Μια από τις πιο παραγωγικές εβδομάδες της ελληνικής διπλωματίας είναι η τελευταία, καθώς τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας βρίσκονται στη Νέα Υόρκη προκειμένου να συμμετάσχουν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενώπιον της οποίας θα απευθύνει ομιλία σήμερα ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ωστόσο, η διπλωματία δεν εξελίσσεται συνήθως από το pοdium τέτοιων εκδηλώσεων, αλλά από τις επιμέρους συναντήσεις και τις συμφωνίες «κεκλεισμένων των θυρών». Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Δένδιας έχει αναπτύξει το τελευταίο τριήμερο μια ευρεία σειρά συναντήσεων, το σύνολο των οποίων εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα και τον ρόλο μας ως μια χώρα-κλειδί για τη σταθερότητα στην περιοχή μας, για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιφέρεια της Νότιας Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής, αλλά και για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, εντός του οποίου έχει συνυπογραφεί και το Δίκαιο της Θάλασσας, για την επίλυση διμερών διενέξεων.
Αρχικά ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε τους ομολόγους του της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τουρκική προκλητική και παραβατική συμπεριφορά και συγκεκριμένα την παρενόχληση ερευνητικού σκάφους μόλις 10 ναυτικά μίλια ανατολικά της Κρήτης.
►ΗΠΑ: Συνάντηση Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Microsoft B. Smith
►Ν. Δένδιας: Η τουρκική συμπεριφορά έχει πλέον ξεφύγει από κάθε πλαίσιο λογικής
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, ο κ. Δένδιας ενημέρωσε αναλυτικά και με επίδειξη χαρτών για την απαράδεκτη ενέργεια του τουρκικού πολεμικού πλοίου, το οποίο παρενόχλησε σκάφος με σημαία Μάλτας που διεξήγαγε επιστημονικές έρευνες εντός οριοθετημένης ελληνικής υφαλοκρηπίδας (δηλαδή της μερικής οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2020). Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ έχει αποφασίσει, στο πλαίσιο της «έκθεσης Μπορέλ» ότι τα κίνητρα που έχουν δοθεί στην Τουρκία είναι δυνατό να ανακληθούν, εάν η Άγκυρα επιστρέψει στην καλλιέργεια έντασης και την αποσταθεροποιητική πολιτική που είχε ακολουθήσει το 2020. Ο Έλληνας ΥΠΕΞ επεσήμανε ότι αυτή η τουρκική συμπεριφορά έχει πλέον ξεφύγει από κάθε πλαίσιο της λογικής και βεβαίως δεν συνάδει καθόλου με την εικόνα «κανονικότητας» που επιθυμεί να προβάλει η Τουρκία, εικόνα η οποία, βεβαίως, ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα.
Τι κρύβουν οι συναντήσεις Δένδια με τους ΥΠΕΞ της Κόστα Ρίκα, της Γκάμπιας και της Γκαμπόν
Η συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον ομόλογό του της Κόστα Ρίκα είναι πιο σημαντική από όσο αρχικά φαίνεται. Η Κόστα Ρίκα έχει διαρκείς τριβές με τη Νικαράγουα για την οριοθέτηση ζωνών των δυο κρατών στον ποταμό Σαν Χουάν, όπως έχει και η Ελλάδα με την τουρκική σειρά ανεδαφικών αξιώσεων. Το 1998 προέκυψε μεταξύ των κρατών διαμάχη, όταν η Νικαράγουα απαγόρευσε τη μεταφορά αστυνομικών της Κόστα Ρίκα στο ποτάμι. Η Νικαράγουα ισχυρίζεται ότι αυτό παραβιάζει την κυριαρχία της και επέβαλε μονομερώς έναν φόρο 25 δολαρίων ΗΠΑ για τα προϊόντα από την Κόστα Ρίκα που εισέρχονται στον ποταμό, τα οποία δεν ήταν εμπορικά αντικείμενα, και ως εκ τούτου δεν καλύπτονται από τη συνθήκη. Αυτό απασχόλησε μεταξύ άλλων θεμάτων το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο απεφάνθη ότι «η Κόστα Ρίκα έχει δικαίωμα ελεύθερης ναυσιπλοΐας στον ποταμό San Juan για εμπορικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των επιβατών και της μεταφοράς τουριστών. Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν στον ποταμό San Juan με πλοία της Κόστα Ρίκα, ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης ναυσιπλοΐας της Κόστα Ρίκα και δεν χρειάζεται να αποκτήσουν θεωρήσεις από τη Νικαράγουα ή να αγοράσουν τουριστικές κάρτες».
