Έως και 12 χρόνια ασφαλιστικού βίου μπορούν να κερδίσουν οι ασφαλισμένοι σε Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με την εξαγορά πλασματικών ετών και να βγουν έτσι πολύ πριν τα 62 ή τα 67 στη σύνταξη. Τα πλασματικά έτη είναι το... χρυσό διαβατήριο που εξασφαλίζει την πρόωρη έξοδο στην σύνταξη σε πολλές κατηγορίες εργαζόμενων. Με τον τρόπο αυτό συμπληρώνουν ευκολότερα τους όρους συνταξιοδότησης και αποφεύγουν τον εγκλωβισμό στην αγορά εργασίας μέχρι τα 67. 

Οι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν τι είδους πλασματικά χρόνια θα αναγνωρίσουν ή θα εξαγοράσουν, όπως για παράδειγμα χρόνος για τα τέκνα, τις σπουδές, τα κενά ασφάλισης αλλά και τη στρατιωτική θητεία των ανδρών.

Για παράδειγμα,

• Γυναίκα ασφαλισμένη στα βαρέα, ασφαλισμένη πριν το 1993, που έχει συμπληρώσει 3.800 ένσημα όλα βαρέα το 2011. Αν εξαγοράσει 700 ημέρες από πλασματικούς χρόνους, δηλαδή 2,5 χρόνια, συμπληρώνει αναδρομικά 4.500 ημέρες ασφάλισης το 2011 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 56 ετών. Αν δεν προβεί στην εξαγορά θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί στα 67. 
• Μητέρα στο Δημόσιο, μπορεί να εξαγοράσει μερικά χρόνια ώστε να θεμελιώσει αναδρομικά 25ετία ασφάλισης στο Δημόσιο έως το 2010 κι εφόσον είχε το 2010 ανήλικο παιδί μπορεί να φύγει με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 50 ετών. Διαφορετικά, αν χάσει το «παράθυρο» της θεμελίωσης το 2010, το όριο ηλικίας της μπορεί να... πετάξει στα 62. Συνεπώς, μέσω των πλασματικών ετών μπορεί να κερδίσει έως και 12 έτη εργασίας.  

Οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα μπορούν να αναγνωρίσουν τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης έως 7 πλασματικά έτη ασφάλισης, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι 5 έτη από τα παιδιά και έως 7 έτη από τις υπόλοιπες κατηγορίες.  

Ποιους και πότε συμφέρει

Η χρήση των πλασματικών ετών συμφέρει τους ασφαλισμένους σε όλους τους φορείς ασφάλισης που πρόκειται να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Την εν λόγω επιλογή μπορούν να κάνουν ασφαλισμένοι είτε για να κατοχυρώσουν αναδρομικά με διατάξεις και όρια ηλικίας του 2011 και του 2012 ώστε συμπληρώνοντας τα εν λόγω όρια να αποχωρήσουν νωρίτερα ή για να συμπληρώσουν την πλήρη 40ετία και με ταυτόχρονη συμπλήρωση του 62^ου έτους της ηλικίας να προχωρήσουν σε συνταξιοδότηση.

Προσοχή χρειάζεται για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα, αφού η χρήση των πλασματικών πρέπει να συνδυάζει θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης. Η αναγνώριση δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και στην περίπτωση αυτή, δηλαδή αν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί για αναγνώριση πλασματικών χάνονται και δεν επιστρέφονται.

Η υποβολή αιτημάτων για εξαγορά πλασματικών επομένως συμφέρει:

