Στην Αθήνα προσγειώνεται εντός της εβδομάδας σύσσωμο το Γενικό Συμβούλιο των 19 κεντρικών τραπεζιτών των χωρών – μελών του Ευρωσυστήματος και το 6μελές Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ με επικεφαλής την πρόεδρο, Κριστίν Λαγκάρντ, για να συνεδριάσουν και να λάβουν από τα γραφεία της Τράπεζας της Ελλάδος τις αποφάσεις τους για τη νομισματική πολιτική.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα συμβολική συνεδρίαση που αναμένεται - σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της πλειοψηφίας των αναλυτών - να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια, για πρώτη φορά μετά από 10 συνεχόμενες αυξήσεις από τον Ιούλιο του 2022, συνολικά κατά 450 μονάδες βάσης (4,5 ποσοστιαίες μονάδες).
Μετά από 15 χρόνια ξανά στην Αθήνα
Ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, Γιάννης Στουρνάρας υποδέχεται τους ευρωπαίους ομολόγους του σε μια κομβική στιγμή για την ελληνική οικονομία, λίγο μετά την αναβάθμισή της σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor΄s, έναν από τους Big3 οίκους που είναι αναγνωρισμένοι από την ΕΚΤ.
Η συνεδρίαση της ΕΚΤ, μάλιστα θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα έπειτα από 15 ολόκληρα χρόνια, καθώς η τελευταία ήταν το 2008, πριν ξεσπάσει η υπερδεκαετής οικονομική κρίση που ανέδειξε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο τις εγγενείς αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας. Συνεπώς, η προσεχής συνεδρίαση της ΕΚΤ το διήμερο Τετάρτη 25/10 και Πέμπτη 26/10 στην Αθήνα έχει τη δική της σημασία, καθώς βρίσκει την Ελλάδα εκτός του τούνελ της βαριάς ύφεσης αλλά και σε ανοδική τροχιά.
Η νέα κρίση
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει άλλη μια τεράστια πρόκληση με την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, η οποία απειλεί να βάλει εκ νέου φωτιά στις τιμές της ενέργειας. Καθώς το Ισραήλ ετοιμάζεται για χερσαία επίθεση στη Γάζα και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την εξέλιξη ως προς την εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο, η ανησυχία για τις εξελίξεις στο ενεργειακό μέτωπο φουντώνουν.
Κάθε πρόβλεψη για την πορεία των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου καθίσταται πλέον επισφαλής, με αποτέλεσμα να προκύπτουν νέες πηγές αβεβαιότητας στην μάχη κατά του πληθωρισμού, που είναι ο νούμερο ένα στόχος της νομισματικής πολιτικής.
Η ίδια η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας την περασμένη Δευτέρα στο Eurogroup, μοιράστηκε με τους υπουργούς Οικονομικών την ανησυχία της για τις εξελίξεις στο Ισραήλ, και την ευρύτερη περιοχή. Τόνισε επίσης, ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις ενεργειακές τιμές. Αναλυτές τονίζουν, μάλιστα ότι, ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς μπορεί να δυσχεράνει το έργο των κεντρικών τραπεζών στη μάχη τους για την πάταξη του πληθωρισμού.
Φρένο στις αυξήσεις των επιτοκίων
Παρόλα αυτά, τα επικρατέστερα σενάρια θέλουν την ΕΚΤ να «φρενάρει» και να διατηρεί σταθερά τα επιτόκια στην συνεδρίαση της Αθήνας, ενδεχομένως και στην επόμενη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. Τα στοιχεία του ευρωσυστήματος δείχνουν απόσυρση ρευστότητας από τις τράπεζες λόγω και της εξόφλησης στην ΕΚΤ των δανείων TLTRO, τα δάνεια δίνονται με το σταγονόμετρο και η καθαρή πιστωτική επέκταση είναι αρνητική. Όλα τα παραπάνω συνηγορούν για παύση της ΕΚΤ στις αυξήσεις επιτοκίων.
Η κεντρική τράπεζα είχε προαναγγείλει, άλλωστε από τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου ότι θα βάλει φρένο στην επιθετική νομισματική πολιτική της, σημειώνοντας ότι τα επιτόκια έχουν φθάσει σε επίπεδο, το οποίο αν διατηρηθούν για ικανό χρονικό διάστημα, θα συμβάλουν σημαντικά στην επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο του 2%.
Πληθωρισμός και μειώσεις επιτοκίων
Επίσημα, η ΕΚΤ δεν έχει κηρύξει τον τερματισμό του κύκλου σύσφιξης της πολιτικής της, κάτι που πιθανόν να το κάνει μετά από πολλούς μήνες, όταν θα έχει τη σχετική βεβαιότητα πως ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% το 2025 και θα μπορεί να προχωρήσει με ασφάλεια στη μείωση των επιτοκίων.
