Σε μια Ελλάδα που διεκδικεί τουρισμό υψηλής αξίας αλλά ακόμα παλεύει με τα δεσμά της γραφειοκρατίας, ο Γιάννης Δεληκανάκης, CEO της Southrock, ρίχνει το γάντι: ζητά ριζική αναθεώρηση στο πώς αντιλαμβανόμαστε την ανάπτυξη, την αρχιτεκτονική και τη βιωσιμότητα.
Σε συνέντευξή του στην «Η» στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, που πραγματοποιείται από σήμερα Τετάρτη, 9 Απριλίου έως και το Σάββατο 12 Απριλίου, ο κ. Δεληκανάκης, μιλά χωρίς περιστροφές για «χωροταξία ως εργαλείο ανάπτυξης», για «κατασκευαστική ομοιομορφία που σκοτώνει την έμπνευση», αλλά και για την ανάγκη μεγάλων, σοβαρών επενδύσεων.
Σε μια εποχή που η κλιματική κρίση επαναπροσδιορίζει τη στρατηγική στον τουριστικό χάρτη, ο κ. Δεληκανάκης προτείνει έναν άλλο δρόμο: σύμπραξη με τις τοπικές κοινωνίες για ουσιαστικές υποδομές και κυρίως πιο... ελεύθερη αρχιτεκτονική.
Ποιες είναι οι βασικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει κατά τη γνώμη σας να γίνουν ώστε να μιλάμε για τουρισμό υψηλής αξίας και ποιότητας. Είναι ένα μεγάλο ζητούμενο αυτό για την Ελλάδα.
Είναι ένα τεράστιο θέμα για την ανάπτυξη. Νομίζω είναι τρεις βασικοί άξονες οι οποίοι χρειάζονται μεταρρύθμιση. Ο πρώτος είναι το χωροταξικό. Γίνεται μια τεράστια προσπάθεια, αλλά θα πρέπει να μην ξεχνάει κανείς ότι η χωροταξία ήταν και θα πρέπει να είναι και εργαλείο ανάπτυξης, όχι μόνο εργαλείο προστασίας περιβάλλοντος, αλλά και εργαλείο ανάπτυξης. Είναι κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό και πολλές φορές το ξεχνάμε. Μια δεύτερη μεταρρύθμιση αφορά την αρχιτεκτονική έμπνευση. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα προσπαθούμε να βάλουμε την αρχιτεκτονική έμπνευση σε κουτάκια. Θέλουμε να εκδημοκρατίσουμε την αρχιτεκτονική έμπνευση, να μην μπορεί ξεφεύγει κανείς από την πεπατημένη. Αυτό δεν μπορεί να γίνει.
Εξηγείστε μας τι εννοείται σε κουτάκια
Μιλάμε ας πούμε για κάποιον που να θέλει να χτίσει κάτι το οποίο να είναι έξω από την πεπατημένη. Π.χ. αν κάποιος πάει στις Κυκλάδες να χτίσει όχι ένα άσπρο κουτάκι, αλλά κάτι λίγο διαφορετικό. Δεν λέω να είσαι μέσα σε ένα προστατευόμενο οικισμό, αλλά μιλάω σε ένα ακίνητο που είναι εκτός, κοντά σε θάλασσα. Αυτό πολλές φορές απαγορεύεται. Άρα θέλουμε να επαναλαμβάνουμε συνεχώς αυτά τα άσπρα κουτάκια, που μπορεί να είναι ωραία σε ένα οικισμό, αλλά σε ένα ακίνητο το οποίο είναι παραθαλάσσιο, μόνο του κλπ να έχει μια κάποια αυτονομία. Ναι μεν απαραίτητο να γίνει, προς αυτό υπάρχουν τα υπόσκαφα, τα οποία είναι πανέμορφα και σε όλο τον κόσμο γίνονται. Υπάρχει μια αντίδραση από αρχιτέκτονες, στους οποίους προφανώς δεν αρέσουν, έχουν ίδιον όφελος, και θέλουν να σταματήσουν. Άρα προσπαθούμε να βάλουμε έναν περιορισμό στην αρχιτεκτονική. Αν θέλουμε να έχουμε τουρισμό υψηλής αξίας, το αισθητικό κομμάτι είναι πάρα πολύ σημαντικό, αλλά δεν μπορούμε να επαναλαμβάνουμε συνέχεια το ίδιο και το ίδιο μοτίβο κατασκευών. Πρέπει κάπως κάθε ανάπτυξη να έχει και μια ιδιαιτερότητα. Να προσελκύσουμε και τον τουρίστα ή τον επισκέπτη της υψηλής αξίας.
Τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η καινοτομία στην ανάπτυξη βιώσιμων τουριστικών υποδομών και υπηρεσιών; Και λέω βιώσιμων, διότι πλέον μόνο για βιώσιμη ανάπτυξη μπορούμε να μιλάμε και ειδικά σε τόσο ευαίσθητα περιβάλλοντα όπως είναι οι Κυκλάδες και τα υπόλοιπα νησιά
Εννοείται απλώς πολλές φορές και εκεί τη βιωσιμότητα τη βάζουμε σε ένα πολύ στενό πλαίσιο. Λέμε βιωσιμότητα είναι μόνο να έχουμε πιστοποιημένα υλικά, η βιωσιμότητα είναι μόνο να πάρουμε την πράσινη πιστοποίηση της κατασκευής. Ωραία είναι αυτά. Αλλά βιωσιμότητα είναι κι άλλα πολύ πιο σημαντικά πράγματα. Βιωσιμότητα να έχουμε μέσα στην ανάπτυξη σημαντικά έργα υποδομής που βοηθάνε την κοινότητα, την κοινωνία και το νησί, είτε αυτό λέγεται αφαλάτωση, είτε λέγεται κατοικίες προσωπικού, είτε λέγεται μετακίνηση με ηλεκτρικά οχήματα, είτε είναι αυτά αυτοκίνητα, είτε είναι πλοιάρια ή άλλα. Αλλά και η αισθητική είναι σημαντικό στοιχείο βιωσιμότητας. Να κάνουμε ένα ωραίο αρχιτεκτονικό περιβάλλον με ήπια δόμηση, ιδιωτικότητα, σωστή χωροταξία και ωραία landscaping, είναι κι αυτό βιωσιμότητα. Πολλές φορές στη μανία μας που έχουμε και στην ιδεοληψία, πολλές φορές να μπορούμε να καθορίσουμε όλες τις παραμέτρους για τα πάντα, αυτό το σκοτώνουμε. Για μένα, αν θέλουμε να έχουμε τουρισμό υψηλής αξίας, είναι πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αφήσουμε. Κι έχουμε και φανταστικούς Έλληνες αρχιτέκτονες, οι οποίοι έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια πάρα πολύ, έχουν κάνει φανταστικά έργα και τώρα υπάρχει ένα κίνημα κυρίως παλαιών αρχιτεκτόνων, οι οποίοι θέλουν να τους πνίξουν. Πρέπει να αφήσουμε τους νέους αρχιτέκτονες να εκφραστούν.
Τουρισμός υψηλής ποιότητας, τουρισμός υψηλής αξίας. Νομίζω ότι αυτό είναι το μότο αυτού που θέλετε να πείτε. Και μιλάτε και για επενδύσεις που θα προσελκύσουν τον τουρισμό υψηλής ποιότητας. Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχουν λοιπόν αυτές οι επενδύσεις;
Κοιτάξτε, αυτές οι επενδύσεις, πέρα από αυτά τα χαρακτηριστικά που συζητάμε, θέλουν να υπάρχει και ένα μέγεθος. Όσο ωραίο και να είναι ένα έργο, αν είναι μικρό, και δεν μιλάω τώρα για χιλιάδες στρέμματα, χιλιάδες τ.μ., μιλάω από άποψη κλειδιών, κατοικιών, υποδομών. Πρέπει να έχει ένα μέγεθος να μπορεί να χρηματοδοτήσει τις υποδομές που απαιτούνται για να είναι βιώσιμο πραγματικά. Άρα εκεί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα μέγεθος. Δεν μπορούμε να πηγαίνουμε μόνο στα πολύ μικρά και να κατακερματίζουμε την ανάπτυξη σε πολύ μικρά, γιατί αφ' ενός μεν αυτό αποθαρρύνει πάρα πολλούς επενδυτές, διότι υπάρχουν αυτοί, οι οποίοι έχουν ένα μίνιμουμ ποσό να επενδύσουν, δεν θέλουν 2, 3, 5 εκατ., αλλά 50 100 εκατομμύρια. Άρα το να αποθαρρύνουμε μεγάλους επενδυτές στη χώρα μας χτυπάει και τον τουρισμό υψηλής ποιότητας. Και νομίζω ότι ειδικότερα επενδύσεις, οι οποίες δε ζητάνε φορολογικά κίνητρα ή δε ζητάνε επιδοτήσεις θα πρέπει να είναι προτεραιότητα την Ελλάδα, είτε επειδή σε αυτές είναι καθαρό χρήμα που μπαίνει στην οικονομία.