1. Γονείς ανηλίκων ή τριτέκνους στο Δημόσιο που με τη χρήση αυτών κατοχυρώνουν αναδρομικά το 2010, το 2011 ή το 2012.
2. Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ που συμπληρώνουν με την εξαγορά 5.500 ημέρες αναδρομικά το 2010 ή το 2011 για την κατοχύρωση του δικαιώματος.
3. Μητέρες ανηλίκων σε ΔΕΚΟ – Τράπεζες που συμπληρώνουν αναδρομικά 25ετία το 2011 ή το 2012.
4. Άνδρες και γυναικες δημόσιους υπάλληλοι για τη συμπλήρωση 35ετίας ή 36ετίας ή 37ετίας.
5. Ασφαλισμένους σε ΕΤΑΑ (Νομικών – ΤΣΜΕΔΕ - ΤΣΑΥ) ή ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ – ΤΑΕ - ΤΣΑ) για τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης
6. Ασφαλισμένους όλων των Ταμείων και του ΟΓΑ που συμπληρώνουν 40ετία με την εξαγορά για τα 62.
7. Ασφαλισμένους στα βαρέα για συμπλήρωση των λοιπών προϋποθέσεων.

Για όλες τις παραπάνω κατηγορίες η εξαγορά συμφέρει εφόσον συμπληρώνονται όλες οι προϋποθέσεις ώστε ο ασφαλισμένος να μπορεί είτε να κατοχυρώσει δικαίωμα είτε να συνταξιοδοτηθεί.

Οι κατηγορίες των πλασματικών ετών ασφάλισης 

1. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά: Χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση, δεν συνυπολογίζονται στο ποσό της ανταποδοτικής, δεν λαμβάνονται δηλαδή υπόψη για ποσοστά αναπλήρωσης και συντάξιμες αποδοχές. Λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης.
2. Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά: Συνυπολογίζονται για ποσοστά αναπλήρωσης, συντάξιμες αποδοχές και εθνική σύνταξη.

Παραδείγματα

• Δημόσια υπάλληλος, μητέρα, με 23 χρόνια υπηρεσίας έως το 2010 και δυο παιδιά, εκ των οποίων το ένα ήταν ανήλικο το 2010 ανήλικο το 2010 - Εξαγοράζει δυο χρόνια για να συμπληρώσει αναδρομικά 25ετία έως το 2010. Η έξοδος της εξαρτάται από το πότε κλείνει τα 50 έτη ηλικίας. Έστω ότι συμπλήρωσε τα 50 το 2017, συνταξιοδοτείται σε ηλικία 58 ετών και 5 μηνών. Αν δεν εξαγοράσει τα δυο πλασματικά έτη θα μπορέσει να φύγει στα 62 με 40 έτη ασφάλισης. Κερδίζει 3,5 χρόνια. 
• Ιδιωτικός υπάλληλος (πρ. ΙΚΑ) στα βαρέα, συμπλήρωσε φέτος ηλικία 60 ετών και 9.900 Ημέρες Ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 σε Βαρέα και Ανθυγιεινά. Εφόσον εξαγοράσει 2 χρόνια ώστε να φτάσει την 35ετία (10.500 Ημέρες Ασφάλισης) και να συνταξιοδοτηθεί άμεσα (από φέτος) με μειωμένη σύνταξη στα 60. Λαμβάνοντας μειωμένη σύνταξη χάνει μόνο 48 ευρώ το μήνα. 
• Ελεύθερος επαγγελματίας σήμερα 62 ετών με 35ετία ασφάλισης μπορεί να εξαγοράσει 5 πλασματικά έτη και να φύγει άμεσα με 40ετία. Σε αυτή την περίπτωση, ο επαγγελματίας μπορεί να διατηρήσει την εργασία του, λαμβάνοντας κάθε μήνα το 70% της σύνταξης που δικαιούται. 

Κόστος εξαγοράς

Ήδη από την ψήφιση του ν. 4387/2016 το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών έχει αυξηθεί και υπολογίζεται για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα στο σύνολο της μηνιαίας εισφοράς για την κύρια σύνταξη, ήτοι την εισφορά εργοδότη και εργαζομένου, στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του προηγούμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης.

