Με τον Covid-19 και τον πληθωρισμό να δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για την ευρωπαϊκή οικονομία και την ΕΚΤ να προειδοποιεί σε όλους τους τόνους ότι δεν έχει αποτυπωθεί ακόμα η έκταση αλλά και το βάθος των επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία, η υλοποίηση του προγράμματος «Ηρακλής» όχι μόνο απάλλαξε σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο τους τραπεζικούς ισολογισμούς από το δυσθεώρητο απόθεμα των κόκκινων δανείων, αλλά μπορεί να και να αποτελέσει πανευρωπαϊκό παράδειγμα.
Γ. Ζαββός: Σημαντική η μεταρρύθμιση του «Ηρακλή»
«Η μεταρρύθμιση του "Ηρακλή" είναι σημαντική όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ενώ μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ (Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων) τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ», όπως υπογράμμισε ο Γιώργος Ζαββός, τ. υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα, σε συνέδριο για τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες/Ευρωπαϊκή Ένωση που διοργάνωσε το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (ΚΔΕΟΔ) πριν από μερικές ημέρες.
Όπως εξήγησε ο Γ. Ζαββός, με μακρά θητεία στην ΕΕ, η δραστική μείωση του συστημικού κινδύνου που προέρχεται από τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια ήταν αναγκαία προϋπόθεση της ΕΕ για την ενίσχυση των μηχανισμών επιμερισμού κινδύνων της Ευρωζώνης -κυρίως Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) και Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης των Καταθέσεων (EDIS).
«Στο Eurogroup του Νοεμβρίου 2020 οι εταίροι μας αναγνώρισαν ότι η χώρα μας είχε πραγματοποιήσει πολύ σημαντική μείωση των ΜΕΔ, η οποία και επέτρεπε την πρόοδο στην ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης», υπογράμμισε ο Γ. Ζαββός.
Υπενθυμίζεται ότι το 2016 τα κόκκινα δάνεια έφτασαν στο υψηλότερο σημείο και ειδικότερα στο ιλιγγιώδες ποσό των 106 δισ. ευρώ, με τη χώρα να έχει το υψηλότερο ποσοστό ΜΕΔ στην Ευρωζώνη. Τον Ιούνιο του 2021, σχεδόν δύο χρόνια μετά την έναρξη του «Ηρακλή», τα ΜΕΔ διαμορφώθηκαν στα 29,4 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 20,3% του συνόλου των δανείων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ. Και όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεσή της η ΤτΕ, οι τράπεζες απελευθερώνουν τα παραγωγικά κεφάλαια που δεσμεύονταν ως προβλέψεις ύψους 8 δισ. ευρώ.
«Η πορεία της δυναμικής μείωσης συνεχίζεται και ήδη πριν το τέλος αυτής της χρονιάς μια συστημική τράπεζα ανακοίνωσε μονοψήφια ποσοστά ΜΕΔ, ενώ και οι άλλες συστημικές τράπεζες θα πετύχουν μονοψήφια ποσοστά ΜΕΔ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου χρόνου σύμφωνα με τις προβλέψεις τους, αλλά και εκείνες διεθνών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησής», σημείωσε ο τέως υφυπουργός.
Ζήτησε νέες πρωτοβουλίες από την ΕΕ
Επιπλέον, ο «Ηρακλής» δείχνει πως οι κεφαλαιαγορές μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση προβλημάτων της τραπεζικής αγοράς. Αποδεικνύεται πως μπορεί να λυθεί ένα οξύ πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, δηλαδή ο συστημικός κίνδυνος που δημιουργούν τα ΜΕΔ σε μια χώρα με μικρές οικονομίες κλίμακας όπως η Ελλάδα, προσφεύγοντας για την επίλυση του όχι στον φορολογούμενο αλλά στις διεθνείς κεφαλαιαγορές για άντληση κεφαλαίων χωρίς να υπάρξει δημοσιονομική επιβάρυνση.
Ο Γ. Ζαββός υποστήριξε ότι πρέπει να υπάρξουν περαιτέρω πρωτοβουλίες από την ΕΕ και να διερευνηθούν οι δυνατότητες εμβάθυνσης σε ορισμένους τομείς των τιτλοποιήσεων όπως είναι αυτή των τιτλοποιήσεων με κρατικές ενισχύσεις και των τιτλοποιήσεων των ΜμΕ. Ενώ σε ό,τι αφορά τη χώρα μας υποστήριξε τη χρησιμότητα δημιουργίας Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων (Central Credit Registry), ενός συστήματος που έχει ήδη προβλεφθεί από την κυβέρνηση για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο θα βελτιώσει ακόμη περισσότερο τη διαφάνεια της αγοράς των ΜΕΔ, και θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα προσέλκυσης επενδυτών.
«Ο "Ηρακλής" αποδεικνύει πως για την επίλυση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος μπορεί να επιτευχθεί ο επιμερισμός των κινδύνων με μια δυναμική συνέργεια μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα», είπε ο Γ. Ζαββός, συμπληρώνοντας ότι αυτό επιτυγχάνεται καθώς στις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή» το Δημόσιο αναλαμβάνει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, δηλαδή αντί προμήθειας, να παράσχει την εγγύηση για το πλέον αξιόπιστο τμήμα της συναλλαγής των τιτλοποιήσεων (senior tranche). Οι δε ιδιώτες επενδυτές-ομολογιούχοι αναλαμβάνουν τον κίνδυνο με τις διασυνοριακές τοποθετήσεις τους στην κατώτερη διαβάθμιση της συναλλαγής (mezzanine και junior tranche), όπου δεν υπάρχει εγγύηση του Δημοσίου.
Σε δυναμική εξέλιξη
«Ο "Ηρακλής" είναι ένα επιτυχημένο εγχείρημα του οποίου η εφαρμογή βρίσκεται σε δυναμική εξέλιξη», ανέφερε ο τέως υπουργός, τονίζοντας τη σημασία της ανάπτυξης της δευτερογενούς αγοράς των ΜΕΔ και τον κεντρικό ρόλο που έχουν σε αυτή οι servicers.
O «Ηρακλής» ως μηχανισμός εξάλειψης των κόκκινων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών επιτελεί αποτελεσματικά τον ρόλο του. Η επιτυχής συνέχιση και ευόδωση του έργου, όμως, σύμφωνα με τον Γ. Ζαββό, θα εξαρτηθεί από πολλούς και αλληλοσυνδεόμενους παράγοντες:
- την εύρυθμη λειτουργία των δικαστηρίων,
- την απρόσκοπτη εφαρμογή του νέου πτωχευτικού κώδικα,
- τη δημιουργία φορέα αγοράς και διαχείρισης ακινήτων,
- τη λειτουργία της αγοράς των ακινήτων, και
- τους συνεχώς βελτιούμενους όρους μακροοικονομικής σταθερότητας της χώρας.
«Όλη αυτή η διαδικασία έχει ως τελικό στόχο την οικονομική ανάπτυξη στην οποία μπορεί να συμβάλει καθοριστικά η οριστική μείωση των ΜΕΔ», είπε ο Γ. Ζαββός.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
