Πυκνές είναι αυτές τις ημέρες οι συζητήσεις και οι διαβουλεύσεις για το μέλλον της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία.
Χθες οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντήθηκαν και πάλι για το θέμα αυτό και την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ενωση να μπορεί να δώσει τις δικές της απαντήσεις, συμπληρωματικά μεν, αλλά και πέρα από εκείνες που δίνει το ΝΑΤΟ σε παρόμοιες απειλές που μπορεί να προκληθούν στο μέλλον.
Το Ταμείο Αμυνας αλλάζει τα δεδομένα
Πρόκειται για τη «Στρατηγική Πυξίδα», όπως λέγεται το σχέδιο για κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, το οποίο συζητείται επί περίπου δυο χρόνια, αλλά τις τελευταίες ημέρες έχει επιταχυνθεί λόγω των εξελίξεων.
Σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, με προϋπολογισμό σχεδόν 8 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-27, αλλάζει τα δεδομένα καθώς ευνοεί τη στήριξη συνεργατικών έργων έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας, τα οποία ανταποκρίνονται στις επιχειρησιακές ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων της ΕΕ.
Εως το τέλος του 2022, το Ταμείο θα έχει επενδύσει περί τα 1,9 δισ. ευρώ σε παρόμοια έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν από κοινοπραξίες αμυντικών εταιρειών προερχόμενων από κράτη- μέλη.
Σε δηλώσεις του για την εξέλιξη της «Στρατηγικής Πυξίδας» υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, υπογράμμισε ότι «δεν είναι η απάντηση στον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά είναι μέρος της απάντησης» και πρόσθεσε ότι «είναι η στιγμή να σκεφτούμε την ευρωπαϊκή ικανότητα να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις όπως ο πόλεμος, γι’ αυτό τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές τους ικανότητες, να το κάνουν με συντονισμένο τρόπο».
Η επιχείρηση αυτή μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων. Ωστόσο, η συνεργασία στο εσωτερικό της Ένωσης έχει ακόμα πολύ δρόμο, καθώς τα κράτη-μέλη εξακολουθούν συλλογικά να μην πληρούν τον μακροχρόνιο δείκτη αναφοράς 35% που αφορά το ποσοστό του αμυντικού εξοπλισμού τους που πρέπει να προμηθεύονται σε συνεργασία με άλλα κράτη-μέλη.
►Διαβάστε και: Ζ. Μπορέλ: Ικανοποιημένος για την υιοθέτηση της στρατηγικής πυξίδας
Ο διπλός ρόλος της Ελλάδας
Οπως είναι αναμενόμενο, η συμβολή της χώρας μας στην προσπάθεια αυτή συνδέεται τόσο με τη γεωπολιτική της θέση στον χώρο των Βαλκανίων, όσο και με τις απειλές που δέχεται η Ελλάδα από την Τουρκία.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας παρέθεσε χθες, στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, πρωινό εργασίας με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας και ομολόγων του της ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια του πρωινού εργασίας, εξετάστηκε η ενταξιακή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικότερα η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Στο πρωινό εργασίας συμμετείχαν 17 υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων κρατών-μελών (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία κ.λπ.), καθώς και ο Ζοζέπ Μπορέλ αλλά και ο επίτροπος Διεύρυνσης, ο Ούγγρος Όλιβερ Βαρχέλι. Ο Νίκος Δένδιας στην παρέμβασή του υπογράμμισε την πάγια θέση μας για την άμεση έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και της Αλβανίας.
Παράλληλα, η ελληνική πλευρά επέμεινε και πέτυχε να συμπεριληφθούν στο κείμενο των συμπερασμάτων της «Στρατηγικής Πυξίδας» και τα ακόλουθα, ελληνικού ενδιαφέροντος, θέματα:
- Την εισαγωγή λεκτικού που να αναφέρεται τόσο στις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, όσο και σε μακροπρόθεσμες, όπου μάλιστα γίνεται ρητή αναφορά στην Τουρκία.
- Τη σαφή αναφορά στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την ελληνική εξωτερική πολιτική και που θα πρέπει να διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών γενικότερα (ανάγκη πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας εντός διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων, προώθηση αποτελεσματικής πολυμέρειας και διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας).
- Την ετοιμότητα και αποφασιστικότητα των κρατών-μελών της ΕΕ για αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση επίθεσης από τρίτο μέρος (άρθρο 42.7 Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης)
- Την περιγραφή των κινδύνων που προκαλεί η αυξανόμενη αμφισβήτηση θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας και η αυξανόμενη επιθετική στάση σε εναέριους χώρους.
Επίσης, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το κείμενο περιέχει αρκετές σημαντικές αναφορές για την Τουρκία.
Ειδικότερα:
- Καθίσταται σαφές ότι εξακολουθούν οι προκλήσεις και μονομερείς ενέργειες σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων έναντι κρατών-μελών κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου.
- Τονίζεται ότι οι δράσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε ταχεία κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή.
- Το ίδιο αναφέρεται και για την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.
- Το σύνολο των ενεργειών αυτών της γείτονος περιλαμβάνονται ρητώς μεταξύ των απειλών και των προκλήσεων οι οποίες επηρεάζουν την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών, τις κρίσιμες υποδομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών συνόρων.
Προκειμένου να προωθηθεί η ενδοευρωπαϊκή συνεργασία, υπάρχουν κρίσιμες προϋποθέσεις που πρέπει να σεβαστεί από πλευράς της η Τουρκία. Ειδικότερα, η Άγκυρα οφείλει να δεσμευθεί ότι θα ακολουθήσει την οδό της συνεργασίας, της συνεπούς αποκλιμάκωσης και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες της Ένωσης, όπως αυτές είχαν καταγραφεί στη Δήλωση των 27 Ηγετών τον Μάρτιο του 2021.
Με αυτή τη Δήλωση, η Ενωση καλούσε ευθέως την Τουρκία να απόσχει από προκλήσεις, μονομερείς ενέργειες, παράνομες γεωτρήσεις κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Σε αντίθετη περίπτωση, η Δήλωση υπενθύμιζε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στη διάθεσή της τα εργαλεία και τα μέσα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των κρατών-μελών και να θωρακίσει την περιφερειακή σταθερότητα.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα συμφώνησε στην υιοθέτηση της «Στρατηγικής Πυξίδας», ωστόσο παράλληλα κατέθεσε μονομερή εθνική δήλωση, στην οποία τονίζει ότι λόγω των προκλήσεων και απειλών που δέχεται εδώ και καιρό, οι ετήσιες αμυντικές της δαπάνες ξεπερνούν κατά πολύ το 2% το ΑΕΠ, στόχος που συμβαδίζει με την αναφορά στο κείμενο της «Πυξίδας» για αύξηση των αμυντικών δαπανών.
►Διαβάστε και: Ανατολική Μεσόγειος: Μπορεί η οικονομία να λύσει προβλήματα που δεν έλυσε η πολιτική
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
