Ανεπηρέαστη μοιάζει να αφήνει τη διάθεση των Ελλήνων για ταξίδι η πληθωριστική κρίση διαρκείας, με δεκάδες χιλιάδες κατοίκους της χώρας να ταξιδεύουν επ’ ευκαιρία των διακοπών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και τους χειμερινούς προορισμούς να καταγράφουν υψηλές πληρότητες για μία ακόμη χρονιά.

Πρόκειται για ένα μοτίβο που καταγράφεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, με τον αριθμό των ταξιδιών κατά το δίμηνο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου να αυξάνεται κατά 47,6% μεταξύ 2019 και 2023. Κατά το ίδιο διάστημα, ο αριθμός των διανυκτερεύσεων αυξήθηκε κατά 43,2%. 

Κατά το ίδιο δίμηνο μεταξύ 2022 και 2023, ο αριθμός των ταξιδιών παρουσίασε αύξηση 10,6%, όμως ο αριθμός των διανυκτερεύσεων μειώθηκε κατά 3,6%, σε μια αποτύπωση της τάσης για περισσότερα ταξίδια μικρότερης διάρκειας που αποτελεί, όπως τονίζουν στην «Η» παράγοντες του τουρισμού, σύμφυση της αμείωτης διάθεσης για ταξίδι με τους οικονομικούς περιορισμούς που θέτει η επελαύνουσα ακρίβεια.

Υψηλές πληρότητες και φέτος

«Η αίσθηση που έχουμε είναι ότι τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά ήταν γεμάτοι όλοι οι χριστουγεννιάτικοι προορισμοί, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης» λέει στην «Η» ο Εντεταλμένος Σύμβουλος του ΣΕΤΕ Αλέξανδρος Θάνος, διευκρινίζοντας πάντως ότι θα χρειαστεί λίγος χρόνος μέχρι να καταστούν διαθέσιμα τα επίσημα στοιχεία. Τη διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές φαίνεται πως έκανε η… κακοκαιρία «Έλενα», που έστρωσε με χιόνι πολλούς ορεινούς όγκους της χώρας μετά από δύο έτη ελάχιστων χιονοπτώσεων, επιτρέποντας τη λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων.

«Σε όλους τους χειμερινούς προορισμούς η πληρότητα άγγιζε σχεδόν το 90%» λέει από την πλευρά του ο Ανδρέας Χίου, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ), κάνοντας λόγο για πανελλαδική αύξηση της τάξης του 10%-15% στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. «Στην Αθήνα η πληρότητα ήταν πάνω από 90%, ενώ στη Θεσσαλονίκη λίγο χαμηλότερα», προσθέτει, τονίζοντας ότι από τους μικρότερους οικισμούς ξεχώρισαν μεταξύ άλλων τα Καλάβρυτα, το Μέτσοβο και το Ζαγόρι με πληρότητες της τάξης του 95%, ενώ στο Πήλιο άγγιξαν το 100%. Διευκρινίζει πάντως ότι η χιονόπτωση που έφερε η «Έλενα» δεν επηρέασε ιδιαιτέρως τη βραχυχρόνια μίσθωση καθώς οι κρατήσεις είχαν γίνει νωρίτερα.

Ελαφρώς χαμηλότερα τα ξενοδοχεία

Στον αντίποδα ωστόσο, ελαφρώς μειωμένη ήταν η κίνηση στα ξενοδοχεία. Όπως λέει στην «Η» ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Άγγελος Καλλίας, φέτος «καταγράφηκε μια μικρή μείωση της τάξης του 3-4%, κυρίως επειδή η περίοδος των Χριστουγέννων δεν πήγε όσο καλά περιμέναμε». Η εικόνα βελτιώθηκε την Πρωτοχρονιά, κυρίως λόγω της χιονόπτωσης που προηγήθηκε: «Μετά τις 29 Ιανουαρίου άρχισε να ανεβαίνει η επισκεψιμότητα, κυρίως στις περιοχές που βρίσκονταν σε λειτουργία τα χιονοδρομικά κέντρα ή τα θεματικά πάρκα», τονίζει, υπογραμμίζοντας ότι η χιονόπτωση βοήθησε να υπάρξουν πολλές last minute κρατήσεις που ανέβασαν την πληρότητα του δεκαπενθημέρου σε περίπου 75%, ελαφρώς χαμηλότερα από πέρσι που ήταν κοντά στο 80%.

Για τον γενικό γραμματέα της ΠΟΞ η πτώση στις πληρότητες των ξενοδοχείων οφείλεται κυρίως στη ραγδαία ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης, η οποία φαίνεται περισσότερο τον χειμώνα καθώς το καλοκαίρι η προσφορά υπερκαλύπτεται από τις αυξημένες τουριστικές ροές από το εξωτερικό. «Τον χειμώνα όμως που όλοι απευθυνόμαστε στην ίδια δεξαμενή πελατών, στους Έλληνες, τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τραβούν κόσμο από τα ξενοδοχεία, κυρίως οικογένειες. Αυτό πιέζει τις μονάδες που αποτελούν οικογενειακές κυρίως επιχειρήσεις και κλονίζει τις θέσεις εργασίας», υπογραμμίζει.

