«Η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών παραμένει χαμηλή, καθώς τον Ιούνιο του 2024 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Credits – DTCs) ανέρχονταν σε 12,5 δισεκ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 50,5% των Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 -Common Equity Tier 1-, από 53,5% το Δεκέμβριο του 2023. Για την ταχύτερη επίλυση του προβλήματος αυτού, δρομολογούνται ήδη λύσεις» ανέφερε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας σε εκδήλωση της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών και της Professional Risk Managers’ International Association (PRMIA Greece).

Από το ίδιο βήμα ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Γκίκας Χαρδούβελης υπογράμμισε ότι στο επίκεντρο της προσοχής των ρυθμιστικών αρχών βρίσκεται τελευταία η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων, καθότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν μεγαλύτερο ποσοστό αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά τους κεφάλαια σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες.

Ωστόσο, το γεγονός αυτό δεν ανησυχεί ιδιαίτερα τη διεθνή επενδυτική κοινότητα καθώς:

1. ο αναβαλλόμενος φόρος μειώνεται εξ ορισμού με την πάροδο του χρόνου, και
2. τα κεφάλαια των τραπεζών διαρκώς αυξάνονται από το τμήμα της κερδοφορίας, που δεν μοιράζεται ως μέρισμα.

Στην ατζέντα των θεσμών

Το θέμα της αναβαλλόμενης φορολογίας θα είναι στην ατζέντα των συζητήσεων που θα έχουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί (Ε.Ε, ΕΚΤ, ΕSM) αυτές τις μέρες στην Αθήνα με την Τράπεζα της Ελλάδος και τις Διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών στο πλαίσιο της προετοιμασίας της εξαμηνιαίας έκθεσης Μεταπρογραμματικής Εποπτείας. Οι συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν σε μια θετική συγκυρία για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, μετά και τη διάθεση του 10% της Εθνικής Τράπεζας από το ΤΧΣ.

Σε πρόσφατη έκθεση της η JP Morgan σημειώνει ότι τα ελληνικά DTC ακολουθούν ένα γραμμικό πρόγραμμα αποσβέσεων βάσει του νόμου, με πραγματική υπολειπόμενη διάρκεια ζωής 17 ετών που λήγει το 2041.

Πολλοί ενδιαφερόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών, των διοικήσεων τραπεζών και των μετόχων, ενδεχομένως να επιθυμούν μια ταχύτερη απόσβεση για να μειώσουν τα υπόλοιπα DTC πιο γρήγορα.

Με τα χρόνια, έχουν προταθεί πολυάριθμες ιδέες για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, αλλά οι περισσότερες απαιτούν υψηλό επίπεδο προθυμίας και συντονισμού μεταξύ των διαφόρων αρχών, γεγονός που τις καθιστά απίθανες.

Η έκθεση της JP Morgan

Η JP Morgan υποστηρίζει ότι η βιώσιμη επιλογή είναι οι τράπεζες να επιταχύνουν οικειοθελώς τις ίδιες τις αποσβέσεις των DTC, με εμπροσθοβαρή χρήση κεφαλαίου κάθε χρόνο, εάν αυτό συνοδεύεται από έγκριση της ΕΚΤ για υψηλότερες πληρωμές.

Οι αναλυτές της JP υποστηρίζουν ότι τα DTCs δεν εμποδίζουν τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν σε υψηλότερες διανομές μερισμάτων, σημειώνοντας ότι τα DTCs δεν εμπόδισαν άλλες τράπεζες του ευρωπαϊκού νότου να κινηθούν σε υψηλότερες διανομές.

Υπενθυμίζεται ότι και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν θέσει τα επόμενα χρόνια (2025-2026) η διανομή να φτάσει στο 50% των κερδών τους ενώ για το 2024 το payout ratio προβλέπεται να είναι στο 30% για την Πειραιώς, στο 35% για την Alpha Bank και στο 40% για την Εurobank και την Εθνική. 

Μπορεί στην πραγματικότητα να μην υπάρχει… εποπτική πίεση από την Φρανκφούρτη για μείωση του DTC πριν από το 2040 όπως προβλέπει η τροποποίηση του νόμου 4172/2013 (νόμος Χαρδούβελη) που έγινε το 2021 ώστε  οι ζημιές που προκύπτουν από τιτλοποιήσεις ή πωλήσεις δανείων να μπορούν να συμψηφιστούν με μελλοντικά κέρδη σε βάθος 20ετίας, ωστόσο οι τράπεζες έχουν κάθε λόγο να βελτιώσουν την ποιότητα των κεφαλαίων τους, η οποία λόγω του DTC, που δεν αποτελεί μόνο ελληνικό «φαινόμενό», διαβρώνεται.

Και στο πλαίσιο αυτό οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών είναι σε ανοιχτή γραμμή με τον SSM ώστε να αυξήσουν την ετήσια απόσβεση του DTC με την JP Morgan να υπολογίζει ότι ο διπλασιασμός στα 300-350 εκατ. ευρώ από 150 -200 εκατ. ευρώ θα μηδένιζε τα DTCs στα κεφάλαια CET1 στις αρχές της επόμενης δεκαετίας – που δεν είναι και τόσο μακριά – αντί για τη δεκαετία του 2040.

Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στις 30 Ιουνίου 2024 (α’ 6μηνο) το ποσό των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων της Alpha ανήλθε σε 2,5 δισ ευρώ από 2,7 δισ ευρώ ένα χρόνο και πριν αποτελεί το 52,2%

Η Πειραιώς μείωσε στα 3,2 δισ ευρώ στις 30/6/2024 από 3,4 δισ ευρώ στις 30/6/2023 το ποσό των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (περί το 70%)

Στα 3,1 δισ ευρώ ανήλθαν τα DTC για τη Εurobank, έναντι 3,2 δις ευρώ ένα χρόνο πριν ενώ κατά 100 εκατ. ευρώ, στα 3,6 δισ ευρώ μειώθηκαν και για την Εθνική Τράπεζα.