Αυτό είναι εύλογο, καθώς μπορεί η πρόβλεψή της να είναι σήμερα ότι ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί, αλλά οι αβεβαιότητες είναι πολύ μεγάλες και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει αποκλίσεις, οι οποίες αν είναι σημαντικές ή μεγάλης διάρκειας θα μπορούσαν να οδηγήσουν και σε νέα αύξηση των επιτοκίων.
Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβριο επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις της ΕΚΤ για σταθερή αποκλιμάκωση των αυξήσεων στις τιμές. Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή της Eurostat αυξήθηκε 4,3% από 5,2% τον Αύγουστο, ενώ και ο λεγόμενος δομικός πληθωρισμός - που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων, του αλκοόλ και του καπνού - κατέγραψε την πρώτη μεγάλη πτώση του στο 4,5% από 5,3%.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, προστέθηκε η νέα αβεβαιότητα από τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο οποίος θα μπορούσε, σε περίπτωση που γενικευθεί στη Μέση Ανατολή, να οδηγήσει σε μία νέα κλιμάκωση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, πριν κλείσει ο κύκλος της ενεργειακής κρίσης που άνοιξε ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Αν δεν υλοποιηθούν οι εξωγενείς κίνδυνοι, το βασικό σενάριο της ΕΚΤ δεν είναι η αύξηση των επιτοκίων, αλλά η διατήρηση τους στα σημερινά επίπεδα έως την επόμενη άνοιξη ή καλοκαίρι, οπότε είναι πιθανόν να ανακοινώσει την πρώτη μείωση επιτοκίων.
Οι αυξήσεις των μισθών
Πέρα από τον κίνδυνο εξωγενών σοκ, μία άλλη σημαντική αβεβαιότητα για την ΕΚΤ είναι αυτή που αφορά στις αυξήσεις των μισθών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωσυστήματος, οι αποδοχές των εργαζομένων στην Ευρωζώνη αυξήθηκαν στο πρώτο εφετινό εξάμηνο κατά περίπου 5,5% προκειμένου να καλυφθεί μέρος της απώλειας που είχαν στην αγοραστική δύναμή τους από το φθινόπωρο του 2021, όταν άρχισε το πρώτο κύμα αυξήσεων στις τιμές.
Αρκετά στελέχη της ΕΚΤ, μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής οικονομολόγος της, Φίλιπ Λέιν, θεωρούν πιθανό οι μισθολογικές αυξήσεις να είναι αρκετά μεγαλύτερες το 2024, κάτι που θα μπορούσε να δυσχεράνει τη μείωση του πληθωρισμού προς τον στόχο του 2%, δεδομένου ότι οι μισθοί αποτελούν σημαντικό παράγοντα κόστους για πολλές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα αυτών του τομέα των υπηρεσιών.
Για τον λόγο αυτό, ο Λέιν δήλωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι η ΕΚΤ δεν θα μπορεί να έχει πριν την άνοιξη του 2024 - όταν θα ανακοινωθούν τα στοιχεία για τις μισθολογικές αυξήσεις που θα έχουν συμφωνηθεί με τις κλαδικές ή εθνικές συμβάσεις εργασίας - μία ασφαλή εκτίμηση πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 2% το 2025.
Επιπλέον, ο Λέιν είπε ότι δεν αναμένεται τα επιτόκια να επανέλθουν στα μηδενικά ή αρνητικά επίπεδα που είχαν καθηλωθεί την περασμένη δεκαετία, αλλά είναι πιο πιθανό να κυμανθούν περί το 2% μακροπρόθεσμα.
Και οι πυρετώδεις προετοιμασίες
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, πως ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν θα είναι και ο εισηγητής στην συνεδρίαση των κεντρικών τραπεζιτών την ερχόμενη Πέμπτη 26/10, πριν το ΔΣ λάβει την κρίσιμη απόφασή του για τα επιτόκια.
Το Συμβούλιο της ΕΚΤ θα συνεδριάσει στον δεύτερο όροφο του κεντρικού κτιρίου της ΤτΕ επί της οδού Πανεπιστημίου και οι προετοιμασίες, ώστε να είναι όλα άψογα, είναι - εδώ και πολύ καιρό - πυρετώδεις, υπό το άγρυπνο βλέμμα του οικοδεσπότη, Γιάννη Στουρνάρα.
Το κεντρικό κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος εξωραίστηκε ώστε να διαμορφωθούν κατάλληλα οι χώροι όπου θα συνεδριάσει το Γενικό Συμβούλιο και το ΔΣ της ΕΚΤ καθώς και οι χώροι των προσωπικών γραφείων που, βάσει πρωτοκόλλου, πρέπει να διαθέτει ο κάθε κεντρικός τραπεζίτης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
