Περιορισμένη μέχρι και το α’ τρίμηνο του 2023 ήταν η αρνητική συμβολή της ανόδου των επιτοκίων στον ετήσιο ρυθμό ανόδου της χρηματοδότησης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ για τη συνέχεια της χρονιάς και για το 2024 αναμένεται να αυξηθεί σε ήπια ετήσια ποσοστά. Η συμβολή αυτή είναι πιο περιορισμένη στην περίπτωση των πιστώσεων προς νοικοκυριά από ό,τι για τις πιστώσεις προς επιχειρήσεις, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής επιδρά περιοριστικά στην πιστωτική επέκταση - κάτι που έχουν επισημάνει και οι διοικήσεις των τραπεζών - καθώς τα ακριβότερα επιτόκια λειτουργούν αποτρεπτικά στη ζήτηση δανείων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε μια περίοδο η σωρευτική αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ από τον περασμένο Ιούλιο είναι 400 μονάδες βάσης.
Εξετάζοντας το διάστημα Ιουλίου 2022 – Μαρτίου 2023, όταν η σωρευτική αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ ήταν 350 μ.β. διαπιστώνεται ότι στην Ελλάδα η άνοδος των επιτοκίων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ήταν 256 μ.β και προς τα νοικοκυριά κατά 87 μ.β (μέχρι τον Απρίλιο).
Χωρίς νέα «κόκκινα» δάνεια
Οι αυξήσεις των επιτοκίων των δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά υπολείπονται των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ, καθώς κατά τη διαδικασία μετακύλισης της ανόδου των επιτοκίων πολιτικής στα τραπεζικά επιτόκια είναι εύλογο να υπάρχουν υστερήσεις (στα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο οι τράπεζες αναπροσαρμόζουν μόνο μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τα επιτόκιά τους π.χ. μετά από ένα μήνα για τα στεγαστικά δάνεια ή κάθε Δεκέμβριο και Ιούνιο για τα επιχειρηματικά δάνεια).
Επίσης, η πολιτική τιμολόγησης την οποία ακολουθεί μία τράπεζα μπορεί να προβλέπει μόνο μερική ή σταδιακή μετακύλιση του επιτοκιακού κόστους στους δανειολήπτες, ενώ υπάρχουν διαφορές μεταξύ των τραπεζών ως προς την έκταση και την ταχύτητα ενσωμάτωσης των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Γεγονός είναι ότι οι τράπεζες επιχείρησαν να συγκρατήσουν τα επιτόκια, μειώνοντας το επιτοκιακό τους περιθώριο spread, ώστε να μειώσουν τους κινδύνους για τα δανειακά τους χαρτοφυλάκια και να αποτρέψουν το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων «κόκκινων» δανείων, κάτι που μέχρι τώρα δείχνουν να το επιτυγχάνουν.
Σε αυτή την κατεύθυνση, καθοριστική ήταν η απόφαση για το «πάγωμα» σε ανώτατα επίπεδα των κυμαινόμενων επιτοκίων στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια και η επιδότηση της μισής αύξησης για τους ενήμερους ευάλωτους δανειολήπτες.
►Διαβάστε επίσης: Τράπεζες: Επιτόκια και πληθωρισμός δεν εκτίναξαν τα κόκκινα δάνεια - Τι δείχνουν τα στοιχεία
Ανάχωμα το Ταμείο Ανάκαμψης
Ανάχωμα στην αύξηση των επιτοκίων αποτελεί και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (TAA/RRF). Mέσω του δανειακού σκέλους του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) προβλέπεται η διάθεση προς τις επιχειρήσεις (με τη διαμεσολάβηση των τραπεζών) σημαντικών δημόσιων δανειακών πόρων με πολύ χαμηλά επιτόκια. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η τραπεζική πιστωτική επέκταση προς τις ΜΧΕ δεν περιλαμβάνει τα εν λόγω χαμηλότοκα δάνεια (καθώς δεν είναι κατ’ ουσίαν τραπεζικά), περιλαμβάνει όμως τα δάνεια συγχρηματοδότησης εκ μέρους των τραπεζών (με δικούς τους πόρους) των επενδύσεων που υπάγονται στο δανειακό σκέλος του RRF, τα οποία παρέχονται με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς.
Επομένως, είτε μέσω των αμιγώς τραπεζικών δανείων που υπάγονται στον RRF είτε μέσω εκείνων τα οποία δεν υπάγονται σε αυτόν, η αύξηση των επιτοκίων συγκρατεί τον ετήσιο ρυθμό ανόδου της τραπεζικής χρηματοδότησης των ΜΧΕ.
Σημειώνεται ότι τη διετία 2023-2025 αναμένεται σημαντική ενίσχυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από το δανειακό σκέλος του RRF και οι αρνητικές επιδράσεις από τις μέχρι σήμερα αλλά και τις πιθανές προσεχείς αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ μάλλον θα συνεχίσουν να είναι ήπιες.
Προβλέψεις
Αναφορικά με τη μελλοντική πορεία των τραπεζικών πιστώσεων προς τις ΜΧΕ, η αναμενόμενη επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του ΑΕΠ το 2023 και τα υψηλότερα επιτόκια εκτιμάται ότι θα συμβάλουν σε υποχώρηση του ετήσιου ρυθμού πιστωτικής επέκτασης προς τις ΜΧΕ, ο οποίος όμως θα παραμείνει σε θετικές τιμές.
Το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων ΜΕΔ το 2023 - παρά τη σημαντική πρόοδο σε αυτό τον τομέα ο διοικητή της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας ζητά να μην υπάρχει εφησυχασμός - εκτιμάται ότι θα έχει αρνητική επίδραση στην πιστωτική επέκταση.
Αντίθετα, θετική επίδραση θα έχουν η αναμενόμενη ενίσχυση των εκταμιεύσεων στο πλαίσιο του RRF κατά το 2023 και οι πόροι χρηματοδότησης εκ μέρους των τραπεζών και του Ομίλου ΕΤΕπ που θα διατεθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (2021-2027)
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
