Μετά από μια δεκαετία και διαδοχικές κρίσεις, οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν στους ισολογισμούς τους μονοψήφιο δείκτη Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων, πετυχαίνοντας πριν το τέλος του 2022 τον στόχο που είχε τεθεί και το επόμενο βήμα είναι η σύγκλιση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης, δηλαδή κάτω από το 5%.
Ειδικότερα, με βάση τα αποτελέσματα του α’ εξαμήνου, ο δείκτης ΝPE για τη Εurobank που πέτυχε ήδη από το τέλος του 2021 μονοψήφιο ποσοστό και διαμορφώνεται πλέον στο 5,9% (2,5 δισ. ευρώ), της Εθνικής σε 6,1% (1,9 δισ. ευρώ), της Αlpha Bank σε 8,2% (3,2 δισ. ευρώ) και της τράπεζας Πειραιώς σε 9,1% (3,4 δισ. ευρώ).
Στα 11 δισ. ευρώ
Οι ελληνικές τράπεζες γυρίζουν σελίδα, με το συνολικό απόθεμα των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΝPEs) εντός των τραπεζικών ισολογισμών διαμορφώνεται πλέον στα 11 δισ. ευρώ, σχεδόν στο 1/10 σε σχέση με τον Μάρτιο του 2016 όταν ξεπέρασαν τα 100 δισ. ευρώ (107 δισ. ευρώ) φτάνοντας στο ιστορικά υψηλότερο επίπεδο.
H συμβολή του σχεδίου «Ηρακλής» σε αυτή την προσπάθεια μείωσης των προβληματικών δανείων -κληρονομιά της δεκαετούς κρίσης- είναι καταλυτική: συνολικά και από την αρχή του σχεδίου (Φεβρουάριος 2020) οι τιτλοποιήσεις στις οποίες χορηγήθηκε η εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου θα σπάσουν το «φράγμα» των 50 δισ. ευρώ, ενώ από το 2018 μέχρι σήμερα περί τα 25 δισ. ευρώ δανείων πουλήθηκαν απευθείας σε funds.
Η συμβολή των μέτρων στήριξης
Καθοριστική ήταν και η συμβολή των μέτρων στήριξης των δανειοληπτών την περίοδο της πανδημίας (moratoria, Γέφυρα Ι και Γέφυρα ΙΙ, προγράμματα step up των τραπεζών), καθώς κράτησαν χιλιάδες δάνεια ενήμερα και πολύ λίγα μετά τη λήξη των μέτρων «κοκκίνισαν».
Βέβαια, η εξυγίανση των ισολογισμών τους δεν σηματοδοτεί και την εξυγίανση της οικονομίας από τον βραχνά των προβληματικών δανείων που συνεχίζουν να αποτελούν «θηλιά» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Κι αυτό γιατί τα κόκκινα δάνεια πέρασαν μέσω των τιτλοποιήσεων (πρόγραμμα «Ηρακλής») σε «άλλα χέρια» και στη διαχείριση των εταιρειών διαχείρισης (servicers). Στην παρούσα φάση ο στόχος για τις τράπεζες είναι να μη δημιουργηθεί μια νέα γενιά κόκκινων δανείων λόγω της ασφυκτικής πίεσης που ασκεί η ακρίβεια και ο πληθωρισμός στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και στην κερδοφορία των επιχειρήσεων. Προς το παρόν, τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά: δεν υπάρχουν ενδείξεις αύξησης των προβληματικών δανείων καθώς οι καταθέσεις, τα μέτρα στήριξης που αφορούν στην αντιμετώπιση του αυξημένου ενεργειακού κόστους και η πολύ καλή πορεία του τουρισμού λειτουργούν υποστηρικτικά. Παρ’ όλα αυτά τα τραπεζικά επιτελεία βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα καθώς ο χειμώνας προβλέπεται εξαιρετικά δύσκολος, μιας και δεν διαφαίνεται «φως στο τούνελ» της ενεργειακής κρίσης.
Το μεγάλο στοίχημα
Το μεγάλο στοίχημα όμως, εν μέσω αυτής της εξαιρετικά δύσκολης συγκυρίας και αβεβαιότητας, είναι πότε θα χαλαρώσει η «θηλιά» για το σύνολο της οικονομίας ώστε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις να επιστρέψουν σε συνθήκες κανονικότητας, δηλαδή σε απολύτως διαχειρίσιμα επίπεδα τραπεζικού δανεισμού και γενικότερα ιδιωτικού χρέους. Αυτό θα επιτρέψει και στις τράπεζες να πετύχουν τον κεντρικό τους στόχο που είναι η επιστροφή στην τραπεζική κανονικότητα, μέσω της πιστωτικής επέκτασης, καθώς διευρύνεται η πελατειακή βάση που έχει πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Γιατί η βασική δουλειά των τραπεζών είναι να χορηγούν δάνεια που παραμένουν υγιή -δηλαδή αποπληρώνονται κανονικά- και δημιουργούν έσοδα και κέρδη.
Βέβαια η πορεία προς αυτή την κανονικότητα θα είναι για πολλούς επώδυνη, καθώς θα σηματοδοτήσει την απώλεια περιουσίας (Πτωχευτικός Κώδικας) αλλά και θα οδηγήσει σε σημαντικές ανακατατάξεις του επιχειρηματικού χάρτη.
Από την άλλη πλευρά, ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός -παρά τις δυσκολίες και τις όποιες καθυστερήσεις- έρχεται να αντιμετωπίσει ολιστικά το πρόβλημα το ιδιωτικού χρέους και να ρυθμίσει το σύνολο των οφειλών (προς τράπεζες/servicers, δημόσιο κ.α.) νοικοκυριών, αυτοαπασχολούμενων, ΜμΕ, και έχει στόχο την παροχή βιώσιμων, μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων. Οι οφειλές προς ΑΑΔΕ και e-ΕΦΚΑ ρυθμίζονται με δυνατότητα πληρωμής έως 240 δόσεις, ενώ προς τράπεζες και servicers μπορεί να φτάσει τις 420 δόσεις.
Σε κάθε περίπτωση η εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών είναι καθοριστικής σημασίας για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ελληνική οικονομία, που βρίσκεται στο «κυνήγι» της επενδυτικής βαθμίδα, εξέλιξη που θα βελτιώσει το προφίλ του δημόσιου χρέους, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Και όπως τονίζουν πηγές του χρηματοπιστωτικού συστήματος, η δραστική μείωση των κόκκινων δανείων είναι από τις πλέον καθοριστικές παραμέτρους που εξετάζουν οι οίκοι αξιολόγησης. Και για τον λόγο αυτό το πρόγραμμα «Ηρακλής» κρίνεται απόλυτα επιτυχημένο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
