Από τις ολιγοήμερες διακοπές, που συνέστησε στους υπουργούς του ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους, εξαιρέθηκε το υπουργείο Εξωτερικών, λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή με την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, την επικράτηση των ανταρτών υπό τον Τζολάνι και τη συνακόλουθη σημαντική ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της Τουρκίας.
Πολύ περισσότερο, η Αθήνα κινητοποιήθηκε όταν διέρρευσε η πρόθεση της Άγκυρας να προχωρήσει «γρήγορα» σε οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Συρία υπό το νέο καθεστώς της, εκμηδενίζοντας ουσιαστικά τη θαλάσσια κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και προχωρώντας σε μία ακόμη πειρατική ενέργεια, όπως αυτή με τη σύναψη του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η «Η» αναζήτησε απαντήσεις από σημαντική διπλωματική πηγή στην ελληνική πρωτεύουσα, που γνωρίζει τόσο τα δεδομένα στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, όσο και τα όσα λέγονται πίσω από τις κλειστές πόρτες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Σύμφωνα με αυτήν, η ελληνική κυβέρνηση δεν θεωρεί ότι απαραίτητα η Τουρκία ενδυναμώνεται από τις εξελίξεις στη Συρία, παρά το γεγονός ότι πρωταγωνίστησε στη στήριξη των ανταρτών που διαδέχθηκαν τον Μπασάρ αλ Άσαντ στην ηγεσία της χώρας.
Πιο σύνθετο πρόβλημα από τη Λιβύη
«Η Συρία είναι πολύ πιο σύνθετο πρόβλημα από τη Λιβύη», μας λέει, θέλοντας να δείξει ότι εδώ δεν έχουμε απλώς δύο αντιμαχόμενες δυνάμεις στο εσωτερικό μιας χώρας, όπως στη Λιβύη, αλλά επιρροές και συμφέροντα πολλών κρατών, της περιοχής και όχι μόνο. «Συνεπώς», προσθέτει, «η Τουρκία από τη μια πρέπει να χειριστεί με σύνεση κι όχι με την αλαζονεία της περιφερειακής υπερδύναμης την τωρινή συγκυρία που την ευνοεί, κι από την άλλη οι ετερόκλητες δυνάμεις –κυρίως σουνιτικές φράξιες– που ενώθηκαν εναντίον του Άσαντ, να μην ξαναρχίσουν τις μεταξύ τους διαμάχες, κάτι που θα αποσταθεροποιήσει το νέο καθεστώς στη Δαμασκό και συνακόλουθα, την αυξημένη επιρροή της Άγκυρας σε αυτό».
Ρωτήσαμε αν ο κίνδυνος ενός τουρκοσυριακού μνημονίου για οριοθέτηση ΑΟΖ είναι υπαρκτός. «Υπαρκτός, ναι. Μεγάλος, όχι» ήταν η απάντηση, που εξειδικεύτηκε ως εξής: «Υπάρχουν δυνάμεις που εμποδίζουν μια τέτοια εξέλιξη. Πρώτα απ’ όλα είναι η συμμετοχή Ελλάδας και Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι πολύ δύσκολο για την Τουρκία να ρισκάρει επιδείνωση των σχέσεών της με την Ευρώπη. Επίσης, η Κύπρος γεωστρατηγικά ενδιαφέρει πολύ τις ΗΠΑ και βέβαια ο Ερντογάν το τελευταίο που θα ήθελε είναι να δημιουργήσει τετελεσμένα στον φίλο του, αλλά εντελώς απρόβλεπτο Τραμπ».
Επίσης, στην εξίσωση πρέπει να μπουν και οι Κούρδοι, τους οποίους στηρίζει η Ουάσιγκτον, αλλά και οι πολύ κακές σχέσεις του καθεστώτος Ερντογάν με το Ισραήλ, που ήταν και παραμένει ο ισχυρότερος και πιστότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή.
Το «όπλο» στα χέρια της Αθήνας
Ο συνομιλητής μας πρόσθεσε ότι σημαντικό όπλο για τη χώρα μας είναι και η συμμετοχή της ως μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και συμπέρανε: «Όποιος νομίζει ότι το πιο εύκολο πράγμα είναι η Τουρκία να αναπληρώσει τον αυξημένο ρόλο του Ιράν στην περιοχή της Συρίας, πλανάται πλάνην οικτράν».
Το επόμενο ερώτημα ήταν αναπόφευκτο: «Μπορεί η αλλαγή των συσχετισμών στην ευρύτερη περιοχή, η ενδυνάμωση της Τουρκίας, έστω και συγκυριακή, να έχει επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Αιγαίο;» Η απάντηση της διπλωματικής πηγής ήταν… διπλωματική, αλλά σαφής:
«Το μεγάλο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η Τουρκία είναι το Κουρδικό. Εκεί ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος της. Ωστόσο, αν πετύχει με τους "μεγάλους παίκτες" της περιοχής μια συνολική διαπραγμάτευση, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει η Άγκυρα να βάλει και το θέμα του Αιγαίου».
Κρίσιμοι οι επόμενοι μήνες
Συμπέρασμα: Οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ σημαντικοί για τις εξελίξεις γύρω από τη Συρία και τα συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η Ελλάδα παρακολουθεί, συνομιλεί, είναι παρούσα και -σύμφωνα με τον συνομιλητή μας- δεν πρόκειται να ανεχθεί καμία εξέλιξη που θα βλάπτει, έστω και εμμέσως, τα εθνικά μας συμφέροντα.
«Κι έχουμε πολλούς τρόπους να το επιτύχουμε αυτό», ήταν η τελευταία φράση της συνομιλίας μας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