Πιστεύετε τις αποθαρρύνουμε τέτοιες επενδύσεις σήμερα;
Αυτή τη στιγμή εμείς τους αποθαρρύνουμε, γιατί αφενός μεν τους βάζουμε στον ίδιο κουβά γραφειοκρατίας και καθυστέρησης με τις άλλες επενδύσεις που ζητάνε φορολογικά κίνητρα και επιδοτήσεις και αφετέρου δεν υπάρχει ένα one stop shop, γι αυτούς τους επενδυτές, οι οποίοι δε ζητάνε τίποτε άλλο παρά μόνο μια επιτάχυνση γραφειοκρατικά διαδικασιών. Άρα αυτό θα έπρεπε να είναι μια προτεραιότητα τιμής στην Ελλάδα και ειδικότερα στις σημερινές συνθήκες.
Να δημιουργηθεί δηλαδή επί της ουσίας μια task force, η οποία θα έτρεχε με εξπρές διαδικασίες, τις εγκριτικές διαδικασίες τέτοιων επενδύσεων
Σωστά. Δεν σου ζητάει καμία επιδότηση, δεν θέλει καμία πολεοδομική παρέκκλιση. Το μόνο που θέλει να πάρει οικοδομικές άδειες με βάση υφιστάμενο καθεστώς, απόλυτα νόμιμες. Αυτό θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα στην Ελλάδα. Η καθυστέρηση κατ' αρχήν αποθαρρύνει τους επενδυτές αυτούς και αφετέρου ευνοεί τους παράνομους, οι οποίοι μέσα βρίσκουν γκρίζες ζώνες και χτίζουν πολύ πιο γρήγορα τους νόμιμους.
Θα πάω λίγο στην κλιματική κρίση και θέλω να σας ρωτήσω αν θεωρείτε ότι θα επηρεάσει τον τουρισμό τις επόμενες δεκαετίες και με ποιο τρόπο. Είδαμε τις πυρκαγιές τα προηγούμενα χρόνια και τη λειψυδρία που επίσης επηρεάζει τον τουρισμό σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτή η παράμετρος, ουσιαστικά αφορά και τη στρατηγική της εταιρείας σας, της Southrock
Είναι πολύ σωστή παρατήρηση και νομίζω ότι αυτό θα επηρεάσει κατ' αρχήν τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζουμε και υλοποιούμε τα έργα. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συνεργασία, ειδικότερα για μεγάλα έργα με την τοπική κοινωνία. Για παράδειγμα, μεγάλα έργα που έχουν μονάδες αφαλάτωσης σε περιόδους αιχμής μπορούν να τροφοδοτούν και το δήμο και το τοπικό δίκτυο ύδρευσης. Άρα μπορεί να υπάρχει αυτή η συνεργασία, η οποία μειώνει κεφάλαια τα οποία απαιτούνται για τις τοπικές υποδομές τοπικές, με συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε να υπάρξει και είναι και βιώσιμο και είναι και σαφέστατα κάτι το οποίο θα πρέπει να είναι στόχος των εγκριτικών διαδικασιών. Το λέω αυτό γιατί πολλές φορές υπάρχει μια άλλη τάση, που λέει όχι αφαλάτωση στις Κυκλάδες, γιατί είναι ενεργοβόρα. Μπορεί να είναι ενεργοβόρα, αλλά μπορεί να είναι με φωτοβολταϊκά, μπορεί να είναι με ανεμογεννήτριες. Η αφαλάτωση, ειδικότερα σε Κυκλάδες, είναι απαραίτητη για όλα τα έργα. Το ξέρετε ότι έχει απαγορευτεί η αφαλάτωση με σωλήνες απευθείας από τη θάλασσα και μόνο με γεώτρηση; Είναι ερωτηματικό γιατί απαγορεύτηκε από θάλασσα. Παρόλα αυτά με γεώτρηση γιατί να υπάρχει μια δυσκολία στο να προχωράει κάποιος να κάνει αφαλάτωση; Αυτό είναι να ενθαρρύνει κάποιος να το κάνει.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
