Με βάση το νέο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε στις αρχές Δεκεμβρίου και τους τελικούς όρους, όπως αυτοί προέκυψαν μετά την ολοκλήρωση του ανταγωνιστικού διαλόγου με τους υποψήφιους επενδυτές, μπαίνει τις αμέσως επόμενες ημέρες η διαγωνιστική διαδικασία για τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που μετά από πολλές αναβολές στόχος είναι να ιδρυθεί και να λειτουργήσει εντός του γ’ τριμήνου του 2024.
Με τις αλλαγές που επήλθαν στο θεσμικό πλαίσιο του υπουργείο Οικονομικών ευελπιστεί ότι ο Φορέας θα καταστεί ελκυστικό project για τους επενδυτές, με τις Christofferson (CRC), Bain, Fortress και Cepal-Kaican, να έχουν δείξει κατ’ αρχήν ενδιαφέρον ωστόσο υπάρχει ακόμα δρόμος μέχρι αυτό το ενδιαφέρον να επισημοποιηθεί με την κατάθεση δεσμευτικής προσφοράς, η οποία θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια.
Εκστρατεία ενημέρωσης από το ΥΠΟΙΚ
Σε κάθε περίπτωση εκτιμάται ότι με τις αλλαγές που επήλθαν το project “Φορέας” θα γίνει επενδύσιμο καθώς θα αυξήσουν το δείκτη εσωτερικής απόδοσης (IRR) που αρχικά προέκυπτε πολύ χαμηλός και …αντι-επενδυτικός. Ένα ακόμα στοιχείο προβληματισμού για τους επενδυτές είναι η πολύ χαμηλή συμμετοχή των «κόκκινων» ευάλωτων οφειλετών που βρίσκονται στα πρόθυρα του πλειστηριασμού στο ενδιάμεσο πρόγραμμα που πέραν τις επιδότησης της δόσης (70-210 ευρώ) δίνει και αναστολή πλειστηριασμού.
Στο ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας έχουν ήδη ενταχθεί 138 ευάλωτοι και σχεδόν όλοι έχουν λάβει το ποσοστό συνεισφοράς του δημοσίου που κυμαίνεται από 70 – 210 ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση. Υπό αξιολόγηση είναι 66 αιτήσεις και στο αρχικό στάδιο είναι περί τις 520 (στοιχεία μέχρι 30/11/2023).
Το υπουργείο Οικονομικών πάντως ετοιμάζει, όπως έχει γράψει η «Η» εκστρατεία ενημέρωσης για τα θέματα ιδιωτικού χρέους με στόχο να την καλύτερη δυνατή ενημέρωση των πολιτών για τα εργαλεία ρύθμισης των οφειλών τους, με προτεραιότητα ευάλωτους.
►Διαβάστε επίσης: Servicers: Εως τον Ιούνιο το μεγάλο ξεκαθάρισμα - Ερχονται 40.000 πλειστηριασμοί το 2024
Οι βασικές αλλαγές
Υπενθυμίζεται ότι οι βασικές αλλαγές που αφορούν τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων – το τελευταίο και πιο σημαντικό κομμάτι του παζλ του πτωχευτικού- είναι η αγορά του ακινήτου από τον Φορέα με έκπτωση με έκπτωση 30% επί της τιμή, από αυτή την έκπτωση μπορεί επωφεληθεί στο μέλλον και ο οφειλέτης όταν θα ασκήσει το δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου του.
Σημειώνεται ότι το 75% των πλειστηριασμών καταλήγουν άγονοι στον πρώτο πλειστηριασμού και συνήθων κατακυρώνονται στον 3ο, όταν έχει γίνει αυτόματη αναπροσαρμογή στο 65% της αρχικής τιμής.
Επίσης, εξομοιώνεται η φορολόγηση του Φορέα με το φορολογικό καθεστώς των εταιριών που επενδύουν και διαχειρίζονται ακίνητα που παράγουν εισόδημα (REICs) και θεσπίζεται η υποχρέωση εκ μέρους τους οφειλέτη της πρόσβασης του εμπειρογνώμονα στην κατοικία προκειμένου να καταγράψει την πραγματική κατάσταση και αξία του ακινήτου.
