Με κεντρικό ζητούμενο την εναρμόνιση της εποπτείας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση και τη διαμόρφωση προληπτικών εποπτικών προτεραιοτήτων και αντίστοιχων πρακτικών, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) ανακοίνωσε τους τομείς στους οποίους θα εστιάσει το 2023, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκό Εποπτικού Προγράμματος Εξέτασης (ESP) επαναδιατυπώνοντας εκ νέου τις ανησυχίες για τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Και το ενδεχόμενο τα stress tests που θα «τρέξουν» την επόμενη χρονιά (με στοιχεία ισολογισμού 31/12/2022) να αναδείξουν την ύπαρξη νέων κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες του ευρωσυστήματος είναι ανοιχτό.
Σε κάθε περίπτωση το Ευρωσύστημα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο, αν όχι για τα χειρότερα, τουλάχιστον για τη διατήρηση της αβεβαιότητας.
Η πρωτοβουλία της ΕΒΑ
Η ΕΒΑ αναλαμβάνει, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, πρωτοβουλία υποβολής ετήσιας έκθεσης για το βαθμό σύγκλιση των εποπτικών πρακτικών προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Πρωτοβουλία που φαίνεται πως αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάληψης νομοθετικών παρεμβάσεων σε επίπεδο ΕΕ ώστε να επιτευχθεί η σύγκλιση, με δεδομένο ότι τα... δεδομένα αλλάζουν και δεν είναι βέβαιο ότι η σύγκλιση σε εποπτικό επίπεδο θα επέλθει με προτροπές.
Η ΕΒΑ εξάλλου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο τα stress tests που θα «τρέξουν» την επόμενη χρονιά (με στοιχεία ισολογισμού 31/12/2022) να αναδείξουν την ύπαρξη νέων κεφαλαιακών αναγκών για τις τράπεζες του ευρωσυστήματος, το οποίο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι προετοιμασμένο αν όχι για τα χειρότερα τουλάχιστον για τη διατήρηση της αβεβαιότητας.
Οι τέσσερις κρίσιμοι τομείς
Με βάση τη συγκυρία και την ανάλυση κινδύνου η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή ζητά από τους εθνικούς επόπτες να εστιάσουν σε τέσσερις κρίσιμους τομείς καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, εφαρμόζοντας την αρχή της αναλογικότητας στις τράπεζες που εποπτεύουν.
Ειδικότερα:
- Μακροοικονομικοί και γεωπολιτικοί κίνδυνοι και πώς αυτοί επηρεάζουν τις τράπεζες και ειδικότερα: α) ο αντίκτυπος της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας και η κληρονομιά της πανδημίας, η οποία -όπως επισημαίνεται- δεν έχει τελειώσει ακόμα και β) αυξήσεις επιτοκίων, ο κίνδυνος πληθωρισμού και σχετικές διορθώσεις τιμών περιουσιακών στοιχείων.
Η ΕΒΑ επισημαίνει ότι το τρέχον αβέβαιο γεωπολιτικό και μακροοικονομικό περιβάλλον και οι σχετικές δευτερογενείς επιπτώσεις (συμπεριλαμβανομένης μια πιθανής ύφεσης) θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους δανειολήπτες αλλά και να αποτελέσουν σημαντικό κίνδυνο για το επιχειρηματικό μοντέλο και την κερδοφορία των τραπεζών.
Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες ενδεχομένως να χρειαστεί να προσαρμόσουν τη στρατηγική και το επιχειρηματικό τους μοντέλο ταχύτερα και πιο συχνά. Και από την πλευρά τους οι εποπτικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες αντιλαμβάνονται και αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που σχετίζονται με αυξανόμενους γεωπολιτικούς κινδύνους και είναι σε θέση να αντιδρούν έγκαιρα και να προσαρμόζουν τη στρατηγική και τα επιχειρηματικά τους μοντέλα, συμπεριλαμβανομένης της απομόχλευσης των ανοιγμάτων προς χώρες που δυνητικά διατρέχουν υψηλό πολιτικό κίνδυνο.
- Λειτουργική και οικονομική ανθεκτικότητα. Η ΕΒΑ επισημαίνει τους κινδύνους που αφορούν πληροφορικά συστήματα (ITC) και συγκέντρωσης δεδομένων, αλλά και επισημαίνει ότι οι τράπεζες όχι μόνο πρέπει να είναι προετοιμασμένες να αντέξουν τους αναδυόμενους κινδύνους και κραδασμούς από λειτουργική άποψη, αλλά και από χρηματοοικονομική προοπτική, διαθέτοντας τα απαραίτητα κεφάλαια για την κάλυψη των αναμενόμενων ζημιών, ενώ κάνει ειδική αναφορά στην παρακολούθηση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και ρυθμισμένων.
Η ΕΒΑ τονίζει ότι η προσομοίωση ακραίων καταστάσεων διενεργείται σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας και για τον λόγο αυτό είναι κρίσιμο να γίνει κατανοητό αν τα ιδρύματα έχουν ισχυρή δομή διακυβέρνησης, υποδομές και δυνατότητες συγκέντρωσης δεδομένων για τη διεξαγωγή της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Και είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι ότι τα αποτελέσματα των προγραμμάτων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων έρχονται για να βελτιώσουν τις τράπεζες σε σημαντικούς τομείς και κυρίως σε εκείνον της αξιολόγησης του κεφαλαιακού προγραμματισμού του ιδρύματος.
- Κίνδυνοι μετάβασης προς τη βιωσιμότητα και την ψηφιοποίηση. Σύμφωνα με την ΕΒΑ πρέπει να διασφαλιστεί ότι προβλέπονται επαρκή κεφάλαια και ανθρώπινοι πόροι για την υποστήριξη της υλοποίησης της στρατηγικής και ότι η επένδυση που δαπανάται σε ψηφιακές προσπάθειες επιτυγχάνει πραγματικούς μετασχηματισμούς, δηλ. όχι μόνο επηρεάζει τις εσωτερικές εργασίες αλλά και διευκολύνει μια πιο πελατοκεντρική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων νέων προϊόντων και υπηρεσιών που έχουν σχεδιαστεί για να εκπληρώσουν τις τρέχουσες και τις προβλεπόμενες προσδοκίες των πελατών.
- Κίνδυνοι νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ML/TF) στο πλαίσιο της διαδικασίας εποπτικής επανεξέτασης και αξιολόγησης (SREP) και σε ό,τι αφορά τους εσωτερικούς ελέγχους και τους τομείς διακυβέρνησης.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
