Μια σειρά αποκαλυπτικών τοποθετήσεων πάνω σε έξι κορυφαία θέματα που απασχολούν τα μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών έκαναν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, στο πλαίσιο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒ.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ανέλαβε να εισαγάγει τις έξι θεματικές ενότητες και οι δύο συνομιλητές του να αναπτύξουν ο καθένας τις θέσεις του: Ο πρωθυπουργός κυρίως την πολιτική πλευρά - αλλά έκανε και κάποιες τεχνοκρατικές αναφορές, καθώς εξαρχής θύμισε ότι, πριν μπει στην πολιτική, εργάστηκε σε θέσεις που είχαν να κάνουν με επενδύσεις και συνεπώς γνωρίζει το θέμα από μέσα - και ο CEO της Pfizer την τεχνοκρατική.
Η καινοτομία στην Ελλάδα σήμερα
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε εκτενώς στο θέμα και διατύπωσε μια αισιόδοξη εκτίμηση. Είπε ότι «μέσα στην κρίση γεννήθηκε και φαίνεται να αναπτύσσεται δυναμικά ένα οικοσύστημα καινοτομίας το οποίο έχει όλα τα χαρακτηριστικά σήμερα ώστε να μπορέσει να γίνει πολύ μεγαλύτερο από αυτό που εσείς περιγράψατε σε επίπεδο αριθμών». Για να συμβούν αυτά, πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης, διατίθενται σημαντικά κονδύλια τόσο από ευρωπαϊκούς πόρους, όσο και από ελληνικά κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών, που θα αξιοποιηθούν στο πλαίσιο των κινήτρων που δίνει και θα συνεχίσει να δίνει το κράτος.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε το ιδιαίτερα αξιόλογο ανθρώπινο κεφάλαιο που θα διαχειριστεί το στοίχημα της καινοτομίας στα επόμενα χρόνια, κι από το οποίο η κοινωνία περιμένει σημαντική ανάπτυξη νέων προϊόντων, ενώ έκλεισε την τοποθέτησή του επί του θέματος λέγοντας ότι εκτός από τις επιχειρήσεις, στις μέρες μας καινοτομεί και το κράτος, «ώστε να μην έχουμε μόνο έξυπνη επιχειρηματικότητα αλλά να έχουμε και ένα έξυπνο κράτος το οποίο να μπορεί την καινοτομία και την επιβράβευση της καινοτομίας να την κάνει τρόπο ζωής. Κανόνα και όχι εξαίρεση».
Από την τεχνοκρατική πλευρά, ο Άλμπερτ Μπουρλά συμφώνησε ότι το κράτος σωστά δημιουργεί το πλαίσιο, αλλά η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι αυτή που θα προσδώσει δυναμική στις εξελίξεις. Ανέφερε πως εκείνοι που αξιολογούν το πού θα κάνουν μία επένδυση, έχουν μια συνολική εικόνα του τοπίου που τους ενδιαφέρει, τόνισε ότι όλο αυτό είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον αλλά και ότι το πιο σημαντικό απ' όλα, ειδικά για επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας, είναι η δυνατότητα πρόσληψης του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα που γίνεται η επένδυση, και η εμπιστοσύνη ότι η επένδυση θα είναι καλοδεχούμενη από την κοινωνία.
Ο κ. Μπουρλά εξειδίκευσε την αναφορά του στην επένδυση της Pfizer στη συμπρωτεύουσα, επισημαίνοντας πως «η Θεσσαλονίκη προσέλκυσε την επένδυσή μας με το σπαθί της». Έκανε λόγο στη συνέχεια για τεράστια δεξαμενή εξειδικευμένων ανθρώπων και διαφορετική πολιτική φιλοσοφία στη χώρα σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο και κατέληξε για αυτό το θέμα λέγοντας «βρήκα αυτό που περίμενα σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι».
