Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις ευρωπαϊκές τράπεζες κατά 11 δισ. ευρώ μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Μαρτίου 2021 (από 444 δισ. σε 455 δισ. ευρώ) μπορεί να μην ήταν μεγάλη, ωστόσο, φαίνεται να είναι ένα αρχικό σημάδι ότι ο πιστωτικός κίνδυνος και η επιδείνωση που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενδεχομένως να μην έχει κορυφωθεί ακόμα.

Κι αυτό παρά το γεγονός ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε από 3,1% τον Μάρτιο του 2020 σε 2,5% τον Μάρτιο του 2021.

Ενα άλλο ανησυχητικό σημάδι είναι ότι ο αριθμός των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ μειώθηκαν κατά 17% το 2021 σε σύγκριση με το 2020.

«Αυτό το παράδοξο για ένα έτος κρίσης μπορεί να εξηγηθεί κυρίως από τις επιπτώσεις που είχαν τα ισχυρά μέτρα στήριξης που έλαβαν οι δημοσιονομικές και νομισματικές αρχές.
(...) Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ήταν απαραίτητα μέτρα στήριξης, καθώς και αποτελεσματικά για την παροχή ανακούφισης που χρειάζεται για τον άμεσο δανειολήπτη», αναφέρει σε άρθρο της η Elizabeth McCaul, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Η «κανονικότητα» κρύβει κινδύνους

Η McCaul, υπογραμμίζει ότι η «κανονικότητα» κρύβει κινδύνους. Τα πράγματα μπορεί εκ πρώτης όψεων να φαίνονται ρόδινα, αλλά η πιο προσεκτική παρατήρηση αποκαλύπτει κινδύνους. Και την ίδια στιγμή η αξιολόγηση για τις τραπεζικές πρακτικές δείχνει ότι δεν έχουν όλες οι τράπεζες ισχυρές πρακτικές πιστωτικού κινδύνου.

Η απόσυρση των μέτρων στήριξης (μορατόριων) και το «χτύπημα» που δέχονται τα εισοδήματα λόγω του υψηλού πληθωρισμού έχουν σημάνει συναγερμό σε όλες τις  κεντρικές τράπεζες, καθώς αυξάνονται οι φόβοι για αύξησης των «κόκκινων» δανείων.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι εποπτικοί μηχανισμοί εστιάζουν ιδιαίτερα στα δάνεια που ταξινομούνται στο στάδιο 2, δηλαδή, στην επικίνδυνη ζώνη, ενώ ζητούν ολοένα και πιο ενδελεχή παρακολούθηση του δανειακού χαρτοφυλακίου.

Είναι χαρακτηριστικό, ότι το πρώτο τρίμηνο του 2022 τα δάνεια του σταδίου 2 αντιπροσώπευαν τα 9,28% των συνολικών δανείων έναντι 9,21% το δ’ τρίμηνο του 2021.

Στο 12,98% η Ελλάδα

Στην Ελλάδα στο στάδιο 2 (stage 2) βρίσκεται το 12,98% (20,5 δισ. ευρώ) των συνολικών δανείων, έναντι 12,89% το δ’ τρίμηνο του 2021 και 12,78% ένα χρόνο πριν. Σε ό,τι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονται σε 14,62 δισ. ευρώ με τον σχετικό δείκτη (ΝPL) να διαμορφώνεται στο υψηλότερο σημείο της ευρωζώνης, στο 6,75%.

Πριν μερικές μέρες ο οικος Fitch ανέφερε ότι το πρόγραμμα «Γέφυρα» και οι λύσεις που εφαρμόζουν οι τράπεζες, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις χρησίμευσαν για την παράταση της στήριξης για δάνεια που εξέρχονται από το μορατόριουμ, αποτελούν μέτριο κίνδυνο για την ποιότητα του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών, αλλά σε περίπτωση καθυστέρησης της οικονομικής ανάκαμψης θα μπορούσε να επιδεινωθεί η κατάσταση.

Σύμφωνα με την Elizabeth McCaul πολλές τράπεζες στην Ευρωζώνη αναφέρουν άνοδο των κερδών, ενώ ορισμένες αρχίζουν ακόμη και να περιορίζουν τις προβλέψεις τους για ενδεχόμενες ζημιές που θα προκύψουν από δάνεια. Αλλες μεταφέρουν τα δάνεια από το στάδιο 2 στο στάδιο 1 (ενήμερα) με βάση τις οικονομικές προοπτικές.

Οι έλεγχοι κινδύνου δείχνουν αδυναμίες

«Οι τράπεζες πρέπει να παραμείνουν συνετές και να αναγνωρίσουν οικονομικές δυσκολίες και ενδείξεις απίθανης πληρωμής σε πρώιμο στάδιο (…) Ως τραπεζικές εποπτικές αρχές, εστιάζουμε τις αξιολογήσεις μας στις πρακτικές διαχείρισης κινδύνου των τραπεζών, για να διασφαλίσουμε ότι αναγνωρίζουν και αντιμετωπίζουν έγκαιρα τους πιστωτικούς κινδύνους. Ένα τρίτο σημείο δεδομένων παρέχει κάποια πρόσθετη σαφήνεια στη συνολική εικόνα.

Τα προκαταρκτικά δεδομένα από τη διαδικασία εποπτικής επανεξέτασης και αξιολόγησης (SREP) δείχνουν ότι, ενώ τα χαρτοφυλάκια πιστωτικού κινδύνου δεν παρουσιάζουν ακόμη αυξημένη επιδείνωση, οι έλεγχοι κινδύνου δείχνουν αδυναμίες. Σε γενικές γραμμές, ο πιστωτικός κίνδυνος τείνει σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα του 2019, ενώ το 2021 βλέπουμε μια συνεχή στροφή προς ασθενέστερους ελέγχους κινδύνου», αναφέρει το μέλος του  Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ.

Στην πραγματικότητα, οι εμπορικές τράπεζες πρέπει να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ερωτήματα.

• Πώς φαίνεται η υποκείμενη πιστοληπτική ικανότητα των δανειοληπτών τους όταν αποσύρονται τα μέτρα δημόσιας στήριξης;
• Ποια θα είναι η επίδραση στην πιστωτική απόδοση των δανειοληπτών τους μετά το τέλος της πανδημίας;
• Θα έχουν ορισμένοι δανειολήπτες πιο μόνιμη ζημιά από την πανδημία λόγω των διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία;
• Ηταν ορισμένοι δανειολήπτες ήδη αδύναμοι όταν ξεκίνησε η πανδημία και ο χρόνος δεν τους βοήθησε να βελτιώσουν τη συνολική πιστοληπτική τους ικανότητα;

Αυτό το είδος έρευνας, σημειώνει η ΕΚΤ  πρέπει να ενσωματωθεί σε πρακτικές διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου και να μεταφραστεί σε κατάλληλες ενέργειες ταξινόμησης των δανείων και των δανειοληπτών άμεσα.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!