Για τους δημοσίους υπαλλήλους το κόστος εξαγοράς υπολογίζεται από 1/1/2020 αντίστοιχα στο 20% του συνόλου των αποδοχών. Βέβαια αν οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν υποβάλει αίτημα τα προηγούμενα έτη, τότε το κόστος διαμορφώνεται:

• Για όσους υπέβαλλαν ως την 31/12/2016 στο 6,67% επί των τότε συντάξιμων αποδοχών.
• Για όσους υπέβαλλαν από την 1/1/2017 ως την 31/12/2017 στο 10% επί των τότε συντάξιμων αποδοχών.
• Για όσους υπέβαλλαν από την 1/1/2018 ως την 31/12/2018 στο 13,33% επί των τότε συντάξιμων αποδοχών.
• Για όσους υπέβαλλαν από την 1/1/2019 ως την 31/12/2019 στο 16,67% επί των τότε συντάξιμων αποδοχών.

Η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των εισφορών για τους επαγγελματίες ασφαλισμένους σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ με βάση τις ασφαλιστικές κατηγορίες έχει αλλάξει πλήρως το πλαίσιο εξαγορών, καθώς πλέον το κόστος υπολογίζεται στη μηνιαία εισφορά που καταβάλλουν για τον κλάδο της κύριας σύνταξης.

Υπενθυμίζουμε ότι στην περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης ο ασφαλισμένος δικαιούται έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς (δηλαδή 4% για 2 έτη, 6% για 3 έτη κ.ο.κ.).

Παράδειγμα 1:   

• μισθωτός που υπέβαλλε αίτηση για συνταξιοδότηση τον Ιούλιο του 2021 και συμπεριλαμβάνει στην αίτησή του και αίτημα για αναγνώριση 36 μηνών πλασματικού χρόνου τέκνων.
• Οι μηνιαίες ασφαλιστέες αποδοχές πλήρους απασχόλησης του Ιουνίου είναι 1.850 ευρώ.
• Θα καταβάλει εισφορά 370 ευρώ για κάθε μήνα αναγνώρισης (1.850 Χ 20%).
• Το συνολικό ύψος της εξαγοράς ανέρχεται σε 13.320 ευρώ (370 μηνιαίο κόστος Χ 36 αναγνωριζόμενοι μήνες) και μπορεί να καταβληθεί είτε σε 36 δόσεις είτε με παρακράτηση ποσοστού ¼ της σύνταξης.
• Επίσης υπάρχει η δυνατότητα εφάπαξ καταβολής, ώστε να έχει έκπτωση 6% συνολικά (2% για κάθε ολόκληρο 12μηνο) και να διαμορφωθεί το ποσό αυτό σε 12.520 ευρώ.

Παράδειγμα 2:

• Μισθωτός με 2 εργοδότες, πλήρη απασχόληση και μηνιαίες ασφαλιστέες αποδοχές 2.820 ευρώ (1.720 από τον πρώτο εργοδότη και 1.100 από τον δεύτερο εργοδότη),
• το ποσό της εισφοράς αναγνώρισης ανέρχεται σε 564 ευρώ για κάθε μήνα αναγνώρισης (2.820 € Χ 20%).
• Το συνολικό ύψος της εξαγοράς ανέρχεται σε 20.304 ευρώ (564 μηνιαίο κόστος Χ 36 αναγνωριζόμενοι μήνες) και μπορεί να καταβληθεί είτε σε 36 δόσεις, είτε με παρακράτηση από την σύνταξη ποσοστού ¼ της σύνταξης, είτε με εφάπαξ καταβολή.
• Στην περίπτωση της εφάπαξ καταβολής θα έχει έκπτωση 6% συνολικά (2% για κάθε ολόκληρο 12μηνο) και θα διαμορφωθεί το ποσό αυτό σε 19.085,76 ευρώ.

Συνυπολογισμός στη σύνταξη

Επειδή πλέον οι συντάξεις υπολογίζονται σε δύο τμήματα, εθνική και ανταποδοτική σύνταξη, και η ανταποδοτική σύνταξη υπολογίζεται με τις συντάξιμες αποδοχές τους ασφαλισμένου από το 2002 κι έπειτα, η εξαγορά των πλασματικών ετών επηρεάζει και το τμήμα του υπολογισμού της σύνταξης.