Ο ρόλος των δεξιοτήτων
Μετά την περιγραφή του θέματος από τον πρόεδρο του ΣΕΒ κ. Παπαλεξόπουλο, πρώτος πήρε το λόγο ο Άλμπερτ Μπουρλά, που αποκάλυψε ότι για την επένδυση στη Θεσσαλονίκη «λάβαμε περίπου 10.000 βιογραφικά και έχουμε προσλάβει 400-450 άτομα, εκ των οποίων το 15% είναι Έλληνες που ήθελαν να γυρίσουν από το εξωτερικό και έψαχναν μία σοβαρή δουλειά».
Ο CEO της Pfizer υπογράμμισε την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και προτύπων και πρόσθεσε: «Αυτό που ξέρω είναι ότι στην Ελλάδα έχουμε πολύ λιγότερους νέους που θέλουν να τολμήσουν και να πάρουν το ρίσκο, να προσπαθήσουν κάτι διαφορετικό».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέχεια απευθύνθηκε στον κ. Μπουρλά και του είπε ότι «η πραγματικότητα την οποία περιγράψατε, δηλαδή αυτή η ασυνέχεια μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας, όπως εκφράζεται από τις επιχειρήσεις και τους εργοδότες και της προσφοράς των γνώσεων, δεξιοτήτων από πλευράς εργαζόμενων δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο.
Κατά συνέπεια αυτό το οποίο αποκαλούμε upskilling, reskilling, ευθυγράμμιση της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά εργασίας, αποτελεί σίγουρα ευρωπαϊκή πρόκληση γι’ αυτό και σημαντικότατοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και συγκεκριμένα παραπάνω από 2 δισεκατομμύρια θα κατευθυνθούν προς αυτή την προσπάθεια».
Παραδέχθηκε ότι στο παρελθόν η Ελλάδα σπατάλησε ευρωπαϊκούς πόρους στην κατάρτιση χωρίς αξιόλογα αποτελέσματα, και μίλησε με έμφαση για το νέο σχολείο, που θα ετοιμάσει εργαζομένους με δεξιότητες που θα αξίζουν σταθερή εργασία και υψηλές αποδοχές: «Χθες βρέθηκα σε μία παρουσίαση για το νέο μας σχολείο έτσι όπως το οραματιζόμαστε, το οποίο θα καλλιεργεί πολύ περισσότερο όλες αυτές τις δεξιότητες, τα λεγόμενα soft skills τα οποία θεωρώ ότι μπορούμε εύκολα ως λαός να τα αναπτύξουμε και να τα καλλιεργήσουμε.
Αλλά βέβαια πολύ μεγάλη πρόκληση είναι και η απομάκρυνση από ένα στερεότυπο: ότι χρειάζεσαι ένα πτυχίο πανεπιστημίου για να βρεις μια καλή δουλειά και να εξασφαλίσεις τελικά την επαγγελματική σου αποκατάσταση… Πρέπει να αποκαταστήσουμε την αξιοπρέπεια της εργασίας. Και η αξιοπρέπεια της εργασίας δεν συνδέεται κατ’ ανάγκη με ένα πτυχίο. Αυτό έχει πάρα - πάρα πολύ μεγάλη σημασία για τον τρόπο με τον οποίο εκπαιδεύουμε και την νέα μας γενιά. Απέδειξε η πανδημία ότι υπάρχουν επαγγέλματα στα οποία δεν δίναμε ιδιαίτερη, σημασία, τα οποία ήταν απολύτως καθοριστικά για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κοινωνία μας».
Η αξία της πράσινης ανάπτυξης
Ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος εισήγαγε το θέμα προς συζήτηση, με την επισήμανση ότι από την πλευρά τους, τα μέλη του ΣΕΒ στηρίζουν την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050. Στη συνέχεια ο κ. Μητσοτάκης πήρε το λόγο και τόνισε ότι «η συνολική προσπάθεια να μειώσουμε τις εκπομπές αφορά πάρα πολλούς κλάδους: τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε ενέργεια, τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε προϊόντα, τις μετακινήσεις, τα σπίτια μας, τον τρόπο με τον οποίο έχουμε ζέστη και ψύξη και την αγροτική μας παραγωγή. Εμείς έχουμε ήδη ζητήσει και δουλεύουμε με ειδικούς στον τομέα, με τους οποίους θα διαμορφώσουμε ένα μενού επιλογών για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να φτάσουμε τελικά σε αυτούς τους στόχους με το μικρότερο δυνατό κόστος για την ελληνική οικονομία…».
