί η ενέργεια. Αυτή τη στιγμή πάλι η ενέργεια έχει μια ανιούσα πορεία. Όπως γνωρίζετε, κάποιες πολύ μεγάλες χώρες που παράγουν ενέργεια έχουν ανακοινώσει σημαντικές μειώσεις στις ποσότητες που παράγουν και αυτό όπως καταλαβαίνετε οι αγορές το προεξοφλούν σαν άνοδο της τιμής. Και όλο αυτό είναι μια πραγματικότητα, η οποία ουσιαστικά λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Εάν λοιπόν οι διεθνείς τιμές της ενέργειας έμεναν στα επίπεδα που γνωρίζουμε όταν μειώθηκαν, πιστεύω ότι το θέμα του κόστους των τροφίμων – χωρίς extreme προβλήματα στην κλιματική αλλαγή – θα πάρει περίπου, πιστεύω σταδιακά, 6 με 12 μήνες για να φτάσει σε ένα επίπεδο που να αισθάνεται η κοινωνία και ο επιχειρηματικός κόσμος μεγαλύτερη βεβαιότητα από ότι αισθάνεται τώρα.
Όταν λέτε να «αισθάνεται μεγαλύτερη βεβαιότητα», δηλαδή σε έξι με 12 μήνες θα μπορούμε να πούμε περίπου ότι σταθεροποιήθηκαν οι τιμές, αυτό εννοείτε;
Όπως ξέρετε, η οικονομική επιστήμη είναι κοινωνική επιστήμη και πολλές φορές η ψυχολογία είναι σημαντική. Αν προβλέπουν όλοι ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, τότε πηγαίνουν καλύτερα. Αν πιστεύουν πολλοί ότι δεν θα πάνε καλύτερα, τότε δεν πηγαίνουν καλύτερα. Είναι αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Άρα γι αυτό μιλάω για βεβαιότητα εγώ. Να αυξηθεί η βεβαιότητα, η οποία δημιουργεί και την ψυχολογία μιας καλύτερης προοπτικής. Και αυτό έχει αποτέλεσμα άμεσο και στο τελικό αποτέλεσμα του πληθωρισμού.
Άρα εννοείται ότι σε έξι με δώδεκα μήνες μπορεί να έχουμε αρνητικό πληθωρισμό στα τρόφιμα;
Όχι, αρνητικό πληθωρισμό δύσκολα μπορώ να το πω. Δεν έχω το expertise ούτε την εμπειρία, αλλά δεν νομίζω και να υπάρχει αυτό.
Όταν μιλάμε λοιπόν για βεβαιότητα, μπορούμε να πούμε..
Για πτωτική πορεία.
Για πτωτική πορεία, δηλαδή, ότι θα έχουμε τις πρώτες μειώσεις, ας πούμε, αυτό εννοείτε;
Ναι και σταθερές μειώσεις. Διότι το θέμα δεν είναι να έχουμε μειώσεις για ένα μήνα, δύο μήνες, τρεις μήνες και μετά άνοδο ξανά.
Να έχουμε λοιπόν σταθερές μειώσεις...
Ακριβώς, ακριβώς
Να πούμε μειώσεις με διάρκεια;
Όταν οι συνθήκες δημιουργούν ψυχολογική βεβαιότητα, αυτομάτως αυτό μεταφράζεται και σε πραγματική οικονομία.
Δεν θα πάμε όμως στις τιμές που είχαμε πριν. Ετσι δεν είναι;
Αυτό δεν μπορεί να το πει κανένας, γιατί και στις τιμές που είχαμε πριν αν συγκρίναμε με τις τιμές πριν από 10 χρόνια, πριν από 5 χρόνια, δεν θα πηγαίναμε ποτέ εκεί.
Νομίζω ότι κανένας δεν μπορεί να προβλέψει, ειδικά σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται με τους ρυθμούς που μεταβάλλεται - και σε αυτό παίζουν ρόλο και τα φαινόμενα αλλά και η τεχνολογία - ποτέ δεν μπορείς να πεις με βεβαιότητα πού θα καταλήξει το πράγμα.
Θεωρώ όμως ότι με μια μεγαλύτερη βεβαιότητα στην κοινωνία, στην οικονομία και στον επιχειρηματικό κόσμο σίγουρα θα δούμε σταθερή μείωση του πληθωρισμού και στα τρόφιμα στην πορεία του χρόνου.
Άρα μιλάμε για σταθερή μείωση του πληθωρισμού σε 6 με 12 μήνες στα τρόφιμα.
Ναι.
