Διαρκή και αμείωτη αύξηση από τον Ιανουάριο του 2019 και έως τον Ιούλιο του 2020 εμφανίζουν οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης. Ενδεικτικά αναφέρεται πως τον Ιανουάριο του 2019 οι εκκρεμείς αιτήσεις ήταν 114.571, τον Δεκέμβριο του 2019 είχαν φτάσει στις 157.175 και τον Ιούλιο του 2020 στις 165.939.
Έκτοτε εμφανίζονται κάποια δειλά σημάδια αποκλιμάκωσης και μείωσης των εκκρεμοτήτων, καθώς τον Αύγουστο οι εκκρεμότητες έφταναν τις 164.269 και τον Σεπτέμβριο 163.224. Ωστόσο θεωρείται βέβαιο πως το δεύτερο lockdown θα εκτοξεύσει εκ νέου τις εκκρεμότητες.
Ο ρόλος του lockdown
Η αύξηση που παρατηρείται μεταξύ Σεπτεμβρίου 2019 και Σεπτεμβρίου 2020 στις εκκρεμείς αιτήσεις, η οποία κυμαίνεται στο 10%, αποδίδεται στο lockdown και τις δυσκολίες που επέφερε στην αποτελεσματική λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών του ΕΦΚΑ.
Μάλιστα στελέχη των Ταμείων λένε πως η αύξηση της απονομής των εκκρεμών αιτήσεων δεν έχει ακόμη αποτυπωθεί πλήρως στα στοιχεία των εκκρεμών αιτήσεων, εξαιτίας της αύξησης κατά 17% των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης το τελευταίο τετράμηνο του 2019 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2018 αλλά και της πανδημίας που οδήγησε στην εκ περιτροπής λειτουργία του δημόσιου τομέα το τρίμηνο Μάρτιος-Μάιος 2020, με αποτέλεσμα να ολοκληρωθούν περίπου 15.600 λιγότερες αιτήσεις.
Στο σύνολο των εκκρεμών αιτήσεων περιλαμβάνονται οι αιτήσεις συνταξιοδότησης, όπως ορίζονται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, ενώ δεν περιλαμβάνονται οι αιτήσεις που είναι χαρακτηρισμένες ως διεθνείς και για τις οποίες απαιτείται αλληλογραφία με το εξωτερικό.
Το κόστος των εκκρεμών αιτήσεων μαζί με τα αναδρομικά τους εκτιμάται σε 619,8 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τον Ιανουάριο του 2019 ήταν 409 εκατομμύρια ευρώ και τον Δεκέμβριο του 2019 είχε φτάσει στα 510,9 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για το αφανές χρέος του ΕΦΚΑ, το οποίο επιβαρύνει το δημοσιονομικό του έλλειμμα.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν πως τον περασμένο Σεπτέμβριο οι εκκρεμείς αιτήσεις κύριων συντάξεων έφταναν τις 163.224 με συνολικό κόστος 619,82 εκ. ευρώ. Οι 133.354 εξ αυτών ήταν ληξιπρόθεσμες, δηλαδή εκκρεμούσαν για περισσότερο από 90 ημέρες (κόστος 608,16 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του πληροφοριακού συστήματος «Άτλας», το πρώτο 9μηνο του 2020 ολοκληρώθηκε η επεξεργασία 109.552 εκκρεμών συνταξιοδοτικών αιτημάτων, δηλαδή 21.461 περισσότερα από το αντίστοιχο 9μηνο του 2019, όταν είχε ολοκληρωθεί η επεξεργασία 88.091 αιτημάτων συνταξιοδότησης. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το πλήθος των συνταξιοδοτικών αιτημάτων που ολοκληρώνονται μηνιαίως αυξήθηκε από 9.756 αιτήσεις τον Σεπτέμβριο του 2019 σε 13.506 το Φεβρουάριο του 2020 (αύξηση 38,44%) πριν την έναρξη της πανδημίας του COVID-19. Τους μήνες της πρώτης καραντίνας, δηλαδή το 3μηνο Μάρτιος – Μάιος η επεξεργασία νέων αιτήσεων μειώθηκε σημαντικά ενώ αυξήθηκε εκ νέου από τον Ιούνιο, για να φτάσει τον Σεπτέμβριο του 2020 σε υπερδιπλασιασμό, καθώς ολοκληρώθηκε η επεξεργασία 19.632 φακέλων, με την συμβολή και των ψηφιακών απονομών του συστήματος «ΑΤΛΑΣ». Συνολικά, στο πρώτο εννεάμηνο η αύξηση της ολοκλήρωσης των αιτημάτων ανέρχεται σε 24,36%.
Αυξάνονται οι αιτήσεις συνταξιοδότησης
Ωστόσο την ίδια στιγμή, οι νέες αιτήσεις για συνταξιοδότηση που υποβάλλουν οι ασφαλισμένοι παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις από το 2017 που ιδρύθηκε ο e-ΕΦΚΑ, με το φαινόμενο να εμφανίζεται πιο έντονο το τετράμηνο Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος του 2019 (αύξηση 18% - 9.174 περισσότερες νέες αιτήσεις σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018).
Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου είχαν υποβληθεί 116.508 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης για κύρια σύνταξη, έναντι 119.826 πέρσι, 116.107 το 2018 και 109.025 το 2017. Οι αιτήσεις καταγράφονται με βάση την ημερομηνία υποβολής αντί της ημερομηνίας καταχώρησης στο πληροφοριακό σύστημα στο παρελθόν, καθώς στα τέλη του 2019 διαπιστώθηκε ότι υπήρχε μεγάλος αριθμός αιτημάτων τα οποία δεν είχαν καταχωρηθεί.
Για το 2020 γίνεται εκτίμηση με βάση τα δεδομένα του πρώτου εννεαμήνου του έτους και εκτιμάται ότι το πλήθος των νέων αιτήσεων κύριας σύνταξης θα ανέλθει περίπου στις 160.000 συνολικά.