Η συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον ΥΠΕΞ της Κόστα Ρίκα, Ροντόλφο Σολάνο Κουΐρος, εστιάσθηκε στην προοπτική εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων με τη διαπίστευση πρέσβη της χώρας της Καραϊβικής στην Αθήνα. Επίσης, συζητήθηκε εκτενώς η προοπτική ενίσχυσης των σχέσεων της Ελλάδας με τις χώρες της Καραϊβικής, τόσο διμερώς όσο και σε πολυμερές πλαίσιο (συμμετοχή της Ελλάδας ως παρατηρητής σε περιφερειακούς οργανισμούς της περιοχής). Τονίστηκε κι από τις δυο πλευρές -εδώ είναι το «ζουμί»- η προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Οι συναντήσεις του ΥΠΕΞ με ομολόγους του της Γκάμπιας και της Γκαμπόν αναδεικνύουν μια άλλη διάσταση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, που εργάζεται κι επενδύσει στην περιφερειακή σταθερότητα, συνεπώς ανησυχεί και διαλέγεται για τις εξελίξεις στην περιοχή του Σαχέλ (νοτίως της Λιβύης, της Αλγερίας και της Αιγύπτου) δηλαδή σε μια περιοχή στην οποία αναπτύσσονται απειλές κατά της ασφάλειας και υπάρχει σημαντική διέλευση μεταναστών και απάνθρωπες πρακτικές εκμεταλλευτών του ανθρώπινου δράματος αλλά και ανησυχητική έξαρση φαινομένων τρομοκρατίας που μπορεί να «εξαχθούν» σε περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας, ο κ. Δένδιας ανήγγειλε την προσφορά εμβολίων προς την Γκάμπια.
Η συνάντηση Δένδια - Μουμπελέ Μπουμπεγιά, δηλαδή του ομολόγου το από την Γκαμπόν, έγινε και διότι η χώρα αυτή θα είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά την περίοδο 2022-2023, συνεπώς η γνώμη και η ψήφος της θα μετρούν σημαντικά σε ζητήματα όπως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παγκόσμια ασφάλεια και η συμμετοχή της Ελλάδας στη Γαλλοφωνία. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε επίσης στο ενδεχόμενο δωρεάς εμβολίων και στην Γκαμπόν, πρόταση που έγινε δεκτή ιδιαίτερα θετικά, καθώς, όπως τόνισε ο κ. Μπουμπεγιά, είναι η πρώτη πρόταση που δέχεται η χώρα του για την δωρεά εμβολίων από χώρα- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο κ. Δένδιας συναντήθηκε και με τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη, με τον οποίο συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις τόσο στο Κυπριακό, όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης, συζητήθηκαν οι προοπτικές για σύγκληση συναντήσεων σε διάφορα πολυμερή σχήματα, τόσο με χώρες της περιοχής, όσο και με τις ΗΠΑ.
Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης και ΥΠΕΞ των Μαλδιβών, Αμντουλά Σαχίντ, κατά την οποία συζητήθηκαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας, καθώς και ο ρόλος του ΟΗΕ στην αντιμετώπιση τους. Στη συνάντηση αυτή, τονίστηκε επίσης εκ μέρους του κ. Δένδια η ανάγκη τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, συνεπώς και του Δικαίου της Θάλασσας από όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νίκος Δένδιας παρατήρησε με νόημα ότι, ακριβώς απέναντι από το κτίριο των Ηνωμένων Εθνών, εγκαινιάστηκε το «τουρκικό σπίτι». Πρόσθεσε, όμως, ότι η Τουρκία, η οποία δήθεν «κόπτεται» για την εικόνα της στον ΟΗΕ με την κατασκευή ενός επιβλητικού κτιρίου, συνεχίζει ακάθεκτη να παραβιάζει κατάφορα τον Χάρτη του Οργανισμού, εκτοξεύοντας απειλές πολέμου εναντίον της Ελλάδας, εφόσον εφαρμόσει το νόμιμο δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων.
