Την ενδεχόμενη αποτύπωση των ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων και ειδικότερα της έκρηξης της ακρίβειας σε βασικά είδη και της ραγδαίας αύξησης του ενεργειακού κόστους – είτε μιλάμε για παραφουσκωμένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου είτε καυσίμων – στα δανειακά τους χαρτοφυλάκια φοβούνται οι τράπεζες.
Αν και στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν σημάδια που να δείχνουν ότι διαμορφώνεται τάση αδυναμίας αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων, εντούτοις ο πληθωρισμός αποτελεί και για τις τράπεζες «πονοκέφαλο». Το ρεκόρ 25έτιας και η ταχύτητα αύξηση του από το 5,1% τον Δεκέμβριο στο 6,2% τον Ιανουάριο εντείνει το κλίμα αβεβαιότητας εν μέσω πανδημίας και αλλάζει τις προτεραιότητες των νοικοκυριών σε ότι αφορά τις πληρωμές των υποχρεώσεων τους.
Παρά το γεγονός ότι η κουλτούρα πληρωμών έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό, τα νοικοκυριά και κυρίως τα πιο ευάλωτα θέτουν, θέλοντας και μη, σε προτεραιότητα, να γεμίσουν το κατά πολύ ακριβότερο «καλάθι της νοικοκυράς», τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και θέρμανσης και στη συνέχεια τα δάνεια τους – κυρίως τα στεγαστικά. Αυτή η αλλαγή προτεραιοτήτων αποτυπώθηκε στα έσοδα από φόρους τον Ιανουάριο όπου υπάρχει υστέρηση 244 εκατ. ευρώ μιας και νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στο βαθμό που μπορούν «πάτησαν» φρένο.
«Όταν το εισόδημα ενός νοικοκυριού είναι "κουκιά μετρημένα" και ο λογαριασμός του ηλεκτρικού αντιστοιχεί σε έναν μέσο μισθό, το σούπερ μάρκετ της εβδομάδας ολοένα και ακριβότερο είναι αναμενόμενο και οι καταναλωτικές συμπεριφορές να αλλάξουν και οι προτεραιότητες» αναφέρουν τραπεζικά στελέχη και επισημαίνουν ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ αποσύρονται και τα τελευταία μέτρα στήριξης των δανειοληπτών, όπως το Γέφυρα αλλά και τα προγράμματα step up των τραπεζών που αποτέλεσαν μεγάλη βοήθεια για χιλιάδες δανειολήπτες και συγκράτησαν σε διαχειρίσιμα επίπεδα τη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων.
Η συμπεριφορά των δανείων που πλέον δεν υποστηρίζονται από κάποιο πρόγραμμα και υπολογίζονται σε περίπου 7 δις ευρώ είναι ούτως ή αλλιώς στο μικροσκόπιο των τραπεζών με βάση και τις οδηγίες του επόπτη (SSM) καθώς εκτιμάται ότι αυξημένες πιθανότητες να βρεθούν στην επικίνδυνη ζώνη έχουν περί τα 700 εκατ. – 1,2 δισ. ευρώ.
Τα καλά νέα στην παρούσα φάση είναι ότι με βάση την ροή των αποπληρωμών δεν υπάρχουν αποκλίσεις σε σχέση τόσο με τους αμέσως προηγούμενους μήνες, όσο και σε σχέση το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Το 2021 άλλωστε ήταν το καλύτερο έτος από άποψης πληρωμών λόγω των μέτρων στήριξης αλλά και της αύξησης των καταθέσεων - τον Δεκέμβριο του 2021 ήταν αυξημένες κατά 10% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020 – ωστόσο το «λίπος» κάποια στιγμή θα τελειώσει. Τα φτωχότερα νοικοκυριά θα είναι αυτά που συνεχίσουν να δοκιμάζονται περισσότερα καθώς μόνο τα είδη διατροφής αποτελούν το 35,9% των συνολικών μηνιαίων δαπανών των φτωχότερων νοικοκυρών σύμφωνα με τα στοιχεία της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για μη φτωχά νοικοκυριά διαμορφώνεται στο 22,2% που σημαίνει ότι οι ανατιμήσεις σε βασικά τρόφιμα «ροκανίζουν» και τα μεσαία εισοδήματα. Κάτι που αποτυπώνεται και στην έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον περασμένο μήνα όταν το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώνεται στο 65%
Με δεδομένο ότι ο πληθωρισμός και ακρίβεια δεν είναι παροδικό φαινόμενο οι επόμενοι 2-3 μήνες θα είναι ιδιαίτερα καθοριστικοί και η οικονομία χρειάζεται «καλά νέα» ώστε να βελτιωθεί η ψυχολογία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
