Ισως είναι η πρώτη φορά στη διπλωματική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας που έχουν συμβεί τόσο πολλά και πυκνά γεγονότα μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας, όσο αυτά που συνέβησαν στις σχέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας με τη Λιβύη. Την περασμένη Τρίτη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επισκέφθηκαν την Τρίπολη και δρομολόγησαν την ολική επαναφορά της χώρας μας στα τεκταινόμενα στη μεγάλη αυτή χώρα της Βόρειας Αφρικής.
Προχθές, Δευτέρα, ο Νίκος Δένδιας ξαναπήγε στη Λιβύη, αυτή τη φορά στη Βεγγάζη, για τη λειτουργία εκεί του ελληνικού προξενείου. Χθες ο προσωρινός πρωθυπουργός της Λιβύης Ντμπεϊμπά επισκέφθηκε την Αγκυρα, ενώ σήμερα ο προσωρινός πρόεδρος της Λιβύης Μοχάμεντ αλ Μένφι βρίσκεται στην Αθήνα και στις 10:30 θα έχει συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Τα ανταλλάγματα που προσφέρει η Ελλάδα στη Λιβύη
Πού οφείλεται όλη αυτή η κινητικότητα; Οσοι εμπλέκονται, συγκλίνουν στην άποψη ότι οφείλεται στα ισχυρά διλήμματα που έθεσε η Αθήνα στη νέα κυβέρνηση της Τρίπολης, ώστε να «σπάσει» η αποκλειστική σχέση της Λιβύης με την Τουρκία, να υπάρξει διάλογος για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας- Λιβύης, να μην κυρωθεί ως τις επόμενες λιβυκές εκλογές (24/12/2021) το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ώστε να μην αποκτήσει την απαιτούμενη θεσμική νομιμότητα που θα περιέπλεκε περισσότερο τα πράγματα.
Σε αντάλλαγμα η Ελλάδα προσφέρει κυρίως δύο πράγματα: Πρώτον, ουσιαστική βοήθεια μέσω εμπορικών ανταλλαγών και συμμετοχής ελληνικών οικονομικών μονάδων στην επιχείρηση ανασυγκρότησης της Λιβύης, και δεύτερον ισχυρή συνηγορία στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης ώστε ολόκληρη η Ευρώπη να στηρίξει τη Λιβύη στην προσπάθεια να αφήσει πίσω της τον εμφύλιο και να σταθεί στα πόδια της.
Από τη δική της πλευρά η νέα λιβυκή κυβέρνηση, έχει αντιληφθεί τον de facto ανταγωνισμό Ελλάδας και Τουρκίας για το ποιος θα έχει προνομιακές σχέσεις με την Τρίπολη, κι εύλογα σπεύδει να το αξιοποιήσει προς όφελός της. Ο Ντμπεϊμπά χθες στην Αγκυρα έδωσε όλες τις διαβεβαιώσεις στον Ερντογάν ότι δεν πρόκειται να καταγγελθεί το μνημόνιο των δυο χωρών, διευκρίνισε ωστόσο ότι η κυβέρνησή του είναι μεταβατική, δεν έχει εκλεγεί από τους πολίτες, συνεπώς δεν έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί μείζονες κινήσεις, όπως η επικύρωση από την Βουλή των Αντιπροσώπων του τουρκολιβυκού μνημονίου. Από την άλλη, ο αναπληρωτής του, Aλ Κατράνι, είπε τη Δευτέρα στον Νίκο Δένδια ακριβώς το ίδιο αλλά... από την ανάποδη: Ότι δηλαδή ασφαλώς δεν πρόκειται να επικυρώσει του μνημόνιο η λιβυκή Βουλή, αλλά ως μεταβατική κυβέρνηση δεν έχει την εξουσία να το καταργήσει. Στη διατήρηση των πραγμάτων ως έχουν, συμφώνησαν η Γαλλία και η Γερμανία, κι έτσι διαμορφώθηκε ένα modus vivendi με την «ευλογία» των δύο ισχυρότερων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συνάντηση Μητσοτάκη - Αλ Μένφι
Η συγκυρία πράγματι είναι υπέρ της Ελλάδας: Η χώρα μας πέτυχε να μην επικυρωθεί το μνημόνιο, να αποκαταστήσει τις διπλωματικές της σχέσεις με τη Λιβύη και… να περιμένει τις εκλογές του Δεκεμβρίου. Ως τότε θα στηρίζει το status quo και θα φροντίζει να στοιχίσει δυνάμεις που θα στηρίξουν την ευρωπαϊκή βοήθεια στη Λιβύη, μέσα από τον δίαυλο που λέγεται Ελλάδα. Ηδη ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι έχει εκφραστεί αρνητικά για τον Ερντογάν, η πιστή του φίλη και σύμμαχος Άγκελα Μέρκελ θα αποχωρήσει από τη γερμανική καγκελαρία τον Σεπτέμβριο κι έτσι, το τρίγωνο Αθήνα-Ρώμη-Παρίσι φαίνεται ότι θα λειτουργήσει αποτελεσματικά στη στήριξη της Λιβύης με την προϋπόθεση εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Αλλωστε ως τότε θα έχουν αρχίσει οι συνομιλίες Ελλάδας- Λιβύης για την οριοθέτηση της μεταξύ τους υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, οπότε θα είμαστε σε ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό από εκείνο που υπήρχε όταν συνήφθη το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Στη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη - Αλ Μένφι πρόκειται να γίνει μια ειδικότερη παρουσίαση από τον πρωθυπουργό των δυνατοτήτων που έχει η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ενωση να στηρίξει τη Λιβύη, υπό την προϋπόθεση ότι κι εκείνη θα πορευθεί στις διακρατικές της σχέσεις με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Εάν οι δύο πλευρές είναι ώριμες, ίσως έχουμε νεότερα και για την έναρξη των συζητήσεων για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