Ακολούθως μίλησε για τις τιμές της ενέργειας και την ανάγκη μείωσης του κόστους παραγωγής, της μέσω των ΑΠΕ και συμπέρανε ότι «είναι απολύτως απαραίτητο να εξασφαλίσουμε ότι στην μετάβαση αυτή από την μια η βιομηχανία μας θα έχει ανταγωνιστικές τιμές ρεύματος, από την άλλη ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά δεν θα κινδυνεύσουν με ενεργειακή φτώχεια».
Ο Άλμπερτ Μπουρλά εξέφρασε την αισιοδοξία του για τη μετατροπή της παραγωγής ενέργειας σε φιλική προς το περιβάλλον λέγοντας ότι βλέπει το ποτήρι «μισογεμάτο». Υπάρχουν μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε, όχι μόνο από την εμπειρία του κορονοϊού, αλλά και από ολόκληρη την ιστορία για την πράσινη ανάπτυξη, επεσήμανε και διευκρίνισε πως οι ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν όταν ακολουθήσουμε μία τέτοια κατεύθυνση, θα υπερκεράσουν τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα.
Αλλάζει εποχή η χώρα με την ψηφιακή επανάσταση
Εισαγωγικά ο πρόεδρος του ΣΕΒ είπε ότι ως χώρα «κάναμε μεγάλα βήματα μπροστά στη διάρκεια της πανδημίας, με τρανό παράδειγμα το σύστημα του εμβολιασμού». Πρόσθεσε στη συνέχεια ότι πρέπει να πάμε ακόμη πιο γρήγορα. «Άλλοι πάνε πολύ πιο γρήγορα» είπε και συμπλήρωσε πως «η ταχύτερη ψηφιακή προσαρμογή απαιτεί ολιστικό πλαίσιο ανάπτυξης».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη μέριμνα του Ταμείου Ανάκαμψης για χρηματοδότηση των νέων τεχνολογιών και τόνισε: «Η μεγάλη πρόκληση αφορά την ψηφιοποίηση του κράτους, των υποδομών, των διαδικασιών και των υπηρεσιών που παρέχονται προς τους πολίτες. Και βέβαια εκεί όπως και σε όλα τα σύνθετα έργα, projects, όπως και η διαδικασία του εμβολιασμού, χρειάζεται καλή προετοιμασία και καλό σχέδιο υλοποίησης με τους κατάλληλους ανθρώπους.
Αν πετύχαμε, και πιστεύω ότι έχουμε πετύχει κατά γενική ομολογία, σημαντικά πράγματα στον τομέα αυτό, οφείλεται και στο γεγονός ότι πριν γίνουμε κυβέρνηση -τουλάχιστον δύο χρόνια πριν- δουλεύαμε αυτήν την προσπάθεια και που γρήγορα δημιουργήσαμε ένα Υπουργείο οριζόντιο, το οποίο απέκτησε την ιδιοκτησία και των βάσεων δεδομένων και των διαδικασιών, έτσι ώστε να μπορεί να υλοποιεί απρόσκοπτα τις πολιτικές αυτές και να έχουμε τα θετικά αποτελέσματα που όλοι βλέπουμε». Ο πρωθυπουργός κατέληξε στις παρατηρήσεις του επί του θέματος λέγοντας ότι ωφελημένη θα βγει και η βιομηχανία (οι εταιρείες) των νέων τεχνολογιών από την επένδυση στην ψηφιακή επανάσταση.