Πού οφείλεται η επιμονή στο ταξίδι;

Ανεξαρτήτως πάντως τον τύπο καταλύματος, αποτελεί γεγονός ότι η ταξιδιωτική έξαρση που παρατηρήθηκε μετά την πανδημία δείχνει να σταθεροποιείται, αποτελώντας – προς ώρας τουλάχιστον – τη νέα κανονικότητα. 

«Αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο κόσμος θέλει να ταξιδέψει – πρόκειται άλλωστε για μια τάση που παρατηρείται σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο», λέει ο Αλέξανδρος Θάνος. Γίνονται βεβαίως κινήσεις προσαρμογής στην οικονομική πραγματικότητα: «Πολλοί μειώνουν τις ημέρες διαμονής ή διαμορφώνουν ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα, όμως συνεχίζουν να ταξιδεύουν», τονίζει, υπογραμμίζοντας ότι για τους Έλληνες επισκέπτες η αλλαγή εκφράζεται κυρίως με μικρότερους χρόνους διαμονής. «Ταξιδεύουν περισσότερο αλλά μένουν λιγότερες ημέρες στον προορισμό. Αυτή είναι η τάση», εξηγεί. Τονίζει δε ότι η επιθυμία για ταξίδι τέμνει όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό που αλλάζει αναλόγως το διαθέσιμο εισόδημα είναι κυρίως οι προορισμοί και το κόστος των καταλυμάτων που επιλέγονται. 

Από την πλευρά του, ο Ανδρέας Χίου αποδίδει σε μεγάλο βαθμό την αύξηση του τουριστικού ρεύματος στην εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, που προσφέρει – όπως υποστηρίζει – πιο οικονομικές επιλογές κυρίως για οικογένειες με παιδιά. Τα καταλύματα τύπου airbnb άλλωστε δίνουν συχνά τη δυνατότητα να μαγειρέψει κανείς στο διαμέρισμα, κάτι που ορισμένοι – ξανά, κυρίως οικογένειες – προτιμούν προκειμένου να μειώσουν τα έξοδα. 

Συμφωνεί δε ότι η ισχυρή επιθυμία για ταξίδια τέμνει κάθετα την ελληνική κοινωνία, με τους προορισμούς και το κόστος των καταλυμάτων να προσαρμόζεται στις οικονομικές αντοχές καθενός. Εκτιμά ότι το λεγόμενο «revenge travelling», η τάση δηλαδή για «ταξίδια εκδίκησης» για την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, αποτέλεσε την αφορμή για να γνωρίσει ο κόσμος τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, όμως πλέον το τουριστικό ρεύμα έχει αποκτήσει μια δική του, αυτόνομη δυναμική. 

Από πολυτέλεια, ανάγκη

«Ενώ μέχρι πριν κάποια χρόνια τα ταξίδια θεωρούνταν είδος πολυτέλειας, πλέον αποτελούν ανάγκη» τονίζει από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας της ΠΟΞ Άγγελος Καλλίας. Οφείλονται στην «ανάγκη να ξεκουραστεί κανείς από το στρες και την πίεση της καθημερινότητας», ανάγκη που δημιουργεί σε πολλούς ανθρώπους τη διάθεση να ταξιδέψουν κάπου «έστω και για δυο νύχτες, για να πάρουν μια ανάσα». Υπογραμμίζει δε ότι η μεγάλη αύξηση που καταγράφηκε στις πληρότητες τα δύο προηγούμενα χρόνια οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στο revenge travelling, όμως σταδιακά η τάση αυτή εξασθενεί. «Στο εξής ο καθένας θα κοιτά το πορτοφόλι του και θα αποφασίζει πού μπορεί να πάει», ξεκαθαρίζει. 

Ανησυχία για Ιανουάριο – Φεβρουάριο

Αν και η εορταστική περίοδος κύλισε θετικά, με τις όποιες διακυμάνσεις, για τον τουριστικό τομέα, ανησυχία επικρατεί για το τι μέλλει γενέσθαι το επόμενο διάστημα, μέχρι την έναρξη της θερινής σεζόν. 

«Το μεγάλο πρόβλημα είναι τι γίνεται από τις 7 Ιανουαρίου και έπειτα» λέει ο Άγγελος Καλλίας, εξηγώντας ότι δεν υπάρχουν προκρατήσεις και η όποια κινητικότητα θα οφείλεται σε κρατήσεις της τελευταίας στιγμής και θα αφορά μία ή δύο διανυκτερεύσεις. Ζητά προς τούτο να δοθούν κίνητρα στους κατοίκους της χώρας που επιθυμούν να ταξιδέψουν, στο πρότυπο των «pass».