Έτσι για χρόνους που έχουν εξαγοραστεί με το κόστος που ίσχυε με το παλαιό καθεστώς ή με οικονομικότερο κόστος ως συντάξιμες αποδοχές, που αφορούν χρόνο ασφάλισης που αναγνωρίζεται ως πλασματικός μετά από καταβολή του προβλεπόμενου ποσού εξαγοράς, για τον υπολογισμό των ποσών της σύνταξης ορίζεται τα ποσό που θα αποτελούσαν τον ασφαλιστέο μισθό – εισόδημα αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που καταβλήθηκε για την εξαγορά κάθε μήνα.

Σε κάθε περίπτωση, το υπολογιζόμενο ποσό συντάξιμων αποδοχών, που αφορούν χρόνο ασφάλισης που αναγνωρίζεται ως πλασματικός, θα συνυπολογισθεί για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης εφόσον η αίτηση αναγνώρισης έχει υποβληθεί από το έτος 2002 και εφεξής και θα προσαυξηθεί κατά την ετήσια μεταβολή μισθών από το έτος υποβολής της αίτησης εξαγοράς, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Οι πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά (π.χ. χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας, χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας) και χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση δεν συνυπολογίζονται για τον υπολογισμό του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης δηλαδή δεν συνυπολογίζονται ούτε στα ποσοστά αναπλήρωσης ούτε στον υπολογισμό των συνταξίμων αποδοχών.

Αντίθετα σε περίπτωση που ασφαλισμένος έχει αναγνωρίσει χωρίς εξαγορά πλασματικούς χρόνους, οι οποίοι αξιοποιούνται μόνο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, οι χρόνοι αυτοί συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση του ποσού της εθνικής σύνταξης, δηλαδή στη συμπλήρωση των 20 ετών για τη λήψη του πλήρους ποσού εθνικής σύνταξης.

Πλασματικά ελεύθερων επαγγελματιών

Όσον αφορά τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ, για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα πλασματικού χρόνου, καταβάλλουν την εισφορά που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία που έχουν επιλέξει κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης.

• ελεύθερος επαγγελματίας-ασφαλισμένος του πρώην ΟΑΕΕ που επέλεξε την 2η ασφαλιστική κατηγορία για το έτος 2021 υπέβαλλε τον Μάιο αίτηση για αναγνώριση 4 ετών πλασματικού χρόνου σπουδών.
• θα καταβάλει για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα 186 ευρώ.
• Συνολικά το κόστος αναγνώρισης για 48 μήνες - εάν καταβληθεί σε δόσεις ή με παρακράτηση από την σύνταξη- ανέρχεται σε 8.928 ευρώ.
• Αν καταβληθεί εφάπαξ με έκπτωση 8% το ποσό ανέρχεται σε 8.213,76 ευρώ. 

Εξαγορά πλασματικών ετών στο Δημόσιο 

Τα πλασματικά έτη είναι χρήσιμα για αυτούς που επιθυμούν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης σε ηλικίες από 55 μέχρι και 62 με τις διάφορες διατάξεις περί 35ετίας, 25ετίας και 37ετίας στο Δημόσιο. Ακόμη και μετά το 2022, οπότε και ομογενοποιούνται όλα τα όρια στα 62 και τα 67, οι θεμελιωμένοι εντός της μεταβατικής περιόδου θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα με βάση το όριο που θεμελίωσαν.

Σε αυτό το πλαίσιο το «κυνήγι» της όσο πιο σύντομης συμπλήρωσης 35ετίας ή 37ετίας καθίσταται με την εξαγορά πλασματικών ευκολότερο, ώστε να μην εγκλωβιστεί ο υπάλληλος σε μεγάλες ηλικίες συνταξιοδότησης. Το ίδιο ισχύει και για την ειδική περίπτωση συνταξιοδότησης των εκπαιδευτικών που μπορούν να επιλέξουν να βγουν στην σύνταξη με βάση το πότε συμπληρώνουν 30 χρόνια ασφάλισης.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι 5 έτη από τα παιδιά και έως 7 έτη από τις υπόλοιπες κατηγορίες: 

• χρόνο στρατιωτικής θητείας
• πλασματικό χρόνο τέκνων μέχρι 5 έτη. Για τα παιδιά μπορεί κατά περίπτωση να αναγνωρισθεί :

για ένα τέκνο, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 300 ημερών ή 1 έτους

για δύο τέκνα, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 900 ημερών ή 3 ετών και, τέλος,

από τρία τέκνα και άνω, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 1500 ημερών ή 5 ετών.

