Η συνάντηση που θα έχει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα στις 8 Δεκεμβρίου, αποτελεί μεγάλη ευκαιρία όχι απλής αναθέρμανσης, αλλά και ενδυνάμωσης των διμερών σχέσεων με σκοπό το αμοιβαίο όφελος.
Η πρόθεση του κ. Μητσοτάκη να συναντήσει από κοντά τον κ. Πούτιν είχε εκφραστεί σχεδόν από την αρχή της κυβερνητικής θητείας του σημερινού πρωθυπουργού, αλλά είχε αναβληθεί δυο φορές, μία πέρυσι και μια νωρίτερα φέτος, λόγω των προβλημάτων της πανδημίας. Τώρα όμως ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ώστε οι δυο ηγέτες να δώσουν κοινή ώθηση με αποφασιστικότητα στις σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας.
Το βασικό πρόβλημα της Ρωσίας είναι η πολιτική του ΝΑΤΟ, η οποία, σύμφωνα με τη Μόσχα, υπονομεύει τα ρωσικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Κορυφαίος πολιτικός στην Αθήνα, θύμιζε στην «Η» προ ημερών την ιστορική φράση του Βρετανού πρωθυπουργού Χάρολντ Μακ Μίλαν: «Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε για να κρατήσει τη Γερμανία χαμηλά, τη Ρωσία εκτός και τις ΗΠΑ εντός».
Πάνω από έξι δεκαετίες αργότερα, το πρόβλημα της Ρωσίας παραμένει το ίδιο. Ασφαλώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα περιλάβει στην ατζέντα των συνομιλιών του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και θέματα, όπως οι νέες τριβές Ευρώπης-Ρωσίας, με αφορμή το ενεργειακό πρόβλημα των ημερών μας, και τη ροή φυσικού αερίου από την αχανή χώρα προς τη γηραιά ήπειρο. Αναμφίβολα, στο μενού των συζητήσεων θα είναι το Κυπριακό, η Ορθοδοξία με το ρόλο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως κι εκείνου της Μόσχας, καθώς και οι οικονομικές σχέσεις Ελλάδος-Ρωσίας, με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (δηλαδή, τη σχέση εισαγωγών-εξαγωγών από και προς τη Ρωσία) να βρίσκεται στο φάκελο που θα έχει μελετήσει ο κ. Μητσοτάκης ενόψει της συνάντησης με τον Β. Πούτιν.
Τα δύο φλέγοντα ζητήματα
Ωστόσο, δύο είναι τα φλέγοντα θέματα που και οι δύο θα θελήσουν να συζητήσουν και από κοινού να αναζητήσουν λύσεις:
- Για τη Ρωσία, κομβικό θέμα είναι οι τριβές με το ΝΑΤΟ και δευτερευόντως με την Ευρωπαϊκή Ενωση, στο οποίο εντάσσονται και δευτερογενή ζητήματα όπως η εκ νέου όξυνση των σχέσεων μεταξύ λαών στα Βαλκάνια (ιδιαίτερα με τους Σέρβους του Μαυροβουνίου και το ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της περιοχής).
- Για την Ελλάδα, το κεντρικό θέμα είναι η διερεύνηση του εδάφους για μια στρατηγικής φύσης συμπόρευση Ελλάδας-Ρωσίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Για το πρώτο, είναι προφανές ότι η Μόσχα αναμένει μια κίνηση καλής θελήσεως εκ μέρους της Δύσης, ώστε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις τους, οι οποίες βρίσκονται σε βαθύ ψύχος μετά τις υποθέσεις Ναβάλνι, των κυρώσεων της ΕΕ προς τη Ρωσία, το ζήτημα της Λευκορωσίας, αλλά και της Κριμαίας, του αγωγού Nord Stream2. Το είπε, άλλωστε, σαφώς προ ημερών ο μακροβιότερος υπουργός Εξωτερικών της χώρας, ο Σεργκέι Λαβρόφ: «Η Ρωσία αναμένει από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση μια κίνηση καλής θελήσεως».
Διπλωματικοί παράγοντες έλεγαν στην «Η» ότι η διερεύνηση μιας πιθανής λύσης στο θέμα αυτό πρέπει να αναχθεί στην ανάγκη της Δύσης για στρατηγική συμπόρευση με τη Ρωσία στην αναμέτρηση που ήδη έχει ξεσπάσει με την Κίνα και στην αντίστοιχη ανάγκη της Μόσχας να έχει μια συμπόρευση με τη Δύση στη βάση κάποιων κοινών παραδοχών, καθώς είναι σαφές ότι δεν έχει τη δυνατότητα να ανακτήσει την παγκόσμια ισχύ που είχε ως Σοβιετική Ενωση, ούτε άλλωστε οι διεθνείς συνθήκες είναι ίδιες με εκείνη την περίοδο.
Σε αυτό το πλαίσιο οι Μητσοτάκης και Πούτιν θα αναζητήσουν μια ατζέντα θεμάτων στα οποία Δύση (δηλαδή, ΝΑΤΟ και ΕΕ) και Ρωσία θα μπορούσαν όχι να συμπέσουν, αλλά να αποδεχθούν από κοινού με αμοιβαίες παραχωρήσεις, καθώς τα κοινά οφέλη θα είναι προφανώς περισσότερα. Η εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης στο ζήτημα της Κριμαίας είναι το κρίσιμο τεστ αυτής της διπλωματικής και πολιτικής προσπάθειας.
Η Ρωσία χώρα-κλειδί για Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο
Στο δεύτερο θέμα, η Ελλάδα γνωρίζει καλά ότι οι όποιες αλλαγές συμβούν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο για να έχουν βιωσιμότητα, πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη της Μόσχας.
Η Ρωσία είναι η χώρα-κλειδί, καθώς ενδιαφέρεται απόλυτα για το καθεστώς διελεύσεως των πλοίων της από το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ παράλληλα -παρά τις λεκτικές αναφορές της στην ανάγκη εφαρμογής του διεθνούς δικαίου- δεν εμφανίζεται (έως τώρα, τουλάχιστον) διατεθειμένη να επιτρέψει στις διαφορετικές της απόψεις από εκείνες της Τουρκίας για σειρά διεθνών ζητημάτων (Λιβύη, Συρία κλπ) να δημιουργήσουν κρίση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, που παραμένουν θερμές, όσο η Αγκυρα επενδύει στους ρωσικούς πυραύλους S400 και εμφανίζεται διατεθειμένη να κρατήσει αποστάσεις από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για αυτή της την επιλογή.
Διπλωματικοί παρατηρητές στην Αθήνα, αλλά και έμπειρα πολιτικά πρόσωπα συμπίπτουν στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει σε επέκταση χωρικών υδάτων στο Ανατολικό Αιγαίο εάν δεν έχει την καθαρή σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας. Συνεπώς ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τον κ. Πούτιν για τις ελληνικές προθέσεις επέκτασης των χωρικών υδάτων στην ηπειρωτική Ελλάδα και νοτίως της Κρήτης, ενώ θα βολιδοσκοπήσει τις ρωσικές διαθέσεις για περαιτέρω επεκτάσεις χωρικών υδάτων.
Φυσικά οι δυο ηγέτες θα μιλήσουν για το Κυπριακό και όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο την τελευταία διετία, ενώ παράλληλα θα επικυρώσουν την βελτίωση των διμερών σχέσεων μετά την περιπέτεια του 2018. Την επικύρωση της νέας περιόδου φιλικών σχέσεων Ελλάδας-Ρωσίας ξεκίνησε ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας τον Μάιο, όταν συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
