Με ψυχραιμία, αλλά και με κρυφή ικανοποίηση, παρακολουθεί η Αθήνα τη συμπεριφορά του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης: Μετά από την ουσιαστικά απόσυρση του τουρκικού βέτο για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, μόνο και μόνο για τη χθεσινή του συνάντηση στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, χθες ο Ερντογάν ουσιαστικά παραιτήθηκε και από την πρόθεσή του να μετατρέψει τη Σύνοδο σε χώρο συζήτησης των ελληνοτουρκικών διαφορών, όπως τουλάχιστον η αναθεωρητική ματιά του τις αντιλαμβάνεται.
Τα κέρδη του Ερντογάν - Τι εκτιμά η Αθήνα
Μοναδικά κέρδη που θα μπορούσε να καταγράψει ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας είναι η συναίνεση των δύο χωρών που από χθες βλέπουν ορθάνοιχτη την πόρτα του ΝΑΤΟ, να αλλάξουν τη νομοθεσία τους προκειμένου να «καταπολεμήσουν την τρομοκρατία» με τον όρο που η Τουρκία δίνει στον όρο, καθώς και η «στήριξη» Μπάιντεν για την αναβάθμιση των μαχητικών F-16.
Αρχικά η ελληνική πλευρά αποκωδικοποιεί τις παραμέτρους της συμφωνίας για ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην Ατλαντική Συμμαχία. Έχει σημειώσει αυτά που περιλαμβάνει το «μνημόνιο» μεταξύ Τουρκίας και των δύο σκανδιναβικών χωρών:
- Πρώτον, αποκαλείται υπόμνημα, δηλαδή κείμενο του οποίου η νομική δεσμευτικότητα αμφισβητείται.
- Δεύτερον, το κείμενο αναφέρει ότι η Σουηδία και η Φινλανδία σκοπεύουν να λάβουν μέτρα γενικώς, όχι συγκεκριμένα βήματα. Το ίδιο ισχύει και για την άρση του εμπάργκο όπλων των δύο χωρών κατά της Άγκυρας, λόγω της επιχείρησής της στη Συρία το 2019. Ομοίως, η υποχρέωση των δύο χωρών να αλλάξουν την εσωτερική τους νομοθεσία, προκειμένου να μπορούν να συμπεριφέρονται στους «τρομοκράτες» όπως θα ήθελε η Τουρκία, είναι κάτι το οποίο επίσης αλλάζει μετά την οριστική είσοδο του Ελσίνκι και της Στοκχόλμης στο ΝΑΤΟ.
Η γενική εικόνα στην Αθήνα, λοιπόν, είναι ότι η Τουρκία είναι τόσο αποδυναμωμένη, που παραιτήθηκε από το βέτο για ελάχιστα κέρδη.
Αυτή ακριβώς η αποδυνάμωση της διεθνούς θέσης της γείτονος, προσθέτουν διπλωματικές πηγές, είναι που οδήγησε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μη θέσει στους συμμάχους του ΝΑΤΟ τους έωλους ισχυρισμούς του περί «ελληνοτουρκικών διαφορών» όπως η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών. Η χθεσινή του συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ δεν θα γινόταν εάν ο Ερντογάν εμφανιζόταν ως ένας αναθεωρητικός ηγέτης σε μια Συμμαχία που αυτή την περίοδο μάχεται ενεργά τον αναθεωρητισμό.
Τι λένε διπλωματικές πηγές
Είναι προφανές, επισημαίνουν διπλωματικές πηγές στην ελληνική πρωτεύουσα, ότι η προσμονή του Τούρκου προέδρου για «στήριξη» Μπάιντεν σχετικά με την αναβάθμιση των F-16 θα εξατμιζόταν εάν ο «σουλτάνος» έθετε ζητήματα με τα ελληνικά νησιά και γενικότερα δημιουργούσε νέες τριβές στους κόλπους του ΝΑΤΟ, με τις αποσταθεροποιητικές θέσεις του για το Αιγαίο. Άλλωστε, μαζί με τη «στήριξη» ο Τζο Μπάιντεν είπε καθαρά στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι προέχει η σταθερότητα στο Αιγαίο, δηλαδή αντί να θέσει ζητήματα του Αιγαίου ο Ερντογάν, τα έθεσε από την αντίθετη πλευρά ο Μπάιντεν!
Στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι οι δύο ηγέτες «συζήτησαν για τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας στο Αιγαίο και τη Συρία. Ο πρόεδρος Μπάιντεν επανέλαβε την επιθυμία του να διατηρηθούν οι δημιουργικές διμερείς σχέσεις, και οι ηγέτες συμφώνησαν στη σημασία της διαρκούς στενής επικοινωνίας μεταξύ των κυβερνήσεων».
Ταυτόχρονα, όλοι γνωρίζουν ότι η υπόθεση της αναβάθμισης των τουρκικών F-16 είναι αρμοδιότητα του αμερικανικού Κογκρέσου, στο οποίο έχει παραπέμψει το θέμα ο Τζο Μπάιντεν και το οποίο -ειδικά στους κόλπους της Γερουσίας- έχει μια εντελώς φιλελληνική στάση. Μόνη ελπίδα της Άγκυρας είναι οι ενδιάμεσες εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου και μια πιθανή επικράτηση των τραμπικών υποψηφίων των Ρεπουμπλικανών, προκειμένου να ανατραπούν οι τωρινές ισορροπίες στο Κογκρέσο που δεν ευνοούν την τουρκική επιδίωξη.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι, βέβαια, το ότι η Ελλάδα επέλεξε ακριβώς τη χθεσινή ημέρα, όταν η Τουρκία διά του προέδρου της αγωνιζόταν χωρίς πολλές ελπίδες για αναβάθμιση των F-16, να δημοσιοποιήσει την πρόθεσή της για αίτημα να δεσμευθεί μια μοίρα 20 μαχητικών αεροσκαφών και άλλα 20 υπερσύγχρονα F-35 στο προσεχές μέλλον.
Αλλωστε ούτε η Αθήνα, αλλά ούτε και η Ουάσιγκτον παραβλέπουν ότι στο εσωτερικό της Τουρκίας η υποδοχή της στάσης Ερντογάν στο ΝΑΤΟ δεν ήταν η καλύτερη. «Η Τουρκία πήρε αυτό που ήθελε», μετέδωσε η Ρούγια Ακούς, απεσταλμένη στη Μαδρίτη του φιλοκυβερνητικού τηλεοπτικού δικτύου A Haber, αναφερόμενη στη συμφωνία με Σουηδία- Φινλανδία. Από την άλλη, για «παραχωρήσεις ασυμβίβαστες με τα συμφέροντα της Τουρκίας» μίλησε η Μεράλ Ακσενέρ του κόμματος «Καλό Παιδί». Η κάπως ενισχυμένη εικόνα Ερντογάν μετά το παζάρι για την άρση του βέτο επαναφέρει στο εσωτερικό της Τουρκίας τα σενάρια για πρόωρες εκλογές, ίσως τον προσεχή Νοέμβριο.
Ωστόσο, στην ελληνική πρωτεύουσα είναι αρκετοί αυτοί που καταγράφουν τις μετρήσεις της τουρκικής κοινής γνώμης, σύμφωνα με τις οποίες τα μεγάλα προβλήματα που ταλανίζουν την τουρκική οικονομία και τους πολίτες της γειτονικής χώρας «βαραίνουν» περισσότερο στην κρίση των Τούρκων ψηφοφόρων από τις εντυπώσεις ενός Ερντογάν που πετυχαίνει πράγματα στην εξωτερική του πολιτική.
Πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρείας Gezici, καταγράφει ότι το 74,8% των Τούρκων θεωρεί πιο σημαντικό πρόβλημα της χώρας την οικονομία, ενώ μόνο το 13,8% θεωρεί ως πιο σημαντικό πρόβλημα την τρομοκρατία, την οποία «χτυπά» η συμφωνία Τουρκίας-Σουηδίας-Φινλανδίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Επίσης η Ελλάδα παρακολουθεί τις συγκρούσεις στο εσωτερικό της τουρκικής κυβέρνησης, με κορυφαία την «κόντρα» μεταξύ του «σκληρού» με τη Δύση υπουργού Εσωτερικών Σοϊλού και του πιο φιλοδυτικού υπουργού Άμυνας Ακάρ.
Αυτή η εικόνα της Τουρκίας μέσα κι έξω οδήγησε τον Ερντογάν να ακολουθήσει τον «δρόμο της σιωπής» στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για τους τουρκικούς αναθεωρητισμούς στις σχέσεις με την Ελλάδα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