Ενδιαφέρουσα ήταν η σύγκριση που έκανε ο Άλμπερτ Μπουρλά, λέγοντας ότι ο τρόπος που εξελίχθηκε ο εμβολιασμός στην Ελλάδα ήταν πολύ καλύτερος από τον αντίστοιχο στις Ηνωμένες Πολιτείες και συνέκρινε μαρτυρίες από τους δικούς του ανθρώπους που έκαναν το εμβόλιο στην Ελλάδα και άλλους που το έκαναν στις ΗΠΑ. Μίλησε για τις νέες προκλήσεις και τις προοπτικές που ανοίγονται από τη «σύγκρουση» της βιολογίας με τις ψηφιακές τεχνολογίες: «Αυτό που φτιάχνουμε στη Θεσσαλονίκη είναι ένα κέντρο που θα ασχοληθεί με όλες τις δραστηριότητες, αλλά θα επικεντρωθεί και στη βιολογική έρευνα μέσω ψηφιακής τεχνολογίας». Ο CEO της Prizer πρόσθεσε, ακόμη, ότι «η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί τις περισσότερες προοπτικές για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων» αλλά και ότι «το μεγάλο στοίχημα είναι η ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα κι είναι κάτι που θα παίξει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας».
Τι σημαίνει «νέα, σύγχρονη βιομηχανική πολιτική»
Ως συνήθως, το θέμα εισήγαγε ο κ. Παπαλεξόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε σε παραμέτρους που είναι λίγο-πολύ γνωστές για τη βιομηχανία και σε άλλες (όπως η λειτουργία και οι ανάγκες της βιομηχανίας στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον), που είναι λιγότερο γνωστές. «Για να πετύχουμε τον στόχο που έχουμε συμφωνήσει, δεν αρκεί να άρουμε τις αγκυλώσεις που λειτουργούν ανασταλτικά στην ανταγωνιστικότητα. Χρειάζεται ολοκληρωμένη στρατηγική, με ενίσχυση συγκεκριμένων κλάδων και clusters», υπογράμμισε.
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός έδωσε την πολιτική διάσταση το θέματος: «Η Ελλάδα έχει αρκετή αξιοπιστία στις συνομιλίες της με τους θεσμούς ώστε να μπορέσει να πετύχει κάτι: μόνιμη μείωση του φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη των επιχειρήσεων στο 22%. Αλλά βέβαια δεν είναι μόνο η φορολόγηση των κερδών. Είναι και η φορολόγηση της εργασίας, η οποία για μένα έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία προκειμένου η βιομηχανία μας να είναι ανταγωνιστική και να μπορεί να εξακολουθεί να πληρώνει καλούς μισθούς.
Κατά συνέπεια, το όλο ζήτημα της μείωσης των εργοδοτικών εισφορών, της κατάργησης, πιστεύουμε, σε μόνιμη βάση της εισφοράς αλληλεγγύης, καθιστούν συνολικά και την βιομηχανία μας πιο ανταγωνιστική και βέβαια σε αυτό συμπεριλαμβάνονται και ειδικά φορολογικά κίνητρα που ενθαρρύνουν τις επενδύσεις που έχουν ξεχωριστή σημασία σε κλάδους εντάσεως επενδύσεων, όπως είναι η βιομηχανία». Τέλος, αναφέρθηκε στις αδειοδοτήσεις στις βιομηχανίες, στην καινοτομία και στις υποδομές που αποτελούν προαπαιτούμενα επιτυχίας.
Ερωτηθείς εάν πιστεύει ότι τα clusters μπορεί να είναι η λύση, ο Άλμπερτ Μπουρλά απάντησε πως στην Ευρώπη δαπανώνται περίπου 40 δισ. δολάρια για ιατροφαρμακευτική έρευνα. Η Ελλάδα διαθέτει περίπου 50 εκατομμύρια, και αυτό σημαίνει ότι με βάση τον πληθυσμό της είναι 20 φορές παρακάτω στον τομέα.