«Ο κοινωνικός τουρισμός πρέπει να κατευθύνεται πλέον και προς ορεινές περιοχές οι οποίες μπορεί να μην έχουν πληγεί από κάποια φυσική καταστροφή, όμως η τοπική τους οικονομία στενάζει», λέει ο γενικός γραμματέας της ΠΟΞ. Προτείνει δε οι δεκαήμερες διακοπές που χορηγούνται με τα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού «να σπάσουν σε τρία τριήμερα τα οποία θα μπορούν να αξιοποιηθούν σε διαφορετικούς προορισμούς, ώστε και ο επισκέπτης να ταξιδέψει περισσότερο και να ωφεληθούν περισσότεροι προορισμοί». 

Λευκή Εβδομάδα

Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι θα μπορούσε να υιοθετηθεί και στην Ελλάδα η «λευκή εβδομάδα» που ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, κατά την οποίαν τα σχολεία κλείνουν για λίγες ημέρες και οι μαθητές έρχονται οργανωμένα σε επαφή με χειμερινές δραστηριότητες όπως το σκι. «Δεν λέμε βεβαίως ότι στην Ελλάδα τα παιδιά θα κάνουν σκι, όμως μπορούν να γνωρίσουν τον ορεινό τουρισμό με μια τριήμερη ή τετραήμερη εκπαιδευτική εκδρομή που να περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως ορειβασία, αναρρίχηση και ποδηλασία.»

Μια «κοιλιά» στη ζήτηση κατά το επόμενο διάστημα βλέπει και ο Ανδρέας Χίου της ΠΑΣΥΔΑ, σημειώνοντας πάντως ότι ήδη υπάρχουν κρατήσεις για τις περιοχές όπου λαμβάνουν χώρα δημοφιλείς καρναβαλικές εκδηλώσεις, ενώ ο Αλέξανδρος Θάνος του ΣΕΤΕ στέκεται στη σημασία της προώθησης του χειμερινού τουρισμού: «Είναι ζητούμενο να προσελκύσουμε στους χειμερινούς προορισμούς κινητικότητα, κυρίως από την Ευρώπη. Να μάθουν ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο ήλιος και θάλασσα», τονίζει, υπογραμμίζοντας πάντως ότι «ακόμα απέχουμε πολύ από αυτό», μεταξύ άλλων λόγω έλλειψης υποδομών. 

Η Βουλγαρία στη Σένγκεν

Στο μεταξύ στη Βόρεια Ελλάδα, όπου η απόσταση από το μεγάλο αστικό κέντρο της Αθήνας στερεί επισκέπτες που ταξιδεύουν για διήμερα ή τριήμερα, μια ακτίδα αισιοδοξίας αποτελεί η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στη ζώνη Σένγκεν. 

Περιγράφοντας το πρόβλημα ο Άγγελος Καλλίας, που εκτός από γενικός γραμματέας της ΠΟΞ είναι και πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Δράμας, εξηγεί ότι πριν τη μεγάλη οικονομική κρίση «το 80% των επισκεπτών της Βόρειας Ελλάδας προέρχονταν από την Αθήνα». Σήμερα, όπως λέει, το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 20% λόγω των ακριβών μεταφορικών. «Αυτό σημαίνει ότι η Βόρεια Ελλάδα υποβαθμίζεται τουριστικά έναντι των περιοχών που βρίσκονται κοντά στη μεγάλη δεξαμενή επισκεπτών, την Αθήνα, δημιουργώντας ένα χάσμα». 

Θα μπορούσε το χάσμα αυτό να καλυφθεί από τον εισερχόμενο οδικό τουρισμό, μετά και την άρση των τελωνειακών ελέγχων με τη Βουλγαρία; 

Ο κ. Καλλίας είναι επιφυλακτικός, τονίζοντας ότι θα εκλείψει μεν η αρνητική εικόνα του συνωστισμού και της πολύωρης αναμονής στα σύνορα, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, όμως ο πιθανώς αυξημένος οδικός τουρισμός δεν είναι βέβαιο πως θα μεταφραστεί σε υψηλότερες εισπράξεις. 

Ανάγκη για υποδομές

Από την πλευρά του ο Αλέξανδρος Θάνος του ΣΕΤΕ ξεκαθαρίζει ότι η ένταξη της Βουλγαρίας στη Σένγκεν θα ενισχύσει πολύ τον οδικό τουρισμό στη Βόρεια Ελλάδα, όμως αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη βελτίωσης των υποδομών στα συνοριακά περάσματα «ώστε να δίνουν μια εικόνα αντιπροσωπευτική μιας ευρωπαϊκής χώρας». «Πρέπει να μεγαλώσουν οι δρόμοι και να δημιουργηθούν περισσότερες διελεύσεις», τονίζει. «Χρειάζεται αλλαγή στη διαχείριση των χερσαίων συνόρων, ειδικά στον Προμαχώνα που θα συγκεντρώσει τον μεγαλύτερη όγκο των εντός Σένγκεν διελεύσεων».

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!