Στο πλαίσιο των σύγχρονων εξελίξεων, κάθε επιχείρηση κρίνεται από τον τρόπο που η άσκηση της δραστηριότητάς της επηρεάζει τους ανθρώπους της, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Συχνά γίνεται αναφορά στις έννοιες “κοινωνική ευθύνη” (κοινωνική υπευθυνότητα, επί το ορθότερον) και “αστική ευθύνη” επιχείρησης, οι οποίες συνήθως συγχέονται σε ότι αφορά το πρακτικό νόημά τους. Η πρώτη αναφέρεται σε ηθική δέσμευση μιας επιχείρησης για υιοθέτηση καλών πρακτικών υπέρ των Εργαζομένων, του Κοινού και του Περιβάλλοντος ενώ η δεύτερη (αστική ευθύνη) σχετίζεται με τη νομική υποχρέωση να αποζημιώνει όταν από τη δραστηριότητά της προκαλεί κάποια βλάβη (σωματική ή υλική) και συνακόλουθες χρηματικές απώλειες σε ανθρώπους ή στο περιβάλλον. 

Εταιρική Κοινωνική Υπευθυνότητα

Είναι πολύ θετικό, καινοτόμες επιχειρήσεις να προβάλλουν την κοινωνική υπευθυνότητα (social responsibility) με διάφορους τρόπους όπως: Ειδικά πληροφοριακά έντυπα, διαφημίσεις, χορηγίες, φιλανθρωπίες, πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας, δράσεις για την προστασία της χλωρίδας ή της πανίδας κάποιας περιοχής κλπ. Αναμφισβήτητα, παρόμοιες δράσεις που συνήθως χρησιμοποιούνται για εταιρική προβολή (marketing), αποτελούν συστατικό υγιούς επιχειρηματικότητας και στοιχείο ένδειξης κοινωνικής ευαισθησίας απέναντι στο Κοινό, στους Εργαζομένους και στο Περιβάλλον. Ωστόσο, στην Ελλάδα, πέρα από κάποιες επώνυμες μεγάλες επιχειρήσεις φαίνεται να είναι ελάχιστες εκείνες που εφαρμόζουν συστηματικά κάποια ουσιαστική πολιτική κοινωνικής και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας.

Εταιρική Αστική Ευθύνη

Κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα συνεπάγεται ανάληψη κινδύνων αλλά και ευθυνών.
Ανάλογα με το είδος της επιχείρησης (βιομηχανική, κατασκευαστική, εμπορική, ξενοδοχειακή, παροχή υπηρεσιών), τη σύνθεση του απασχολούμενου προσωπικού και το γεωγραφικό περιβάλλον που δραστηριοποιείται, η “ένταση” Αστικής Ευθύνης (civil liability) σε ότι αφορά το ενδεχόμενο να βλάψει το Κοινό, τους Εργαζομένους, Τρίτους ή το Περιβάλλον, είναι διαφορετική. Αντικειμενικά, μια επιχείρηση που αναλαμβάνει υπεύθυνα την όποια εκ του νόμου αστική ευθύνη της, θεωρείται πως “εγγυάται” κάποια χρηματική αποζημίωση για αποκατάσταση της ενδεχόμενης ζημιάς που μπορεί να βλάψει Τρίτους (Κοινό), Εργαζόμενους ή και το Περιβάλλον. Η “εγγύηση” αυτή λέγεται Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης. 

Η Ευθύνη ασφαλίζεται

Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική η Αστική Ευθύνη, ασφαλίζεται συστηματικά χωρίς απαραίτητα να επιβάλλεται από κάποιο Νόμο. Απλούστατα, η συγκεκριμένη ασφάλιση ισχύει και εφαρμόζεται ως Νόμος της Αγοράς. Δηλαδή, χωρίς αυτή δεν θα μπορεί εύκολα να λειτουργήσει η επιχείρηση κάτω από τον έλεγχο της Αγοράς (Φορείς Πιστοποίησης, Ενώσεις Προστασίας Καταναλωτών) αλλά και τη νοοτροπία των ίδιων των καταναλωτών σε θέματα ποιότητας των προϊόντων που τους παρέχονται και αξιοπιστίας των υπηρεσιών που τους προσφέρονται.

