Μια σειρά δύσκολων πολιτικών ασκήσεων κλήθηκε να επιλύσει η κυβέρνηση, με αφορμή τον θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Οι προκλήσεις ήταν πολιτικές, νομικές, συνταγματικές, ιδεολογικές, εθιμοτυπικές αλλά και διαδικαστικές. Ωστόσο, όλες ήταν πολύ κρίσιμες για το Μέγαρο Μαξίμου σε μια ευαίσθητη συγκυρία, με το πολιτικό κλίμα να βρίσκεται εδώ και κάποιους μήνες σε υψηλά επίπεδα τοξικότητας κι οξύτητας, με τις εκλογές να πλησιάζουν όλο και περισσότερο και με τις εμφανείς διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος να προεξοφλούνται ήδη από την αρχή της δοκιμασίας.
Η ευτυχής συγκυρία για την κυβέρνηση ήταν ότι ο θάνατος του τέως βασιλιάς δεν επήλθε ξαφνικά, αλλά ως αποτέλεσμα ενός βαρέος εγκεφαλικού που υπέστη λίγο μετά την είσοδο του 2023. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους συγγενείς του να προλάβουν να ταξιδέψουν στην Αθήνα, προκειμένου να βρίσκονται κοντά του τις τελευταίες ώρες του, αλλά και στην κυβέρνηση να προετοιμάσει τα όσα ακολουθούν του θανάτου ενός έκπτωτου μονάρχη όπως ο Κωνσταντίνος.
Η πρόταση των γιών του Κωνσταντίνου και το Σύνταγμα
Αρκετές ημέρες πριν επέλθει το μοιραίο, οι τρεις γιοι του τέως μονάρχη βρέθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου και -όπως περιγράφουν αυτόπτες μάρτυρες- σε κλίμα συνεννόησης και καλής προαίρεσης ζήτησαν ο πατέρας τους να κηδευτεί με τιμές αρχηγού κράτους, η ταφή να γίνει στους οικογενειακούς τάφους του Τατοΐου και η σορός να εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα.
Η τελική απόφαση της κυβέρνησης ήταν ο Κωνσταντίνος να κηδευτεί ως ιδιώτης και βασίστηκε κυρίως στα όσα αναφέρει το άρθρο 4 του Συντάγματος, που στην παράγραφο 4 αναφέρει πως «μόνο Ελληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους», άρα αποκλειόταν η περίπτωση του τέως βασιλιά, ο οποίος δεν είχε την ελληνική ιθαγένεια.
►Διαβάστε και: Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος: Ο πόλεμος για τα «ασημικά» και η αμφιλεγόμενη βασιλική περιουσία
Επιπροσθέτως, στην παράγραφο 7 του ίδιου άρθρου του Συντάγματος γίνεται σαφές ότι «τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Ελληνες πολίτες», διάταξη που ενίσχυε την κυβερνητική απόφαση. Ενημερώθηκαν οι γιοί του εκλιπόντος από παράγοντα του Μεγάρου Μαξίμου και, όπως αναφέρουν πηγές κοντά στο πρωθυπουργικό γραφείο, «αντέδρασαν αξιοπρεπώς και με ευπρέπεια».
Αμφιταλάντευση υπήρξε για το θέμα της έκθεσης της σορού σε λαϊκό προσκύνημα. Η αρχική απόφαση ήταν επίσης αρνητική, η δεύτερη ήθελε μια-δυο ώρες μόνο και τελικά η καταληκτική απόφαση ήταν η σορός του θανόντος να εκτεθεί από τις 6 το πρωί της Δευτέρας έως τις 10 στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου, δίπλα από τη Μητρόπολη της Αθήνας.
Κυβερνητική εκπροσώπηση και παρουσία υπουργών και βουλευτών
Στο ζήτημα της εκπροσώπησης της κυβέρνησης η αρχική απόφαση ήταν αυτή να γίνει μόνο από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, αλλά στη συνέχεια, όταν έγινε γνωστό ότι θα έλθουν στην Αθήνα βασιλείς και μέλη βασιλικών οικογενειών από πολλές χώρες της Ευρώπης, προστέθηκε και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμμένος.
Διχογνωμία υπήρξε στην αρχική φάση της συζήτησης για το αν θα επιτραπεί σε υπουργούς και βουλευτές να παραστούν στην κηδεία ή αν θα τεθεί «απαγορευτικό».
Η τελική απόφαση για πράξη «κατά συνείδηση» βασίστηκε σε δυο παράγοντες: Πρώτον, ότι στον αξιακό κώδικα της Νέας Δημοκρατίας δεν είναι επιτρεπτή η απαγόρευση συμμετοχής στην τελευταία πράξη αποχαιρετισμού ενός νεκρού, την κηδεία του. Και δεύτερον, ότι εάν απαγορευόταν η συμμετοχή στην κηδεία, η κυβέρνηση θα έδινε υπόσταση στις μομφές που εξαπέλυσαν αρκετοί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για «φοβικά σύνδρομα» του πρωθυπουργού απέναντι στις επιθέσεις της Αριστεράς.
►Διαβάστε και: Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος: Ποιοι θα εκπροσωπήσουν την κυβέρνηση στην κηδεία του
Πάντως, οι πηγές του Μαξίμου κάνουν ευθέως λόγο για μόνο την πρώτη παράμετρο, την -σε ανθρώπινο κι όχι σε πολιτικό ή θεσμικό επίπεδο- ασυμβατότητα με το DNA της παράταξης μια οποιαδήποτε απαγόρευση συμμετοχής στο τελευταίο «αντίο» σε έναν νεκρό.
Τέλος, η δήλωση του Α. Σαμαρά που ήταν σαφώς δεξιότερα της επίσημης θέσης της Νέας Δημοκρατίας, εκτιμήθηκε ότι «καλύπτει» και όσους Νεοδημοκράτες αντιτίθενται στην συμπεριφορά έναντι του νεκρού Κωνσταντίνου ως ενός απλού ιδιώτη, χωρίς όμως να εμφορούνται από φιλοβασιλικά αισθήματα.
Η επομένη της κηδείας και ταφής του τελευταίο μονάρχη της Ελλάδας, θα αναδείξει αν η κυβερνητική «συνταγή» ήταν πετυχημένη ή όχι και σε ποιο βαθμό…
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