• χρόνο σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, 
• χρόνο γονικής άδειας ανατροφής. Με τον νόμο  4488/2017 προστέθηκε ως νέος πλασματικός χρόνος, ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών που έχει λάβει υπάλληλος για την ανατροφή των τέκνων του. Ο μέγιστος αναγνωριζόμενος χρόνος άδειας ανατροφής είναι 6 χρόνια και για να αναγνωριστεί και να υπολογιστεί ως συντάξιμος θα πρέπει να καταβληθεί από τον υπάλληλο η εισφορά εξαγοράς.

Το συνολικό ποσό της εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις, όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Εναλλακτικά καταβάλλεται εφάπαξ μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης, οπότε παρέχεται έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς (δηλαδή 4% για 2 έτη, 6% για 3 έτη κ.ο.κ.).

Η χρήση των πλασματικών ετών συμφέρει τους υπαλλήλους που χρειάζονται τα πρόσθετα έτη για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Την εν λόγω επιλογή μπορούν να κάνουν ασφαλισμένοι είτε για να θεμελιώσουν αναδρομικά με διατάξεις του 2011 και του 2012 ώστε να αποχωρήσουν συμπληρώνοντας και τα αντίστοιχα όρια ηλικίας του ν. 4336/2015 ή για να συμπληρώσουν την πλήρη 40ετία και να αποχωρήσουν στα 62. 

Η υποβολή αιτημάτων για εξαγορά πλασματικών ετών αποβαίνει με ιδιαίτερο όφελος για τις εξής κατηγορίες:

• Γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο που με τη χρήση αυτών θεμελιώνουν αναδρομικά το 2010, το 2011 ή το 2012. 

Οι γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) και οι τρίτεκνοι και άνω ασφαλισμένοι του Δημοσίου που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν ανάλογα με το έτος θεμελίωσης στα 50 ή τα 52 ή τα 55 πρέπει κατά κανόνα να έχουν συμπληρώσει τα εν λόγω όρια ηλικίας πριν την 18η Αυγούστου του 2015 καθώς το όριο ηλικίας για τις περιπτώσεις των γονέων είναι ιδιαίτερα αυξημένο και πλησιάζει το γενικό όριο ηλικίας των 62 ετών.

Για παράδειγμα:

Τρίτεκνος δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 20ετία το 2011 για τα 52 και συμπλήρωσε τα 52 τον 2/2015 μπορεί άμεσα να αποχωρήσει. 

Πατέρας ανηλίκου δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 25ετία  και ανήλικο τέκνο το 2011 συμπλήρωσε τα 52 το 2018. Ο συγκεκριμένος μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 60 ετών και 2 μηνών.

• Υπάλληλοι για τη συμπλήρωση 35ετίας ή 37ετίας. 

Ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη για να συμπληρώσουν 35ετία.

Επίσης ασφαλισμένοι του Δημοσίου, εφόσον είχαν συμπληρώσει 25ετία έως 31/12/2010 διατηρούν την δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37ετία και το αντίστοιχο όριο του ν. 4336/2015. 

• Άνδρες και γυναίκες που θέλουν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη.

Μπορούν να αναγνωρίσουν αναδρομικά παλαιότερα έτη ώστε να συμπληρώσουν 25 έτη ασφάλισης έως 31/12/2012. Με την μέθοδο αυτή, γυναίκες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55. Αντίστοιχα, γυναίκες και άνδρες που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56. Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57. 

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!