Ενδυνάμωση των δεσμών με τη Βόρεια Αφρική
Στο πλαίσιο του διπλωματικού του μαραθωνίου, ο υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Αλγερινό ομόλογό του Ραμτάν Λαμάμρα, στο περιθώριο της 76ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Στη συνάντηση των δυο υπουργών έγινε εκτενής συζήτηση για τις πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη. Άλλωστε, πριν από μόλις δύο εβδομάδες είχε συναντηθεί στην Αθήνα με τη Λίβυα ομόλογό του, ενώ την ακριβώς επομένη ημέρα είχε ταξιδέψει στην Τύνιδα.
Οι εξελίξεις στην Λιβύη βρίσκονται επίσης στην ημερήσια διάταξη των τακτικών επαφών που έχει ο Υπουργός Εξωτερικών με στρατηγικούς εταίρους της Ελλάδας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία. Κατά την διάρκεια της συνάντησης των ΥΠΕΞ Ελλάδας και Αλγερίας, ο κ. Δένδιας επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση, την οποία συμμερίζεται η συντριπτική πλειοψηφία της Διεθνούς Κοινότητας, για την πλήρη αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από τη Λιβύη συμπεριλαμβανομένων των μισθοφόρων και των παραστρατιωτικών ομάδων, καθώς και για την διεξαγωγή των εκλογών στην προγραμματισμένη ημερομηνία (24 Δεκεμβρίου 2021), όπως έχει ήδη συμφωνηθεί. Συζητήθηκε επίσης η ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση στην περιοχή του Σαχέλ. Ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε την σημασία που πρέπει να αποδίδει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην περιοχή αυτή, καθώς επηρεάζει άμεσα και την Ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Παρούσα η Ελλάδα στις συζητήσεις για την επόμενη μέρα στο Αφγανιστάν
Ο κ. Δένδιας μετείχε και σε κλειστή συνάντηση με θέμα τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν την οποία διοργάνωσε η Αυστρία με την συμμετοχή ευρωπαϊκών κρατών, καθώς και κρατών της ευρύτερης περιοχής, όπως του Αυστριακού Καγκελαρίου Σεμπάστιαν Κουρτς, των υπουργών Εξωτερικών της Αυστρίας, της Δανίας, της Τσεχίας, της Φινλανδίας, της Νορβηγίας, του Κατάρ, της Γεωργίας, του Καζακστάν και του Τατζικιστάν, του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, καθώς και της Ευρωπαίας Επιτρόπου για τις Εσωτερικές Υποθέσεις. Σκοπός της συνάντησης ήταν η συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων για αποφυγή της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από χώρες που συνηθίζουν να το εργαλειοποιούν, όπως η Τουρκία.
Στην παρέμβασή του, ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε ότι η κατάσταση ασφαλείας στη χώρα μπορεί να αναδειχθεί σε σημαντική απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα. Για τον λόγο αυτό απαιτείται εγρήγορση. Πρόσθεσε ότι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών που απειλούνται άμεσα πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο της προσοχής της Διεθνούς Κοινότητας, η οποία πρέπει να καταβάλει συντονισμένες και αποτελεσματικές προσπάθειες. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην προστασία των δημοσιογράφων και του σεβασμού της ελευθερίας της έκφρασης. Ο κ. Δένδιας τόνισε επίσης ότι θα πρέπει να βελτιωθεί η συνεργασία της ΕΕ με τις άμεσα γειτονικές προς το Αφγανιστάν χώρες, ορισμένες από τις οποίες ήταν παρούσες στη συνάντηση, προκειμένου να αποφευχθεί μια επανάληψη μαζικών μεταναστευτικών ροών. Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε ότι θα πρέπει να καταβληθούν όλες οι δυνατές προσπάθειες προκειμένου να αποφευχθεί η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τρίτες χώρες που επιθυμούν να προωθήσουν την πολιτική τους ατζέντα.
Παράλληλα, σε υπουργική Διάσκεψη για την Λιβύη με τη συμμετοχή των χωρών της Διαδικασίας του Βερολίνου, γειτονικών Αφρικανικών κρατών και της Ελλάδας και της Ισπανίας ως παρατηρητές, η οποία διοργανώθηκε χθες στο περιθώριο της 76ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν ζήτησε με έμφαση την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από την χώρα. Στο πλαίσιο αυτό κατονόμασε ευθέως την Τουρκία.
