Κατακόρυφη  πτώση σημείωσε κατά την διάρκεια της κρίσης η αποταμίευση των νοικοκυριών και από 9% του διαθέσιμου εισοδήματος το 2009, σε  αρνητική – 4% του διαθέσιμου εισοδήματος το 2022. Αντίθετα, στην Ε.Ε η αποταμίευση των νοικοκυριών έχει σταθεροποιηθεί σε περίπου 13% του διαθέσιμου εισοδήματος από το 2011 και έπειτα. 

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας σε εκδήλωση της Εurobank και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών υπογράμμισε ότι  τα ελληνικά νοικοκυριά παραδοσιακά επένδυαν μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεών τους στην αγορά ακινήτων και πολύ μικρό μέρος σε προϊόντα της κεφαλαιαγοράς σε σχέση με την ΕΕ.

Στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Eurobank παρουσιάστηκε μελέτη με θέμα «Η αποταμίευση στην Ελλάδα» (ή γιατί δεν αποταμιεύουμε) που εκπονήθηκε από καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.  Διαπιστώνεται ότι η χώρα μας σε όρους εθνικής αποταμίευσης βρίσκεται στην τελευταία θέση, όχι μόνο της ευρωζώνης αλλά και όλων των αναπτυγμένων χωρών  «και όλοι καλούμαστε να συμβάλλουμε για την αναστροφή των δυσμενών αυτών δεδομένων.

Η Eurobank, πρωτοστατώντας στην προώθηση εθνικών στόχων, όπως άλλωστε εδώ και τρία χρόνια πράττει και στο κρίσιμο πεδίο του δημογραφικού, ξεκινά την προσπάθεια ανάπτυξης του δημοσίου διαλόγου και για την ενίσχυση της εθνικής αποταμίευσης ενώ θα προσπαθήσει και μέσω άλλων και τραπεζικών πρωτοβουλιών να συνδράμει στην επίτευξη αυτού του στόχου.» σημείωσε ο πρόεδρος του δ.σ της τράπεζας Γιώργος Ζανιάς.

Ο Γιάννης Στουρνάρας υπογράμμισε ότι το λεγόμενο κενό αποταμίευσης, με άλλα λόγια το έλλειμμα της αποταμίευσης σε σχέση με τις επενδύσεις, αποτυπώνει τις διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού παραγωγικού υποδείγματος και την υψηλή εξάρτηση της χώρας από υψηλή χρηματοδότηση.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας 25ετιας, είπε ο διοικητής της ΤτΕ, το επίπεδο αποταμίευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι από τα χαμηλότερα στη ζώνη του ευρώ.

- Τα υψηλά ελλείμματα του δημόσιου τομέα στο παρελθόν επιβάρυναν σημαντικά τα ποσοστά εθνικής αποταμίευσης.

- Από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών έχει υποχωρήσει σε αρνητικά επίπεδα από το 2011 και εμφανίζει το μεγαλύτερο και μάλιστα διευρυνόμενο χάσμα συγκριτικά με το μέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης (χαμηλότερο κατά περίπου 10 ποσ.μον. του ΑΕΠ).

 -  Η αποταμίευση των επιχειρήσεων αν και έχει υποχωρήσει το 2023 (10,3% του ΑΕΠ) σε σχέση με το 2022 (12,6% του ΑΕΠ) παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με το μέσο όρο της τριετίας 2017-2019 (8,3% του ΑΕΠ).

« Το έλλειμμα αποταμίευσης, ή πιο συγκεκριμένα η ανεπάρκεια των εγχώριων αποταμιεύσεων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, οδηγεί στην προσφυγή σε εξωτερικό δανεισμό και αντανακλάται στα επίμονα υψηλά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών την τελευταία 20ετία. Αυτό υποδηλώνει ότι η χώρα ξοδεύει πολύ περισσότερα απ’ όσα παράγει, ή με άλλα λόγια, ότι δεν υπάρχουν επαρκείς εγχώριες αποταμιεύσεις για τη χρηματοδότηση επενδύσεων.» υπογράμμισε ο διοικητής της ΤτΕ.

Και δεδομένου του σημαντικού μεριδίου της αποταμίευσης των νοικοκυριών στις εθνικές αποταμιεύσεις και της σημαντικής απόκλεισης από την ευρωπαϊκό μέσο όρο, θα πρέπει κυρίως να ληφθούν μέτρα ενίσχυσης της αποταμίευσης των νοικοκυριών και του ιδιωτικού τομέα και ειδικότερα:

1. καταπολέμηση της φοροδιαφυγής καθώς η μείωση της θα συμβάλει στην βελτίωση του επιπέδου αποταμίευσης
2. ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα με τη δημιουργία πέμπτου τραπεζικού πυλώνα που  θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων προθεσμίας, ενθαρρύνοντας τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών.
3.  ενίσχυση της αποταμίευσης μέσω της ανάπτυξης της αγοράς κεφαλαίων  με έμφαση πρωτίστως στην παροχή στοχευμένων φορολογικών κινήτρων «έτσι ώστε  έτσι ώστε να τονωθεί η αποταμίευση σε προϊόντα της κεφαλαιαγοράς, σε συνδυασμό με μέτρα για την προαγωγή του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, δεδομένου ότι το επίπεδο εκπαίδευσης επηρεάζει σημαντικά τη συμμετοχή των νέων στην αποταμίευση» όπως είπε ο Γ.Στουρνάρας.
4. Ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα του πρώτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος (κοινωνική ασφάλιση). Η εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος εισφορών στην επικουρική ασφάλιση το 2021 είναι αναμφίβολα μια πολιτική ενίσχυσης της εθνικής αποταμίευσης, σημείωσε ο διοικητής της ΤτΕ.
5. Ενίσχυση του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος (ιδιωτική ασφάλιση) με τον Γιάννη Στουρνάρα να τάσσεται υπέρ της παροχής κινήτρων – φορολογικών και άλλων - «για να αλλάξει η εδραιωμένη πεποίηθηση των Ελλήνων ότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να καλύψει κάθε ανάγκη τους.
6. Δράσεις ενίσχυσης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού που βοηθά τα άτομα να σχεδιάζουν για το μέλλον τους. 

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!