Στο πλαίσιο αξιολόγησης μιας επιχείρησης για την πολιτική της σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας, αποτελεί ουσιαστικό κριτήριο η επιβεβαίωση πως η επιχείρηση εφαρμόζει ορθολογικά την Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης και πως ανανεώνει κανονικά τα αντίστοιχα ασφαλιστήρια που αφορούν τη δραστηριότητα της.

Ειδικότερα αναφέρονται τα παρακάτω ασφαλιστήρια Αστικής Ευθύνης:

• έναντι του Κοινού/Τρίτων (Public Liability), 
• έναντι Εργαζομένων (Employer’s Liability),
• έναντι Καταναλωτών Προϊόντων (Product Liability) ειδικά όταν η Επιχείρηση παράγει ή διανέμει προϊόντα “έντασης” κινδύνου
• Επαγγελματικής Ευθύνης έναντι Πελατών (Professional Liability) από Παροχή Υπηρεσιών
• έναντι Περιβάλλοντος (Environmental Liability) εφόσον η Επιχείρηση διαθέτει εγκαταστάσεις/ παραγωγική διαδικασία, που εμπίπτει στην εκ του νόμου υποχρέωση για εφαρμογή πολιτικής πρόληψης περιβαλλοντικού κινδύνου
• Τέλος, αναφέρεται και η Ασφάλιση Ευθύνης Μελών Διοικητικού Συμβουλίου & Στελεχών Διοίκησης μιας Επιχείρησης (Directors & Officers’ Liability) έναντι των Μετόχων, Πιστωτών, Εργαζομένων ή Τρίτων. Αφορά αποζημίωση από τυχόν οικονομική ζημιά που μπορεί να υποστούν λόγω κακοδιαχείρισης ή λαθών και  παραλείψεων των Εκτελεστικών Οργάνων ή και των Μελών Διοικητικού Συμβουλίου της Επιχείρησης. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική σύγχρονη ασφαλιστική απαίτηση σε επιχειρήσεις με πολυμετοχική βάση ή εισηγμένες στην κεφαλαιαγορά. 

Σύγχρονες εξελίξεις

Με την απελευθέρωση των οικονομιών στο πνεύμα της παγκοσμιοποίησης, οι κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις αναδεικνύουν όλο και πιο πολύ τον ανταγωνισμό και την τάση για διεκδίκηση αποζημιώσεων με προβολή βάσιμων ή και αβάσιμων αξιώσεων. Ταυτόχρονα, η εξέλιξη του νομοθετικού – θεσμικού πλαισίου χαρακτηρίζεται από εντεινόμενη αυστηρότητα στα θέματα προστασίας των Εργαζομένων, των Καταναλωτών- Πελατών, των Επενδυτών και του Περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας θέματα επιχειρηματικής ευθύνης που πρέπει να αντιμετωπίζονται διεξοδικά, μέσω της Ασφάλισης. Επισημαίνεται πως η πρόοδος και η εν γένει στάση μας σε θέματα Ευθύνης αποτελεί ένα από τα αντικειμενικά «βαρόμετρα» της επιτελούμενης κοινωνικής και οικονομικής  εναρμόνισης με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η ανάπτυξη δε της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης με τη δέουσα πληρότητα και αξιοπιστία είναι ένας ακόμη δείκτης ωριμότητας της αγοράς σε ότι αφορά την υγιή επιχειρηματικότητα και την εύρυθμη λειτουργία του κοινωνικοοικονομικού συστήματος.

Ο Γιώργος Κουτίνας είναι Μηχανικός ΕΜΠ & ENSPM Γαλλίας, Εμπειρογνώμων Ασφαλίσεων σε θέματα αστικής ευθύνης, επιχειρηματικών κινδύνων & τεχνικών έργων (E: [email protected] , Blog: www.professional-liability.gr).

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!