Νέο τοπίο στην τουριστική αγορά διαμορφώνει η ταχεία εξάπλωση των καταλυμάτων Airbnb στην Ελλάδα, δημιουργώντας οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Στην Αττική, οι κλίνες Airbnb είναι πλέον υπερδιπλάσιες από αυτές των ξενοδοχείων, ενώ αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Πάρος και η Μύκονος. Η δυναμική της βραχυχρόνιας μίσθωσης επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις και οι τοπικές κοινωνίες βιώνουν τον τουρισμό, εγείροντας ζητήματα βιωσιμότητας και διαχείρισης.
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), τα καταλύματα Airbnb κατέγραψαν το 2023 συνολικά 703.912 κλίνες και 158.634 μονάδες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Αντίστοιχα, οι ξενοδοχειακές μονάδες παρείχαν 887.748 κλίνες, κατανεμημένες σε 10.059 ξενοδοχεία. Ενδεικτικά, στην Αττική οι κλίνες Airbnb ανήλθαν στις 137.499, υπερδιπλάσιες των ξενοδοχειακών (67.398). Στην Πάρο, οι κλίνες Airbnb φτάνουν τις 17.512, ενώ τα ξενοδοχεία παρέχουν 7.251 κλίνες. Στη Μύκονο, οι αντίστοιχοι αριθμοί είναι 22.078 και 16.517, αντίστοιχα.
Ανησυχία
Η εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης προκαλεί ανησυχίες για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές της επιπτώσεις. Εκπρόσωποι του ξενοδοχειακού κλάδου, όπως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, επισημαίνουν ότι τα καταλύματα αυτού του τύπου επιβαρύνουν τη διαχείριση απορριμμάτων, αυξάνουν τη χρήση των δικτύων μεταφοράς και χαρακτηρίζονται από υψηλή κατανάλωση ενέργειας. Επιπλέον, η άνοδος των Airbnb συμβάλλει στην αύξηση των τιμών ενοικίασης κατοικιών, δημιουργώντας πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες, ειδικά σε δημοφιλείς τουριστικές περιοχές.
Η οικονομική διάσταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι εξίσου σημαντική. Το 2023, τα συνολικά έσοδα από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης εκτιμώνται στα 3,5 δισ. ευρώ. Παρόλα αυτά, τα φορολογικά έσοδα είναι πολύ χαμηλότερα, με μόλις 677 εκατ. ευρώ να καταγράφονται στο πρώτο δεκάμηνο του έτους, σύμφωνα με τη φορολογική διοίκηση. Η πρόσφατη επιβολή τέλους διαμονής παρεπιδημούντων από την 1η Ιανουαρίου 2024 αναμένεται να αυξήσει τα δημόσια έσοδα, αλλά παραμένει να φανεί η συνολική αποτελεσματικότητα του μέτρου.
→ Διαβάστε επίσης: Airbnb: Ρεκόρ κλειστών ακινήτων και εκτόξευση ενοικίων στη Βαρκελώνη
Σημαντικές επιδόσεις
Παρά τη ραγδαία εξάπλωση των Airbnb, τα ξενοδοχεία συνεχίζουν να καταγράφουν σημαντικές επιδόσεις, ιδίως κατά την εκτός αιχμής περίοδο. Οι πληρότητες αυξήθηκαν το 2023, με χαρακτηριστική την άνοδο τον Οκτώβριο στο 64%, από 55% τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Οι υψηλότερες πληρότητες σημειώθηκαν τον Αύγουστο (88%), ενώ οι χαμηλότερες τον Ιανουάριο (41%). Αυτή η τάση υποδηλώνει ότι οι τουρίστες επιλέγουν ολοένα και περισσότερο περιόδους χαμηλής ζήτησης, αναζητώντας καλύτερες τιμές και αποφεύγοντας τον συνωστισμό.
Παράλληλα, η μέση τιμή δωματίου στα ξενοδοχεία σημείωσε σημαντική αύξηση. Τον Οκτώβριο του 2023 ανήλθε στα 114 ευρώ, από 101 ευρώ τον ίδιο μήνα του 2022 (αύξηση 12,8%), ενώ η υψηλότερη τιμή καταγράφηκε τον Αύγουστο στα 187 ευρώ (αύξηση 22,2%). Τον Φεβρουάριο, οι τιμές ήταν οι χαμηλότερες του έτους, στα 71 ευρώ.
Ο ξενοδοχειακός κλάδος παρουσιάζει ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά: το 24% των μονάδων είναι πεντάστερα και τετράστερα ξενοδοχεία, ενώ το 79% είναι μικρής δυναμικότητας με λιγότερα από 50 δωμάτια. Το 61% των ξενοδοχείων λειτουργεί εποχιακά, ενώ πάνω από τα μισά βρίσκονται σε νησιωτικές περιοχές.
Απαραίτητη η ρύθμιση
Η συνεχής ανάπτυξη των Airbnb, σε συνδυασμό με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ξενοδοχεία και οι τοπικές κοινότητες, καθιστά απαραίτητη τη ρύθμιση του τομέα. Ενδεχόμενες λύσεις περιλαμβάνουν την ισότιμη φορολογική μεταχείριση, την υποστήριξη του ξενοδοχειακού κλάδου και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας στις τουριστικές περιοχές, ώστε να επιτευχθεί μια ισορροπημένη ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!