Οι επιχειρήσεις είναι έξω από την κοινωνία, ή μέρος της;
Στο τελευταίο κομμάτι της συζήτησης, ο πρόεδρος του ΣΕΒ υποστήριξε ότι υπάρχει ανάγκη οικοδόμησης μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης επιχειρηματικού κόσμου και λοιπής κοινωνίας. Υπογράμμισε πως η επιχειρηματικότητα είναι μέρος της λύσης, αν και στον αντίποδα υπάρχουν κι είναι ακόμα ισχυρά, ορισμένα αρνητικά στερεότυπα, όπως η καχυποψία για το επιχειρείν, αλλά και ότι «η προσέγγιση κοινωνίας και επιχειρήσεων συνιστά πρόκληση. Ως ΣΕΒ, θέλουμε να ηγηθούμε διά του παραδείγματος, να χτίσουμε εμπιστοσύνη σε ένα περιβάλλον διαφάνειας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέχεια, υπενθύμισε ότι ως αρχηγός της αντιπολίτευσης σε παλαιότερη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ είχε κάνει λόγο για «μια Συμφωνία Αλήθειας μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων αλλά και του κόσμου της εργασίας που θα αναγνωρίζει ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη ευθύνη απέναντι στην κοινωνία, που ξεπερνάει την απολύτως θεμιτή και γενεσιουργό αιτία κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας, που είναι η παραγωγή του κέρδους…
Είναι ξεκάθαρο ότι επιχειρηματικές πρακτικές οι οποίες δημιούργησαν εν πολλοίς αυτά τα στερεότυπα πρέπει όχι απλά να καταδικάζονται αλλά να τιμωρούνται πρωτίστως από το κράτος και να απομονώνονται από την επιχειρηματική κοινότητα» για να καταλήξει λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «η νέα επιχειρηματικότητα η οποία χτίζεται στο οικοσύστημα της καινοτομίας έχει άλλους κανόνες συμμετοχής των ίδιων των εργαζόμενων στην ευημερία και στην επιτυχία της επιχείρησης που νομίζω ότι πρέπει να διδάξουν πολλά και οι παραδοσιακές επιχειρήσεις».
Τέλος, ο Άλμπερτ Μπουρλά που πήρε το λόγο, έδωσε έμφαση στην έννοια της εμπιστοσύνης που είναι εξαιρετικά σημαντική, ειδικά στον τομέα της δικής του εταιρίας, αλλά και ότι οι νέες τάσεις κινούνται με πάρα πολύ μεγάλη ταχύτητα. Εταιρείες που δεν μπορούν να παρουσιάσουν στους επενδυτές τους στοιχεία ότι συμβάλλουν στην κοινωνία, δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν επενδύσεις. Η συνεισφορά στην κοινωνία είναι εξίσου σημαντική με την κερδοφορία.
Κλείνοντας τη συνομιλία, ο πρωθυπουργός ανέφερε προς τα μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών: «Τώρα μπορώ να πω με πολύ μεγαλύτερη σιγουριά, ότι είναι η ώρα να επενδύσετε στην Ελλάδα. Το πλαίσιο των επενδύσεων πρέπει να διέπεται από τις παραμέτρους που συζητήσαμε σήμερα. Οι συνθήκες είναι απολύτως κατάλληλες για να κάνει η χώρα το άλμα προόδου, όχι μόνο για να αφήσει πίσω της μια πολύ πονεμένη δεκαετία, αλλά και για να αλλάξει τελείως τον τρόπο που τοποθετείται στον διεθνή οικονομικό χάρτη».
Από τη μεριά του ο κ. Μπουρλά τόνισε πως «η πολύ δύσκολη δεκαετία μπορεί ακριβώς να αποτελέσει την ευκαιρία μας» και ζήτησε «να αναλάβουν περισσότερες πρωτοβουλίες οι Έλληνες επιχειρηματίες και να μη δίνουν πολύ μεγάλη σημασία μόνο στο τι θα κάνει η κυβέρνηση. Έχουμε μπροστά μας μια χρυσή ευκαιρία και πρέπει να την αξιοποιήσουμε».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