Λευκός καπνός από την αγορά
Η αγορά έχει ήδη αξιολογήσει τις αλλαγές ως θετικές που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση αν και φαίνεται να επιμένει ότι για προχωρήσει o Φορέας χρειάζεται μια κάποιου είδους συμμετοχή του δημοσίου, ενδεχόμενο που έχει αποκλείσει του Υπουργείο Οικονομικών ελλείψει δημοσιονομικού χώρου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η χρηματοδότηση του φορέα από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν θα ξεπερνούσε τα 500 εκατ. ευρώ για τα δύο πρώτα χρόνια.
►Διαβάστε επίσης: Τράπεζες: Προς διανομή μερισμάτων το 2024 - Για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια
Το παράδειγμα της Κύπρου
Οι servicers που κατά κύριο λόγο το απόθεμα των «κόκκινων» δανείων που έφυγε από τους τραπεζικούς ισολογισμούς αλλά παραμένει στην πραγματική οικονομία, δείχνουν το παράδειγμα της Κύπρου και το «Σχέδιο Ενοίκιο έναντι Δόσης» που υλοποιείται από τις αρχές Δεκεμβρίου και το οποίο προβλέπει το ύψος του ετήσιου ποσού κρατικής χορηγίας προς την Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) που καθίσταται ο νέος ιδιοκτήτης των ακινήτων.
Αντικειμενικός σκοπός του οποίου είναι η προστασία της κύριας κατοικίας ευάλωτων νοικοκυριών, μέσω πλήρους διακανονισμού της Πιστωτικής Διευκόλυνσης η οποία εξασφαλίζεται με εξασφάλιση επί της κύριας κατοικίας. Υπολογίζεται ότι περί τους 2.500 δανειολήπτες είναι επιλέξιμοι.
Οι δικαιούχοι δανειολήπτες που θα επιλέξουν να ενταχθούν στο σχέδιο θα μπορούν να παραμείνουν στην κύρια τους κατοικία, αλλά το καθεστώς τους θα μετατραπεί από ιδιοκτήτη σε «ενοικιαστή», διατηρώντας το δικαίωμα επαναγοράς της κατοικίας με την πάροδο 5 ετών σε τιμή η οποία θα αναγράφεται στην Συμφωνία ενοικίασης και θα γνωστοποιείται στον δανειολήπτη.
Η διάρκεια ενοικίασης είναι 14 έτη. Για τις περιπτώσεις όπου τουλάχιστον ένας εκ των ενοικιαστών είναι 65 ετών και ο/η σύζυγος τουλάχιστον 50 ετών, η διάρκεια ενοικίασης ορίζεται εφόρου ζωής των ενοικιαστών.
Σημειώνεται ότι για τον ελληνικό φορέα που θα είναι ιδιωτικός, η διάρκεια ενοικίασης είναι 12 έτη. Ωστόσο αυτό που είχε υπογραμμίσει, ο Θεόδωρος Μητράκος, Διευθυντής-Σύμβουλος και πρώην Υποδιοικητής της ΤτΕ : «Για να συμμετέχει στο project, ο ευάλωτος έχει συγκαταθέσει να φύγει η ιδιοκτησία του ακινήτου από τα χέρια του. Ουσιαστικά μετακινούμε το πρόβλημα των ευάλωτων 12 χρόνια μετά. Τι θα γίνει μετά από 12 χρόνια με αυτούς τους ανθρώπους; Ποιος θα τους βγάλει έξω από το σπίτι τους που θα είναι και ηλικιωμένοι;»
Δικαιούχοι στο κυπριακό σχέδιο είναι :
- οι λήπτες κοινωνικών παροχών (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνοι, χαμηλοσυνταξιούχοι, δικαιούχοι σύνταξης ανικανότητας, άτομα με αναπηρία) που είχαν «κόκκινα» δάνεια στις 31/12/2021 και παρέμειναν «κόκκινα» μέχρι και τις 31/12/2022 με εξασφάλιση α’ κατοικίας αγοραίας αξίας μέχρι 250.000 ευρώ.
- ολοι όσοι είχαν αιτηθεί στα σχέδια «Εστία» και «Οικία» (σ.σ προηγούμενα προγράμματα αναδιάρθρωσης δανείων με εξασφάλιση κύριας κατοικίας) αξιολογήθηκαν ως επιλέξιμοι αλλά μη βιώσιμοι με αγοραία αγορά αξίας κύριας κατοικίας μέχρι 350.000 ευρώ.
- ολοι οι αιτητές στα σχέδια «Εστία» και «Οικία», οι οποίοι εγκρίθηκαν για ένταξη στα σχέδια αυτά και στη συνέχεια η ένταξή τους τερματίστηκε.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