Είδαμε μια εκτόξευση τιμών στα οπωροκηπευτικά με αφορμή και την καταστροφή στον θεσσαλικό κάμπο. Πόσο πραγματικά επηρεάζει η καταστροφή στον θεσσαλικό κάμπο τις τιμές των οπωροκηπευτικών; Διότι είδαμε και μια ανακοίνωση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης που βάζει κάτω τα νούμερα και φαίνεται ότι δεν έχουμε μεγάλη παραγωγή στη Θεσσαλία και πολύ περισσότερο δεν είχαμε μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες των οπωροκηπευτικών. Άρα εκεί μήπως έχουμε μια έστω απόπειρα αισχροκέρδειας;
Κοιτάξτε αν δούμε τα μεγέθη μέσα από την ελληνική οπτική γωνία, η παραγωγή του Θεσσαλικού κάμπου είναι σημαντική. Δεδομένου όμως ότι η εφοδιαστική αλυσίδα και των τροφίμων δεν είναι με την ελληνική οπτική, αλλά είναι διεθνής εφοδιαστική αλυσίδα, πιστεύω ότι το εμπόριο, στο βαθμό που θα υπάρχουν ελλείψεις από το θεσσαλικό κάμπο, θα μπορέσει σε αρκετές κατηγορίες να βρει εναλλακτικές λύσεις και τα μεγέθη τελικά και τα προβλήματα να είναι μικρότερα από ότι είναι, όσον αφορά στην τελική τιμή και στην επάρκεια.
Διότι δεν είναι μόνο η τιμή. Είναι σημαντικό να υπάρχει και επάρκεια προϊόντων και νομίζω είναι πρωταρχικό αυτό και για τους καταναλωτές.
Εγώ είμαι πιο αισιόδοξος όσον αφορά στην τελική επίδραση του θεσσαλικού προβλήματος πάνω στην επάρκεια των προϊόντων και ίσως και στον πληθωρισμό. Βραχυπρόθεσμα όμως είναι βέβαιο ότι είναι και αυτό μια αυτοεκπληρούμενη, αν θέλετε πρόβλεψη.
Αυτό που θέλει το υπουργείο είναι να έχει το εύρος των τιμών στα οπωροκηπευτικά για να παρακολουθεί τις τιμές συγκριτικά με το εύρος και των άλλων οργανωμένων αγορών στην Ευρώπη.
Είναι εύκολο να παρακολουθήσει κανείς τόσο λεπτομερώς τις τιμές στα οπωροκηπευτικά, όπως θέλει να κάνει το υπουργείο Ανάπτυξης;
Κοιτάξτε το υπουργείο Ανάπτυξης, αυτό που ζήτησε ουσιαστικά και θέλει να κάνει είναι να υπάρχει καθημερινή ή εν πάση περιπτώσει αρκετά τακτική ανακοίνωση του εύρους τιμών για κάποιες κατηγορίες οπωροκηπευτικών.
Παραδείγματος χάρη, σήμερα η ντομάτα πουλιέται από αυτήν την τιμή έως αυτήν την τιμή στο οργανωμένο λιανεμπόριο.
Επομένως, εάν έχει κάθε μέρα τα στοιχεία και τα συγκρίνει αν θέλετε και με το τι συμβαίνει στην Ευρώπη, θα μπορεί να δει σε ποιο προϊόν και σε ποια φάση υπάρχει μια διαφοροποίηση. Βεβαίως δεν είναι όλα τα οπωροκηπευτικά, υπάρχουν και θέματα ποιοτήτων. Ξέρετε, οι τιμές έχουν ένα range. Αλλά νομίζω ότι αυτό που θέλει είναι να έχει το εύρος των τιμών που κινούνται και θέλει να το παρακολουθεί σε σχέση με το εύρος άλλων οργανωμένων αγορών στην Ευρώπη.
Κύριε Πεταλά, δεν ξέρω αν εσείς έχετε κάτι άλλο να προσθέσετε.
Κοιτάξτε, είναι τόσο επίκαιρο και τόσο μεγάλο το θέμα που συζητάμε, που θα μπορούσαμε να συζητάμε πάρα πολύ χρόνο ακόμα. Ας πούμε όμως ότι και το οργανωμένο λιανεμπόριο είναι δεσμευμένο και η επιχειρηματικότητα των παραγωγικών μονάδων είναι και αυτή δεσμευμένη στο να συμβάλλουν όσο μπορούν και βεβαίως στη δημόσια διοίκηση σε ένα τόσο πολύπλοκο πρόβλημα. Θέλω να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ που μου δώσατε την ευκαιρία να τα πούμε σήμερα.
Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ!
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