Υπήρξε όμως και ξεχωριστή συνάντηση του κ. Δένδια με τον υπουργό Βιομηχανίας και Προηγμένης Τεχνολογίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Σουλτάνα λ Τζαμπέρ, κατά την οποία έγινε σε βάθος συζήτηση για περαιτέρω εμβάθυνση των στρατηγικών διμερών σχέσεων με έμφαση στην οικονομία και τις επενδύσεις. Επίσης έγινε συζήτηση για τις περιφερειακές εξελίξεις με έμφαση στον ρόλο της Τουρκίας, η οποία προσπαθεί απεγνωσμένα να βελτιώσει τις σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο. Πάντως ο υπουργός των Εμιράτων υπογράμμισε ότι η Ελλάδα αποτελεί «ειδικό εταίρο» για τη χώρα του και τόνισε την βούληση της κυβέρνησής του για διεύρυνση της στρατηγικής ατζέντας. Ο Νίκος Δένδιας δεν παρέλειψε, βέβαια, να περιγράψει τη νέα επιθετικότητα της Τουρκίας με έμφαση στην τουρκική παραβατική συμπεριφορά και ιδιαίτερα τις πρόσφατες ενέργειες. Ο κ. Τζαμπέρ παρατήρησε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να αλλάξει στάση, προσθέτοντας ότι τα Εμιράτα δεν είναι καθόλου κοντά σε οποιοδήποτε διευθέτηση. Επίσης αναφέρθηκε στον αρνητικό ρόλο της Τουρκίας στις προσπάθειες να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Λιβύη.
Κοινή αντίληψη με τον γενικό γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου
Ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε χθες και με τον γενικό γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου Ναγιέφ αλ Χατζράφ. Κατά τη συζήτηση εξετάσθηκε η εφαρμογή του Μνημονίου Συνεργασίας που είχε υπογραφεί κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών στο Ριάντ τον περασμένο Απρίλιο.
Ο προερχόμενος από το Κουβέιτ αξιωματούχος έκανε ειδική αναφορά στην ενίσχυση της συνεργασίας αυτής, καθώς όπως είπε χαρακτηριστικά «η Ελλάδα καταλαβαίνει καλύτερα την περιοχή και τον πολιτισμό της σε σύγκριση με άλλα κράτη (της Ευρωπαϊκής Ένωσης)».
Συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της Αρμενίας
Στο περιθώριο της 76ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνέχισε τις επαφές του με διάφορους ομολόγους του. Κατά την συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της Αρμενίας, Αραράτ Μιρζογιάν, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του πρόσφατα, εκφράστηκε από αρμενικής πλευράς η βαθιά εκτίμηση για την στήριξη της Ελλάδας προς την Αρμενία, ιδιαίτερα υπό τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων σε διάφορους τομείς, όπως η οικονομία και ο τουρισμός, αλλά, όπως αναμενόταν μεγάλο μέρος της επικεντρώθηκε στην κατάσταση στην περιοχή του Καυκάσου.
Στην κούρσα για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Η συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρουάντας Βενσάν Μπιρουτά ήταν σημαντική δεδομένου του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει η χώρα στην περιοχή της Κεντρικής Αφρικής, στη Γαλλοφωνία (χώρα καταγωγής της Γενικής Γραμματέως του Οργανισμού), αλλά και εντός της Αφρικανικής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο Νίκος Δένδιας ανέδειξε την υποψηφιότητα της χώρας μας για μια θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας τη διετία 2025-26. Παράλληλα εξετάστηκαν οι προοπτικές εμβάθυνσης της συνεργασίας καταρχήν στον οικονομικό τομέα, σημείο που αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της προσεχούς επίσκεψης του κ. Δένδια στην Ρουάντα, η οποία προγραμματίζεται να λάβει χώρα πριν το τέλος του χρόνου. Η Ελλάδα έχει κάνει δωρεά 200.000 εμβολίων κατά του κορονοϊού.
Τέλος, η συνάντηση με τον Κιργίζιο ΥΠΕΞ, η δεύτερη που είχε ο κ. Δένδιας από την ανάληψη των καθηκόντων του, επικεντρώθηκε καταρχήν στην προοπτική εμβάθυνση των διμερών σχέσεων, υπό το φως της επετείου 30 χρόνων από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών το 2022. Επίσης συζητήθηκε η συνεργασία στα πλαίσια του ΟΗΕ (Ελληνική υποψηφιότητα για Συμβούλιο Ασφαλείας), αλλά και οι σχέσεις ΕΕ- Κιργιζίας, όπου η χώρα αυτή του Καυκάσου ζήτησε την αρωγή της Ελλάδας για την ολοκλήρωση της συμφωνίας της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμα, εξετάσθηκαν οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
